Polonya'nın F-35A savaş uçağı "Husarz" görücüye çıktı

Polonya’nın ABD’den tedarik ettiği F-35A savaş uçaklarından ilki olan “Husarz” Lockheed Martin’in tesisinde tanıtıldı.

28 Ağustos’ta Polonya Havacılık Günü’nde, Polonya’nın satın aldığı ilk F-35 uçağının resmi sunumu gerçekleştirildi. Teksas’ın Fort Worth kentinde düzenlenen tanıtımda Polonya’nın ilk F-35A savaş uçağı görücüye çıktı. Husarz adı, Polonya-Litvanya Birliği’nin tarihi Kanatlı Süvari birliğine atıfta bulunarak türetilmiştir. Polonya, 32 adet beşinci nesil F-35 Lightning II uçağı için sözleşme imzaladı. Sözleşme, savaş uçaklarının yanı sıra yedek motorları, görev simülatörlerini, operasyonel desteği, pilot ve yer ekibi eğitimini de kapsıyor.

Polonya, F-35A savaş uçaklarını 2030 yılı itibarıyla tam operasyonel hale getirmeyi planlıyor. Ülke, Ukrayna’ya teslim ettiği Rus menşeili uçaklar yerine Batı yapımı uçakları tedarik etme politikasında Boeing yapımı F-15EX ya da Avrupa’nın geliştirilen Eurofighter Typhoon model uçakları da tedarik edebileceği belirtildi.

Boeing F-15EX Savaş Uçağı (Görsel: Air Force Technology)

Polonya’nın F-35 Lightning II savaş uçağı tedarik süreci

Ülkenin F-35 savaş uçağı tedarik etme isteği 2019 yılına dayanıyor. Polonya’nın envanterinde Sovyetlerden miras kalan uçakların yer alması çeşitli sıkıntılara davetiye çıkartmaktaydı. Hem ordunun modernizasyonu ve hem de daha gelişmiş uçakların tedarik edilmesi Leh yetkililer için önemli bir durumdu. Bu dönemde Polonya ilk başta Türkiye’ye teslim edilmeyen F-35 savaş uçaklarına talip olduğunu açıklamıştı.

Bu durum bir netice kazanmayınca dönemin Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak Mayıs 2019’da ülkesinin ABD’den 32 adet F-35 Lightning II savaş uçağı satın almak istediklerini açıklamıştı. Bakan Mariusz Blaszczak sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ülkesinde Sovyet dönemine ait ekipmanların değiştirilmesi gerektiğini belirtmişti ve “Bugün Amerikalı ortaklarımıza lojistik ve eğitim paketleriyle birlikte 32 adet F-35A uçağı alma talebimizi ilettik.” ifadelerini kullanmıştı.

Eylül 2019’da ise ABD Dışişleri Bakanlığı, Yabancı Askeri Satışlar (FMS) kanalı ile Polonya’ya 6.5 milyar dolar tahmini maliyet ile 32 adet F-35 savaş uçağı satışını onaylamıştı. Savunma Güvenliği İşbirliği Ajansı (DSCA), olası satışı 10 Eylül 2019’da Kongre’ye bildiren gerekli sertifikayı vermişti. En nihayetinde ise anlaşmanın Polonya’ya toplam maliyeti 4.6 milyar dolar olmuştur. Sipariş edilen uçakların 2030 yılına kadar Polonya’ya teslim edilmesi hedefleniyor.

Şirket, Polonya’nın tedarik ettiği F-35 Lightning II uçaklarından ilkinin ABD’nin Teksas eyaletinde yer alan montaj fabrikasındaki görüntülerini ise Mayıs 2024’te paylaşmıştı. Polonya Hava Kuvvetleri’nin ilk F-35 savaş uçağı, Nisan ayının başında ön ve arka gövde bölümlerinin kanat merkezi gövde grubuna birleştirildiği bir elektronik montaj ve hizalama istasyonundan bir tavan vinci tarafından kaldırılmıştı. Bundan sonra uçak artık son sistemler ve motor kurulumuyla birlikte kontrol yüzeylerinin ekleneceği son montaja sürecine gidecek.

Polonya’nın ilk F-35’i AZ-01 olarak da adlandırılan uçağın bu yılın sonlarında Polonya Hava Kuvvetlerine teslim edilmesi planlanıyor. Uçak ilk olarak Leh pilotlarına eğitim verecek olan Arkansas’taki Ebbing Hava Ulusal Muhafız Üssü’ne konuşlandırılacak.

İlgili Olarak