Etiket: ateş destek vasıtaları

Not: Bu yazı bir operasyon / harekât planı ve senaryosu değildir. Bu yazı Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ve Rejimin kabiliyetini açıklamak içindir. Yazı belli çerçeveler içinde yazılmıştır. Muharebe sahası kümülatiftir. Bu nedenle aşağıdaki yazı kuvvet karşılaştırılmasını değil kabiliyetlerin belirtilmesini esas alıyor. Verilen envanter rakamları açık kaynaklardan derlendiği için hatalı olması muhtemeldir. Yıllardan beri süregelen tartışmalar neticesinde Rejim destekçileri ve çeşitli politik odakların Türk kamuoyunu Türk Silahlı Kuvvetleri'nin askeri gücü hususunda yanılttığını görüyoruz. Özellikle Rus destekli manüpülasyon kaynaklarında Türk kamuoyunu hem silah tedariki hem de askeri operasyonlara yönelik yanlış yönlendirme çabası içerisindedirler. Yapılan manüpülasyonlarda temel argüman olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Hava Savunma Sistemi (HSS) açığı öne çıkartılıyor. Ayrıca Rejimin elinde bulunan çeşitli HSS'lerin kesin bir koruma ağı sağladığı ve delinmez bir ağ ortaya koyduğu düşüncesi insanlara aşılanıyor. Bu çalışmalarda özellikle Türk Silahlı Kuvvetleri platformlarına yüzeysel değinilerek basite indirgeniyor. Rejimin imkan ve kabiliyetleri Suriye İç Savaşı neticesinde Esed Rejimi'nin silahlı gücü yani "Suriye Arap Ordusu"'nun çok büyük kısmı imha oldu. Özellikle Rejimin kara gücü devasa bir kayıp yaşadı. Yüzlerce tank, zırhlı araç, uçaksavar ve istihkam aracı; bombalı araç, güdümlü tanksavar füzesi (ATGM) ve çeşitli vasıtalarla yapılan saldırılarda imha oldu. SA-8 Gecko (Osa) HSS Elimizde Esed rejimi elindeki hava savunma sistemi veya diğer unsurlara yönelik bulunan ekipman bilgisi savaş öncesini yansıtıyor. Rejimin mevcut envanterini araştırmak ve tasnif etmek maalesef şu anda mümkün değil. Bunun temel nedeni; yukarıda belirtildiği gibi Rejime ait birçok ekipmanın imha edilmesi, Rusya ve İran'ın bölgeye sürekli mühimmat ve ekipman nakli yapması, başka ülkelerin bölgeye silah göndermesi ve Rejim, Muhalifler ve çeşitli örgütler arası "ganimet" olarak silahların geçirilmesi olarak verilebilir. Özellikle MANPADS ve namlulu Hava Savunma Sistemleri sayısını belirlemek imkansıza yakın bir hal alıyor. Temini kolay olmayan sistemler -HSS, Balistik Füze vs.- ile ilgili elimizdeki envanter bilgisini değiştiren parametreler, sistemlerin kullanılması, yeni sistem sevkiyatı ve sistemlerin imhası nedenlerinden oluşuyor. Ayrıca Rejim ve Rus askerleri oldukça iç içe görev yapmakta. Bu da sağlıklı bir değerlendirme ortamına zarar vermektedir. 2011 yılında Rejimin elinde bulunan hava savunma sistemleri: Suriye, İsrail ile yaşadığı savaşlarda özellikle hava kuvvetlerinde ağır hezimetler yaşamış ve bu nedenle HSS'lere oldukça önem vermiştir. İç savaşın başladığı 2011 yılında Suriye Hava Savunma Komutanlığı'nın 50.000 civarında personeli bulunduğu belirtiliyordu. Bünyesinde toplam 25 Hava Savunma Tugayı ve iki Hava Savunma Füze Alayı yer alan iki tümenin 130 civarında batarya gücüne sahip olduğu tahmin edilmekteydi. 2010 Yılı Suriye Hava Savunma Sistemleri Teorik Savunma Menzilleri | AusAirpower SA-2 Guideline (S-75 Dvina): Eski teknoloji telsiz komut güdümlü hava savunma sistemi. İlk modelleri 1950'lerin sonlarında hizmete girdi. 40 - 50 km arasında bir menzili bulunuyor. SA-3 Goa (S-125 Peçora): 1960'lı yılların teknolojisi, eski nesil orta menzilli, telsiz komut güdümlü hava savunma sistemi. 30 - 35 km civarında bir menzile sahip. SA-5 Gammon (S-200 Angara): Uzun menzil yüksek irtifa hava savunma füze sistemi. S-300'ün selefi. 1960'ların sonlarında hizmete girdi. Sağlıklı çalışan bir sistem değil. Fırlatılan çoğu füze güdüm sistemi yolu bulamıyor. SA-6 Gainful (Kub): Orta menzil HSS. Mobil lançerlerden fırlatılıyor. Yarı aktif radar güdümlü; 20 - 25 km arası menzile sahip. SA-8 Gecko (Osa): Kundağı motorlu alçak irtifa kısa menzil HSS. Radar komut güdümlü; 15 km civarında menzili bulunuyor. SA-17 Grizzly (Buk): Kub sisteminin halefi; gelişmiş orta menzil HSS. Yarı aktif radar güdümlü. 30 - 35 km civarında menzile sahip. SA-20b (S-300PMU2): 2018 Eylül ayında Rus Hava Kuvvetlerine ait Il-20M istihbarat uçağının yanlışlıkla vurulması ve İsrail’in sık sık düzenlediği hava saldırılarına karşı Suriye hava savunmasının takviye edilmesi için alındı. ZSU-23-4 Şilka: Kundağı motorlu uçaksavar topçu sistemi. Zırhlı ve paletli bir araç şasisi üzerinde, dört adet 23mm otomatik top bulunuyor. Topun hedefe tevcihi, sistem üzerindeki atış kontrol radarı ya da elektrooptik kamera ile gerçekleştiriliyor. Sistem aynı zamanda kara hedeflerine karşı da kullanılabiliyor, nitekim isyana ait video görüntülerinde bu sistemler, muhaliflere ateş ederken görülmüştü. Şilka'nın hava hedeflerine karşı ortalama menzili 2,5 km civarında. SA-22 Greyhound (Pantsir S1): Şilka'nın yeni nesil modern halefi. Suriye bu sistemleri yeni sipariş etti. Bir kamyon şasisi üzerinde iki adet çift namlulu 30mm otomatik top ve 12 adet telsiz komut güdümlü füze bulunuyor. Topların azami menzili 4 km civarında; füzenin ise 20 km civarında. SIPRI verilerine göre Suriye’nin Rusya’dan 1992 – 2018 yılları arasında tedarik ettiği hava savunma sistem ve füzeleri şunlar: Model Tip Sipariş Adedi Sipariş Yılı Teslimat Teslimat Adedi Açıklamalar S-300PMU1 (SA-20A) Hava savunma sistemi 3 2018 2018 3 Rus ordusundan ikinci el 48N6 Hava savunma füzesi 200 2018 2018 200 S-300PMU2 için S-125 Pechora-2M (SA-3 "Goa") Hava savunma sistemi 12 2007 2011-2013 12 Peçora M2 seviyesine modernize edildiler 96K9 Pantsir-S1 Hava savunma sistemi 36 2006 2008-2013 36 Sipariş sayısı 50'ye varabilir 9M311 Hava savunma füzesi 700 2006 2008-2013 700 Pantsir sistemi için Buk-M2 (SA-17 "Grizzly") Hava savunma sistemi 8 2007 2010-2013 8 9M317 Hava savunma füzesi 800 2007 2010-2013 800 Buk-M2 için İsrail F-16'sını vuran S-200 S-200 1960'lı yılların sonlarında hizmete girmiş SSCB yapımı bir HSS'dir. S-200 geniş bir alanın özellikle bombardıman uçaklarına karşı savunması için geliştirilmiş bir füze sistemidir. Sistemin sahip olduğu yarı aktif güdümlü olan füze, tipine bağlı olarak 180-300 km menzile sahip. Suriye, bu füzelerden 1980'lerin başında üç alayı donatacak miktarda tedarik etmişti. Suriye'nin, toplam altı üste konuşlandırdığı S-200'lerin en azından bir kısmının Rusya tarafından modernize edildiğine dair bilgiler mevcut. Şubat 2018'de İsrail F-16'sını ve Eylül 2018'de İsrail yüzünden Rusya'nın İlyuşin Il-20M elektronik istihbarat uçağını vuran da S-200 sistemidir. Rusya bu olaydan sonra Esed Rejimine S-300 HSS nakletti. Rejime gelen askeri yardım S-300 2000'li yılların ortasından sonra Suriye, Rusya'dan S-300 HSS sipariş etmişti. Rusya daha sonra bu siparişi durdurmuştu. İsrail'in Şam'a düzenlediği saldırı sonrasında Rus ordusuna ait İlyuşin Il-20M uçağını kalkan yaparak kaçması ve Il-20M'in düşmesi neticesinde; Rusya "kızarak" askeri yardım kapsamında Rejime S-300 HSS verdi. Rus TASS haber ajansının verdiği bilgilere göre Rusya Suriye'ye ücretsiz olarak her biri sekiz fırlatıcıdan oluşan üç tabur S-300PMU HSS aktardı. Çeşitli kaynaklarda 4 batarya HSS'nin aktarıldığı belirtiliyor. Rusya'nın Rejime aktardığı iddia edilen S-300PMU sistemi maksimum 150 kilometreye ve maksium 27 kilometre irtifaya kadar önleme yapabilmektedir. 64N6E (Big Bird) radarı kullanan sitem 100 hedefi tespit ve 6 hedefi takip etme yeteneğine sahiptir. Esed Rejiminin uzun erimli saldırı kabiliyeti Balistik Füzeler Suriye’nin karadan karaya füze kabiliyetinin temelini eski Sovyet teknolojisi ürünü SCUD ve FROG serisi füzeler ve bunlardan türetilen modeller oluşturuyor. Suriye ayrıca İran ile yakın askeri ve teknolojik işbirliği sonucunda, bu ülkenin geliştirdiği Fateh A110 serisi taktik balistik füzeleri de üretiyor. Suriye’nin roket ve füze kabiliyetinin en önemli destekçilerinden biri de, Kuzey Kore: SCUD-B, C ve D füzelerinin teknolojisini sattığı iddia ediliyor. Suriye'nin yine İran'dan Kuzey Kore'nin SCUD kopyalarının lisansı ile üretilen Şahab serisi füzelerden aldığı biliniyor. SIPRI'ya göre Suriye sadece SCUD-C füzelerinden 1991-96 yıllarında 150 adet aldı. 2018-19 yıllarında Rusya'nın kendi envanterinden çektiği Toçka'lardan rejime gönderdiği bilgisi de basına yansıyan bilgiler arasında. Suriye’nin envanterindeki başlıca karadan karaya füze sistemleri şu şekilde: SS-1 SCUD-B: 300 km menzil, 985 kg harp başlığı SS-1 SCUD-C: 500 – 600 km menzil, 500 kg harp başlığı SS-1 SCUD-D: 600 – 700 km menzil, ~400 kg harp başlığı SS-21 “Scarab” (Toçka): 120 km menzil, 480 kg harp başlığı M-9: 600 km menzil, 950 kg harp başlığı Fateh A110: 250 km menzil, 500 kg harp başlığı ÇNRA ve Topçu Roketleri Rejimin elindeki toplam ÇNRA sistemi sayısı diğer silah sistemleri gibi savaş nedeniyle bilinmiyor. Savaş öncesi bilinen durum şu şekilde: FROG-7: 30 sistem, 70 km menzil, 550 kg harp başlığı TOS-1 (30x220mm): 8+ sistem, 3,5 km menzil (TOS1A 6 km menzil), BM-21 Grad (40x122mm): ? adet, 20 km menzil (yeni nesil roketler 40 km), 18-20 kg harp başlığı Suriye Arap Hava Kuvvetleri (SAAF) Rejim'e bağlı hava unsurları iç savaş öncesinde de pek parlak bir duruma sahip değildi. SAAF'ın bel kemiği MiG-21 ve MiG-23 savaş uçaklarından oluşuyordu. SAAF kullanımında 160 adedin üzerinde MiG-21 ve MiG-23 savaş uçağı olduğu belirtiliyordu. Ayrıca SAAF'ın elinde 50-60 adet civarı Su-22 ve Su-24 savaş uçağı olduğu kaynaklarda yer alıyor. SAAF'ın en modern hava gücünü elinde bulundurduğu 20-40 adet civarındaki MiG-29 savaş uçağı oluşturuyor. Ancak bu uçaklar dahi modern aviyonik sistemlere ve mühimmatlara sahip değil. Savaş Öncesi Suriye Rejimi Hava Üsleri | Scramble Rusya'nın Suriye varlığı Hmeymim Hava Üssü Rusya'nın Tartus Deniz Üssü dışında Suriye'deki en kritik varlığı Hmeymim Hava Üssüdür. Bu üs Rusya'nın Suriye'deki harekatlarını birincil olarak yönettiği üstür. Rusya'nın Hmeymim'de bulunan askeri varlığı dönemsel olarak değişmektedir. Üs en çok S-400 HSS'ler ile gündeme gelmiştir. Hmeymim üssünde dönemsel olarak A-50U Havadan İhbar ve Erken Uyarı uçağı ve Tu-214R İstihbarat Gözlem ve Keşif uçağı bulunmaktadır. S-400'de kullanılan 92N6E ”Grave Stone” Yine dönemsel olarak sayıları değişmekle birilikte üste Su-35S, Su-34 ve Su-24 savaş uçakları ile Mi-35 ve Mi-8AMTSh helikopterleri bulunuyor. Daha önce test amaçlı Su-57 savaş uçakları da bu üsse konuşlanmıştı. Üssün savunması için S-400 HSS'nin yanı sıra, Pantsir-S1 HSS, Podlet K1 alçak irtifa radar sistemi Barnaul-T hava savunma komuta kontrol sistemi bulunuyor. Türk Silahlı Kuvvetleri uzun erimli saldırı kabiliyeti Türk Hava Kuvvetleri Türk Hava Kuvvetleri gece - gündüz kesintisiz görev yapabilme kabiliyetine ve F-16 ve F-4 2020 Terminatör savaş uçakları ile son derece modern mühimmatlar kullanabilme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca Türk Hava Kuvvetleri operasyonlar sırasında Boeing 737 AEW&C Barış Kartalı Havadan Erken İhbar ve Kontrol uçağı ile havadan operasyon komuta etme, hava trafiği izleme ve hava resmi oluşturabilmektedir. Barış Kartalı aynı anda 180 hedefi takip edebilen ve çeşitli koşullarda 400-600 km maksimum mesafeyi tarayabilen MESA radara sahiptir. Türk Hava Kuvvetleri 7 adet KC-135R tanker uçak ile havadan yakıt ikmal kabiliyetine de sahiptir. KC-135R havadan yakıt ikmal uçağı ve Boeing 737 AWE&C Barış Kartalı Savaş Uçakları F 16 C/D Blok 30: 37 adet (29 C + 8 D, Özgür modernizasyonundan geçirilmekteler) F 16 C/D Blok 40 CCIP*: 101 adet (87 C + 14 D) F 16 C/D Blok 50 CCIP*: 71 adet (53 C + 19 D) F 16 C/D Blok 50+: 30 adet (14 C + 16 D) F 4E 2020T: 45 adet CCIP: Ortak Yapılandırma Uygulama Programı (CCIP), mevcut F-16’ların Block 50+ / 52+ seviyesine getirilmesini kapsayan bir yazılım ve donanım modernizasyon programıdır. ABD Hava Kuvvetleri için başlayan program daha sonra Türk Hava Kuvvetleri tarafından da Peace Onyx III projesi ile Block 40 ve Block 50 modeli uçaklara uygulanmıştır. CCIP ile modernize edilen F-16'lara APG-68(V)9 radarı, renkli kokpit aviyonikleri, yeni çekirdek aviyonik işlemciler; Link 16, modern bir iletişim veri bağı gibi sistemler entegre edilmiştir. F-16 Block 40 ve SOM Test Füzeleri Havadan Satha Güdümlü ve İtkili Mühimmatlar SOM-A ( 250 km+): ? adet (Üretimi devam ediliyor) (ANS/INS, KKS/GPS) (F4E 2020T ve F16'da kullanılmaktadır) SOM-B1 ( 250 km+): ? adet (Üretimi devam ediliyor) (ANS/INS, KKS/GPS ve IIR) (F4E 2020T ve F16'da kullanılmaktadır) SOM-B2 ( 250 km+): ? adet (Üretimi devam ediliyor) (ANS/INS, KKS/GPS ve IIR) (Beton delici bir harp başlığı bulunmaktadır) (F4E 2020T ve F16'da kullanılmaktadır) AGM 88 B HARM: 155 adet (Anti Radar) (105 km) AGM 65 G/G2 Maverick: 470 adet (327 adet G, 143 adet G2) (IIR) (28 km) AGM 142 Popeye I: 46 adet (Sadece F4E 2020T'lerde kullanılabiliyor) (ANS, IIR & TV) (80-100 km) AGM 84 K SLAM-ER: 48 adet (Sadece yarı ömür modernizasyonundan geçen F16'larda kullanılabiliyor) (ANS, GPS, IIR & TV) (250 km) AGM-84 SLAM-ER Testi F-16 Havadan Satha Güdümlü Mühimmatlar Paveway I/II (GBU 10/12 Lazer Güdümlü Bomba) (227 kg/908 kg): 1000 adedin üstünde olduğu tahmin ediliyor. (Lazer Güdümlü ) (15 km) GBU 8 B HOBOS: 200 adet (Elektro - Optik Görüntü Güdümlü Bomba; 1969'da ilk denemesi yapıldı) GBU 31BI/B ve B JDAM: 200 adet (MK 84/BLU 109 JDAM kiti eklenmiş hali) (ANS, KKS Güdümlü) (24-28 km) GBU 38 JDAM: 200 adet (MK 82/BLU 111/B JDAM kiti eklenmiş hali) (24-28 km) (ANS, KKS Güdümlü) AGM 154 A 1 JSOW Blok II/BLU 111: 50 adet (ANS, KKS ve IIR Güdümlü) (225 kg, 22-130 km) AGM 154 C Broach: 54 adet (ANS, KKS ve IIR Güdümlü) (246 kg, 22-130 km) NEB (Nüfuz Edici Bomba), Adet Bilgisi: ? (HGK* ile menzili yüksek irtifadan bırakıldığında 27 km, alçak irtifadan bırakıldığında 11 km menzilli) Paveway I/II T (GBU 10/12): ? adet (Lisans altında Aselsan tarafından üretilen Paveway'ler) (Lazer Güdümlü) (15 km) Hassas Güdüm Kiti (HGK): ? adet (ANS, KKS Güdümlü) (Mk-84) (27-28 km) Lazer Güdüm Kiti (LGK): ? adet (Lazer Güdümlü) (Mk-82, Mk-84) (15 km) Teber Güdüm Kiti: ? adet (ANS, KKS, Lazer Güdüm) (Mk-81, Mk-82) (28km) Kanatlı Güdüm Kiti (KGK): ? adet (ANS, KKS Güdümlü) (Mk-82, Mk-83) (100+ km) Kanatlı Güdüm Kiti Satıhtan Fırlatılabilen Anti Radar İHA'sı Harpy İHA (Anti Radar): 2 Batarya, 107 Uçak (500 km) Hava Savunma Sistemleri I-HAWK XXI: 8 Batarya (24 Adet M192 atıcı, 175 füze, 8 adet AN/MPQ-64 Sentinel 3D Radar, 8 adet AN/MPQ-61 HPI Aydınlatma Radarı) (Füze Menzili 40 km - İrtifa 18 km, Radar için Menzil 70 km) Rapier BIX: 72 atıcı, 840 Mk 2B Füze, 40 adet DN181 Blindfire II Radar) (Füze için Menzil 8 km - İrtifa 3 km, Radar için Menzil 25 km - İrtifa 12 km) Rapier BI: 14 Atıcı, 515 MK 1 Füze (Füze için Menzil 5 km - İrtia 3 km, Radar için Menzil 25 km - İrtifa 12 km) Zıpkın Kaideye Monteli Stinger (KMS): 32 (Land Rover Defender 130 şasesi üzerine şekillendirilmiştir) (1x4 Fim 92C RMP Stinger (8 km) + 1 Adet 12,7mm uçaksavar) Türk Kara Kuvvetleri Balistik Füzeler J 600T Yıldırım Taktik Balistik Füze: 36 atıcı araç, 100 füze (150 km) BORA Taktik Balistik Füze: ? adet (280 km) Kısa Menzilli Füzeler TRG-300 Kaplan Füzesi: ? adet (120 km) TRG-300 Kaplan Füzesi ve bağlı bulunduğu Aracı Çok Namlulu Roketatar Kasırga ÇNRA (Çok Namlulu Roket Atar) (4x302mm): 54 atıcı araç (1500 roket) (100 km) T 122 Sakarya ÇNRA (40x122mm): 120+ atıcı araç, ? adet roket) (70 km) M 270 ÇNRA (12x227 mm): 12 atıcı araç, ? adet roket (31,8 km) MGM 140 ATACMS Block I: 72 füze (M 270 aracından atılıyor) (165 km) TR 107 ÇNRA (12x107mm): 100+ atıcı Hava Savunma Sistemleri Korkut KMHSS (2X35mm): 13 adet silah sistemi aracı ve 4 adet komuta kontrol sistemi aracı (Seri üretim devam ediyor) Atılgan KMS: 70 adet (M113A2 üzerine şekillendirilmiştir, hareket halinde atış yeteneğine sahiptir) (1x8 Fim 92C RMP Stinger (8 km) + 1 adet 12,7mm uçaksavar) Zıpkın KMS: 35 adet (Land Rover Defender 130 şasesi üzerine şekillendirilmiştir) (1x4 Fim 92C RMP Stinger (8 km) + 1 adet 12,7mm uçaksavar) Ayrıca Kara Kuvvetleri envanterinde muharip olarak FIM 92C RMP Stinger (8 km) sisteminde 800+ atıcı ve 4800+ füze bulunmaktadır. Sona Doğru: Değerlendirmeler Harp sahası sadece "bir silahın başka silahı yok ettiği" bir alan değildir. Harp alanı geneli itibariyle kümülatiftir. Sistemlerin, insanların ve hatta coğrafyanın müşterek çalışması ile anlam kazanır. Örnek vermek gerekirse; "Türkiye'nin XXX sistemi Rejimin YYY sistemini yok eder. Çünkü daha uzun menzilli." şeklinde bir değerlendirme olamaz. Çünkü harp sahasında eldeki sistemler kadar bu sistemlerin hangi ortamda ve kimin tarafından kullanıldığı da önemlidir. Keza Türk Silahlı Kuvvetleri bu tarz ilkel karşılaştırmalarda da başarısız değildir. Ancak gerçek parametrelerin dahil edildiği bir tabloda kesinlikle daha etkindir. Bunun en büyük nedeni TSK'nın özellikle değerlendirmemize konu bölge ülkelerinden daha başarılı harbe hazırlık oranı ve personel eğitim durumudur. Bu parametreler ışığında kabiliyet açısından bakacak olursak; Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Rejime ait HSS'ler de dahil olmak üzere Rejim hedeflerini vurmak için birden fazla ve çeşitli senaryolara uygun imkan ve kabiliyeti bulunmaktadır. Bu imkan ve kabiliyetlerin başında SOM seyir füzesi ailesi, KGK, BORA ve Kaplan füzeleri geliyor. Bu sistemler özellikle hassas güdümleriyle dikkat çekiyor. SOM seyir füzesi uçuş profili dolayısı ile alçak irtifadan son derece gizli bir şekilde hedefe saldırı icra ettiği için hasım HSS'lerin radarları tarafından çok kısa mesafelerde algılanabilmekte ve savunma için çok dar bir zaman aralığı bırakmaktadır. Keza SOM B2 modelinde bulunan ardışık harp başlığı sayesinde korunaklı hedeflere karşıda etki göstermektedir. Bu füzeler saldırı esnasında algılansa dahi satürasyon saldırısı ve radarlara çok kısa mesafelerde algılanması nedeni ile HSS'lere karşı başarılı harekat icra etmek mümkündür. Özellikle Türk Hava Kuvvetleri'nin sahip olduğu modern hava filosunu (ki buradaki tabir sadece savaş uçaklarını değil, havadan erken ihbar ve kontrol kabiliyeti, gelişmiş elektronik podlar, keşif uydusu, havadan yakıt ikmal uçakları gibi unsurları da kapsıyor) son derece yüksek koordinasyon ile kullanması çok önemli bir stratejik avantaj sağlıyor. I-HAWK XXI HSS Rejimin elindeki, hatta Rusya'nın bölgedeki birçok unsuruna karşı tehlike oluşturacak nitelik sağlıyor. Geçmişte modernize edilen I-HAWK XXI sistemleri Konsberg'in NASAMS sisteminde kullanılan atış kontrol sistemini kullanıyor. Yine sistemde kullanılan