ABD Ordusu, hava hedeflerini uzaydan takip edebilecek yeni sensörleri test etmeye başlayacak.
ABD Uzay Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Kuzey Komutanlığı (USNORTHCOM) ile birlikte, hava hedeflerini uzaydan takip edebilecek yeni sensör sistemlerini test etmeye başlıyor. Pek fazla muadili bulunmayan bu girişim, özellikle Air Moving Target Indicator (AMTI) sistemlerinin uydulara entegre edilip edilemeyeceğini anlamaya yönelik kritik bir teknoloji gösterimi anlamına geliyor.
Breaking Defense tarafından yapılan habere göre ABD Uzay Kuvvetleri Strateji, Planlar ve Programlardan Sorumlu Komutan Yardımcısı Korgeneral Shawn Bratton, “Bazı test faaliyetleri yürütülüyor. Şimdilik bu kadarını söyleyebilirim.” ifadeleriyle sınırlı bilgi verirken, “Elimizdeki AMTI yetenekleriyle uzaydan sağlanabilecek veriler arasında nasıl bir sinerji kurulabilir, bunu anlamaya çalışıyoruz.” dedi. Bratton’a göre amaç, uydulardan elde edilecek hassas izleme verilerini yerde, denizde ve havada bulunan ‘vurucu’ unsurlara gerçek zamanlı olarak iletmek.
Airborne Moving-Target Indication (AMTI) radar, özellikle uçaklara veya İHA’lara entegre edilen ve hareketli hedefleri tespit etmek için kullanılan radar sistemidir. Bu radarın temel amacı, sabit yer yüzeylerinden yansıyan sinyaller arasında hareketli hedefleri (örneğin araçlar, insanlar, tekneler) ayırt etmek ve takip etmektir.
Sessizce yörüngeye yerleştirilen AMTI uyduları
AMTI prototip uydularının yörüngede olduğu bilgisi ilk kez Kuzey Komutanlığı ve NORAD Komutanı Orgeneral Gregory Guillot tarafından ABD Senatosu’nda doğrulanmıştı. Guillot, ABD Başkanı Donald Trump’ın savunma vizyonlarından biri olan “Golden Dome” (Altın Kubbe) hava savunma kalkanı konseptine ilişkin bir oturumda bu sistemlerin hâlihazırda geliştirildiğini ve bazılarının aktif görevde olduğunu belirtmişti.
“Tam olarak Altın Kubbe’nin nasıl olacağını bilmiyorum, ancak mevcut ve geliştirilen sistemlerin önemli bir kısmı kullanılabilir.” diyen Guillot, uzay tabanlı AMTI sistemlerine, HBTSS (Hipersonik ve Balistik Takip Uzay Sensörü) gibi mevcut projelerle birlikte değinmişti. Ancak ne Bratton ne de Guillot, prototip uyduların sayısı, üreticisi veya teknik detayları hakkında bilgi vermemişti.
Bugüne kadar havadan AMTI kabiliyeti, başta E-3 Sentry olmak üzere, ABD Hava Kuvvetleri’nin yaşlanan uçak filosuyla sağlanıyordu. E-3’lerin yerini alacak Boeing E-7 Wedgetail platformu için 2022’de karar verilmiş ve 2023’te 2 adet uçak için 2.6 milyar Dolar’lık sözleşme imzalanmıştı. Ancak, uzaydan AMTI yeteneğinin artmasıyla bu platformun geleceği de sorgulanmaya başlandı.
ABD Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral David Allvin, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, E-7’nin sadece bir sensör değil, aynı zamanda komuta-kontrol kabiliyeti sunduğunu da vurgulamıştı. Allvin, “Sadece görmek değil, gördüğünü anlamak ve harekete geçmek gerekir. Şu anda bu zinciri eksiksiz kurabilen platform E-7’dir.” demişti. Uzay sistemlerinin kapsama açısından avantajlı olduğunu belirten Allvin, yine de tam spektrumlu harekâtlar için “karma bir yapı” gerektiğini savunmuştu.
Yeni uzay tabanlı AMTI yeteneği, sadece gözlem amaçlı değil, aynı zamanda doğrudan sahadaki unsurları yönlendirecek, hedeflere hassas bilgi aktarabilecek bir sistem olarak görülüyor. Bu sistem, halihazırda Ulusal Keşif Ofisi (NRO) ile birlikte yürütülen kara ve deniz hedeflerini izlemeye yönelik Ground Moving Target Indicator (GMTI) uydularıyla birlikte çalışacak.
2024 Ulusal Savunma Yetki Yasası (NDAA), Hava ve Uzay Kuvvetleri’nin birlikte çalışarak hem kara hem hava hedeflerinin izlenmesi konusunda görev almasını öngörüyor. Bu kapsamda bir MTI Çalışma Grubu da kurulmuştu.
Sonuç olarak ABD, dronlara, hipersonik füzelere ve gelişmiş hava tehditlerine karşı sürekli ve daha yüksek irtifadan izleme yapabilen bir yapıya doğru evrilmek istiyor. Ancak üst düzey komutanların vurguladığı gibi uzay tabanlı izleme sistemleri, havadan komuta ve koordinasyon kabiliyetinin yerini tamamen alacak durumda değil. Bu nedenle, önümüzdeki süreçte hem E-7 Wedgetail gibi hava platformlarının hem de yörüngedeki AMTI uydularının birbirini tamamlayıcı biçimde görev yapması bekleniyor.
İlgili Olarak
Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı
