Çin'den dikey inişli roket denemesi!

Çinli özel roket şirketi iSpace, yeniden kullanılabilir bir fırlatma aracı geliştirmek için bir deneme yaptı. iSpace olarak da bilinen Beijing Interstellar Glory Space Technology Ltd., 2 Kasım’da Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi’nde Hyperbola-2Y tek kademeli sondayı fırlattı.

Hyperbola-2 metan-sıvı oksijen kullanan sonda, 51 saniyelik uçuşu sırasında 178 metre irtifaya çıktı. Ardından roket, dört iniş ayağı tarafından desteklenen bir iniş gerçekleştirdi. 3.35 metre çapında olan ve 17 metre uzunluğa sahip olan sonda roketi, Focus-1 motorundan güç aldı.

Hop test: China's iSpace has conducted a ~200 metre altitude VTVL test with its Hyperbola-2 methane-liquid oxygen test stage. https://t.co/8p4Oyftnxx pic.twitter.com/kSZGNAmLAY

— Andrew Jones (@AJ_FI) November 2, 2023

Dikey kalkış ve dikey iniş testleri, 2025’te piyasaya çıkacak yeniden kullanılabilir orta sınıf kapasitede rokete doğru ilerlemeyi işaret ediyor. Başarılı kalkış ve iniş testi Çin’in ticari havacılık endüstrisinde yeniden kullanılabilir fırlatma aracı teknolojisinde büyük bir atılımın işareti denilebilir. Bu aynı zamanda Çin’in havacılık ve uzay sektörünün yeniden kullanılabilir fırlatma aracı teknolojisinde dünyanın en ileri düzeylerini yakalama çabasının da sinyalini veriyor.

Test, şirketin yeniden kullanılabilen Hyperbola-3 roketini geliştirme planının ön aşaması olarak gerçekleştirildi. Şirket, alçak Dünya yörüngesine (LEO) Hyperbola-3 roketinin ilk uçuşunu 2025 yılında gerçekleştirmeyi planlıyor. Yeniden kullanımın gösterimi ise 2026 yılında yapılacak. 2030 yılına kadar yılda 25 adet Hyperbola-3 fırlatması yapılması hedefleniyor. Hyperbola-3B’nin LEO’ya en az 15 ton taşıma kapasitesine sahip olacağı belirtiliyor.

Çin’in gelişen fırlatıcı firmaları

iSpace, katı yakıtlı Hyperbola-1 roketiyle 2019 yılında yörüngeye ulaşan ilk özel Çin şirketi olmuştu. Ancak şirket, bu yılın başlarında başarılı bir şekilde uçuşa dönmeden önce rokette art arda üç arıza yaşamıştı.

iSpace, yeniden kullanılabilir roketler üzerinde çalışan tek Çinli şirket değil. Galactic Energy yakın zamanda jet motoruyla çalışan bir fırlatma testi gerçekleştirdi. Çin Bilimler Akademisi’nin yan kuruluşu olan CAS Space de benzer şekilde testler gerçekleştirdi. Deep Blue Aerospace ise 2022 yılında bir roket fırlatma ve iniş testini tamamladı.

Galactic Energy have been busy. Here's a recent hop test with Firebird-1, a jet engine-powered article for testing vertical landing. Firebird-6 will be a rocket powered test next year. Tests are part of development of Pallas-1 kerolox reusable launcher. https://t.co/eEzn7kcJWM pic.twitter.com/vR7lsH2naO

— Andrew Jones (@AJ_FI) July 25, 2023

Bir diğer rakip Space Pioneer ise Tianlong-3 roketini 2024 yılının ilk yarısında fırlatmayı planlıyor. Roket, fırlatma kapasitesi açısından Falcon 9 ile kıyas edilebilir ve sonunda yeniden kullanılabilir hale getirilmesi bekleniyor.

Çin, 2014 yılında uzay sektörünü özel ve ticari faaliyete açtı. Bu, büyük ölçüde ABD’deki ticari alandaki patlamaya tepki olarak görülüyor. Merkezi hükümet o zamandan beri ticari alanın gelişimini desteklemek için politikalar uyguladı ve kılavuzlar yayınladı.

2023, Çin’in ticari lansman şirketleri için kayda değer bir yıl oldu. CAS Space, Galactic Energy, iSpace, Expace, Space Pioneer ve Landspace yörüngeye ulaştı. Bunlar arasında Space Pioneer ve Landspace tarafından elde edilen Çin’in ilk ticari sıvı yakıt fırlatma başarıları da yer alıyor.

İlgili Olarak