Sentinel radarı bölge tehdit algısı için alt-orta düzeyde yeterliliği karşılıyor. Tüm bunlar ışığında yıllardır savaşta yıpranmış, kalifiye birçok personelini kaybetmiş Rejimin bütüncül bir yaklaşımda TSK'nın (her ne kadar çeşitli olaylar ile yıpranmış olsa da hâlâ disipline) personel kalitesi ile yarışması mümkün değildir. Özellikle kurmay zeka anlamında TSK'nın büyük bir fark yaratacağı aşikardır. Rejimin kullandığı bazı HSS'lere ait çeşitli bileşenler Türk Hava Kuvvetleri'nin Elektronik Harp Test ve Eğitim Sahası (EHTES)'nda bulunuyor. Türk Hava Kuvvetleri pilotları EHTES'te S-300 (SA-10C Grumble/S-300 PMU), Buk, Tor gibi HSS'lerin radarlarının yanı sıra çeşitli elektronik harp sistemleri ile eğitim görüyor. Rejimin elindeki uzun erimli saldırı unsurlarına değinecek olursak bu sistemler büyük ölçüde Soğuk Savaş döneminden kalma balistik füzelerden oluşuyor. Bu füzelerden birçoğunun raf ömrünün dolduğu varsayılabilir. Ancak ne kadarının çalıştığını bilemeyiz. Bu neden sürpriz faktörlü bir tehdit olarak yerini korumaktadır. Ayrıca İran'ın bölgede balistik füze üretim çalışmaları gerçekleştirdiği iddia ediliyor. Aslında Yemen'de Suudi Arabasitan'a karşı Husi saldırılarından gördüğümüz üzere Türkiye için en büyük tehdit de İran'ın Rejime yeni füze ve roket sistemleri temin etmesi ve/veya bölgede üretmesi olarak görülebilir. Yine İsrail'in Rejim'e yönelik özellikle hava savunma sistemlerinin en yoğun olduğu Şam'a karşı gerçekleştirdiği hava saldırılarında; Rejim kuvvetlerinin İsrail EH kabiliyetlerinden çokça etkilendiği gözlemlenmektedir. Rejim'in Link, IFF ve ağ bağlantısı kabiliyetleri açısından büyük zafiyetleri vardır. Bu zafiyetler sadece Rejim'in elindeki Rus imali sistemler için geçerli değildir. NATO'da bulunan gelişmiş ortak hava ağı, IFF ve Link bağlantıları genel olarak Rus sistemlerinde yeteri kadar gelişmiş değildir. Bu, olası büyük çaplı savunma durumunda dost unsurlara verilebilecek hasarlar konusunda büyük zafiyetler yaratmaktadır. Rejim hava kuvvetlerine yukarıda detaylıca değinilmemiştir. Bunun temel nedeni; Rejimin elinde bulunan hava gücü asli olarak Türk Hava Kuvvetleri'ne tehdit olabilecek ölçüde değildir. Bu sonuca sadece teknik anlamda ulaşılmıyor elbette. Yıllar süren iç savaş Suriye Arap Hava Kuvvetleri'ni sadece teknik anlamda çökertmedi. Rejim'in uçurduğu pilotlara baktığımızda yeterli sayıda ve eğitime sahip pilot kadrosu bulunmadığı görülüyor. Örnek olarak; 2017'de uçağı Türkiye sınırları içine düşen Suriyeli MiG-21 pilotu Mehmet Sufhan 56 yaşındaydı Bölgedeki parametreleri en çok değiştiren ve en sorunlu kısım Rusya'nın olası TSK - Rejim çatışmasındaki rolü. Rusya'nın böyle bir çatışmaya göstereceği reaksiyon asli olarak yukarıda saydığımız parametreleri genel olarak değiştirebilecek düzeyde. Rusya'nın etki oranı ibreyi Rejim lehine zorlayacak olsa da genel durumu etkileyecek nitelikte değil. Rus anakarasını savunmak üzere büyük bir konvansiyonel güce sahip olan Rusya, topraklarından uzak Suriye'de TSK gibi bir kuvvete karşı Rejimi yeterli ölçüde besleyecek güce ve politik