Fransa, Senegal’deki son askeri üslerini geri vererek 65 yıllık asker varlığını sona erdirdi.
Fransa, 17 Temmuz Perşembe günü Senegal’deki son askeri üslerini de resmen teslim ederek ülkedeki 65 yıllık varlığını sona erdirdi. Söz konusu çekilme, Paris’in Afrika genelinde askeri ayak izini sona erdirmek için artan çağrılarla karşı karşıya kalmasıyla birlikte eski sömürgelerinden çekilme dizisinin sonuncusu oldu.
Fransa’nın Batı Afrika ülkesindeki en büyük üssü olan Camp Geille ve Dakar havaalanındaki üssü, üst düzey Fransız ve Senegalli yetkililerin katıldığı bir törenle iade edildi. Böylece Fransız ordusunun Batı ve Orta Afrika’da kalıcı bir üssü kalmamış oldu.
Süreç Mart ayında başlamıştı
France 24 tarafından yapılan habere göre Senegal Ordusu ile ortak operasyonlar yürütmekle görevli yaklaşık 350 Fransız asker, 3 aylık bir ayrılma sürecinin ardından Batı Afrika ülkesini terk edecek. Halihazırda Fransa, Mart ayında üslerini Senegal’e devretmeye başlamıştı.
1960 yılında bağımsızlığını kazanmasının ardından Fransa’nın en sadık Afrika müttefiklerinden biri olan Senegal, tarihi boyunca Fransız askerlerine ev sahipliği yaptı. Öyle ki 2024 seçimlerinde radikal bir değişim vaat ederek zafer kazanan Senegal Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye, Fransa’dan 2025 yılına kadar ülkeden askerlerini çekmesini talep etmişti.
Bir diğer yandan, Burkina Faso, Mali ve Nijer gibi diğer ülkelerden farklı olarak Senegal’in Paris ile iş birliğini sürdüreceğini ısrarla vurgulayan Faye, Fransa’ya diğer yabancı ortaklar gibi muamele edileceğini ve ülkesini daha kendi kendine yeten bir hale getireceğini de ifade etmekte.
Bu çerçevede, “Senegal bağımsız bir ülkedir, egemen bir ülkedir ve egemenlik, egemen bir ülkede askeri üslerin varlığını kabul etmez.” diyen Faye 2024 yılının sonlarında, “Fransa, Senegal için önemli bir ortak olmaya devam ediyor.” diye de eklemişti. Ayrıca Faye, Paris’i İkinci Dünya Savaşı’nda Fransa için savaşan düzinelerce Afrikalı askerlerin 1 Aralık 1944’te katledilmesi de dahil olmak üzere sömürge dönemindeki zulümler için özür dilemeye de çağırdı.
Kıtasal çapta geri çekilme
Afrika’daki hükümetlerin Fransa’nın askeri varlığını giderek daha fazla sorgulaması üzerine Paris, eski sömürge topraklarındaki üslerin sayısını azaltmaya veya tamamen kapatmaya devam ediyor. Şubat ayında Fransa, Fildişi Sahili’ndeki tek kalan üssünü geri vererek buradaki varlığını da sona erdirmişti. Bir ay önce ise Çad’daki Kossei üssünü devreden Fransa için bu üs, ülkenin kargaşa yaşayan Sahel bölgesindeki son askeri dayanağı olarak bilinmekteydi.
Yine France 24 tarafından aktarıldığı üzere 2020 ile 2023 yılları arasında Burkina Faso, Nijer ve Mali’de yaşanan darbeler sonucu iktidara gelen askeri yönetimler Fransa ile ilişkilerini keserek, Sahel’de on yılı aşkın süredir devam eden isyanla mücadelede Rusya’dan destek istedi. Bunun sonucunda Kremlin’in paralı asker gönderdiği bir başka eski Fransız kolonisi olan Orta Afrika Cumhuriyeti de Fransa’nın ülkeden çekilmesini talep etti. Öte yandan Fransa, Gabon’daki üssünü ise Orta Afrika ülkesiyle ortak kullanılan bir üsse dönüştürdü.
Son olarak 17 Temmuz Perşembe günkü çekilmenin ardından, Afrika’da sadece küçük Afrika Boynuzu ülkesi Cibuti kalıcı bir Fransız askeri üssüne ev sahipliği yapacak. Bu bağlamda Fransa, yaklaşık 1.500 askerin konuşlu bulunduğu Cibuti’deki bu üssü Afrika’daki askeri karargahı haline getirmeyi planlıyor.
İlgili Olarak
Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi. Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.