imaja sahip değil. Rusya ancak bu güç mücadelesinin süresini ve tarafların kaybını etkileyecek etkiye sahip. Rusya yıllardır ayağa kaldırmaya çalıştığı donanmasını oldukça ciddi ölçüde modernize etmiş olsa da kuvvet aktarım kabiliyetini henüz gücüne yaraşır seviyeye taşıyamadı. Özellikle İlyuşin Il-20M uçağının Suriye HSS'lerince yanlışlıkla düşürülmesi hadisesinde görülmüştür ki Suriye Arap Ordusu ve Rus ordusunun sahip olması gereken yüksek eşgüdüm aslında yoktur. Bu noktada Rusya'nın olası çatışmaya müdahil olması durumunda dahi yukarıda bahsi geçen zafiyetlerin büyük kısmı devam edebilecektir. Bunun en büyük nedeni Rusya birliklerinin de kendi içerisinde yüksek eşgüdüme sahip olmayışıdır. Rusya Batı'dan farklı olarak birliklerine daha fazla serbesti tanımlamaktadır. Buna biraz da Rusya'nın teknik eksiklikleri neden olmaktadır. İHA'ların etkisi ANKA-S ve Bayraktar TB2 Türkiye'nin elinde Rejimin aksine daha büyük bir koz olarak personelini riske atmadan kullanabileceği 120 adedin üzerinde İHA bulunmaktadır. Türkiye, envanterinde yer alan teorik olarak menzil kısıtı bulunmayan ANKA-S, veri terminallerinin kapsama alanı yettiğince uzun menzilli ANKA-B ve Bayraktar TB-2 gibi İHA'lara sahiptir. MAM-L ve MAM-C gibi lazer güdümlü hassas mühimmat kullanan platformlar TSK'nın personel riski almadan çeşitli görevler gerçekleştirebilecek platformlarıdır. Ayrıca ANKA-I gibi elektronik sinyal istihbaratı toplayabilecek bir İHA'ya da sahiptir. . TSK kullanımında ayrıca İsrail yapımı Heron İHA'lar da bulunmaktadır. Bu kabiliyetler Rejimin elindeki hava savunma ve uzun erimli silah sistemlerine yönelik tehdidi soru işareti taşımaktadır. Ancak olası operasyonlarda taktik kullanım avantajı oluşturabilir. Elektronik Harp (EH) Aslında her iki taraf için de en bilinmez, en ücra kısım burası. Elektronik Harp kendi özelinde oldukça gizli ve kritik bir teknoloji. Rejimin elinde gelişmiş EH kabiliyeti direkt olarak yok. Ancak Rusya'nın bölgede zaman zaman uyguladığı EH saldırıları bulunuyor. KORAL EH ve ED Sistemi Bu kısımda KORAL, REDET, MİLKAR gibi yerli EH araçlarından bahsetmeye asıl olarak gerek yok. Çünkü bu platformlar ile ilgili çeşitli yüzeysel teknik veriler verilse de tamamen gizlilik üzerine kurgulanmış bu sistemler ile ilgili gerçekten işe yarar ve değerlendirme yapmaya müsait verileri vermek mümkün değil. Ancak temelde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin belirli bölgede radarları, iletişim cihazlarını ve çeşitli elektronik sistemlerini köretlme, yanıltma ve bastırma amaçlı EH kabiliyeti olduğu bilinmelidir. Keza bölgede bu alanda gelişmiş ekipmanı bulunmaktadır. Ancak fiili taarruz ve savunma sistemi olmaması nedeni ile Rusya'nın Rejime en somut destek verebileceği ve bölgede aktif olabileceği alan EH alanıdır. Geçmişte Rusya'nın bölgede GPS sinyallerine yönelik büyük karıştırma faaliyetlerinde bulunduğu iddia edilmişti. Fatih Mehmet Küçük Defence Turk Kaynaklar: RF-4E Olayı: Sorunu Bileşenlerine Ayırmak Hava Savunma Füzelerinin Düellosu TRMilitary National Museum Military-Today TASS