“IDEF’25, önceki fuarlara kıyasla elde ettiği etkileyici istatistiklerle savunma sanayii fuarcılığında yeni bir standardın belirlendiğine işaret etmektedir.”
Yusuf Emir Işık
17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF 2025), 22-27 Temmuz 2025 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlendi. Fuar, yurt içine ek olarak yurt dışından da yoğun ilgi gördü. Millî Savunma Bakanlığı ev sahipliğinde, T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı destekleriyle ve Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetiminde gerçekleştirilen IDEF’25, sadece bir ticari etkinlik olmanın ötesine geçerek, Türkiye’nin savunma sanayii ekosisteminin olgunluğunu ve stratejik yönelimini Dünya’ya gösterme fırsatı sunmuştur. Fuar, katılımcı ve ziyaretçi sayıları, sergilenen teknolojilerin niteliği ve imzalanan anlaşmaların hacmiyle yeni bir dönemin başlangıcına işaret etmiştir. Rekor kıran rakamlarla, IDEF’25, Türkiye’nin savunma politikasında ithalat bağımlılığından ihracat odaklı, ileri teknolojiye sahip bir endüstriyel güce dönüşümünün somut bir göstergesi olarak kayıtlara geçmiştir. Fuar, 114 ülkeden 121.753’ü aşkın ziyaretçiyi ağırlayarak katılımcı ve heyet sayısında da önemli artışlar sergilemiştir. Toplamda 9 milyar doları aşan sözleşme hacmiyle Türkiye’nin küresel savunma pazarındaki iddiasını kanıtlamıştır. Bu sözleşmelerin yaklaşık %65’inin ihracata yönelik olduğunu belirtmekte fayda bulunmaktadır. Fuar, aynı zamanda bir dış politika aracı olarak işlev görmüş, özellikle Endonezya ile KAAN, MİLGEM İspanya ile HÜRJET gibi tarihi anlaşmaların da önünü açmıştır.
Yeni Bir Çağ İçin Yeni Bir Format
IDEF’25, önceki fuarlara kıyasla elde ettiği etkileyici istatistiklerle savunma sanayii fuarcılığında yeni bir standardın belirlendiğine işaret etmektedir. Veriler, etkinliğin sadece büyümediğini, aynı zamanda rol ve amaç olarak da dönüştüğünü ortaya koymaktadır. Fuar, 17. kez düzenlenirken, 114 ülkeden 121.753 kişiyi ağırlayarak rekor bir ziyaretçi sayısına ulaşmıştır.
IDEF 2025 Değerlendirmesi çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 28′nci sayısında.
Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Bu başarı, 2023 yılında 81 ülkeden 100 binden fazla ziyaretçi çeken IDEF’23’e kıyasla ziyaretçi kitlesinin ve coğrafi erişimin ne kadar genişlediğini de göstermektedir. Katılımcı firma sayısı da 1.491’e yükselmiştir. Bu artış, 2023’teki 1.461 firmaya kıyasla mütevazı görünse de detaylı incelemeler fuarın dinamiklerindeki temel değişikliği gözler önüne sermektedir. Resmi heyet sayısı da 2023’teki 187 heyetten 231’e yükselmiştir.
Bu istatistiksel farklılıklar, fuarın işlevinin nasıl değiştiğini göstermektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin artık birçok uluslararası savunma şirketi için anahtar bir müşteri olarak görülmekten çıkarak, dost ve rakip ülkeler tarafından dikkatle izlenen bir vitrine dönüştüğünü göstermektedir.IDEF’25’in organizasyonel yapısındaki yenilikler, fuarın stratejik önemini artıran önemli bir unsurdur. Etkinlik, tek bir mekân yerine İstanbul Fuar Merkezi, Atatürk Havalimanı, WOW Otel ve Ataköy Marina’da eşzamanlı olarak düzenlenmiştir. Bu çoklu mekân formatı, lojistik bir gereklilik olmanın ötesinde, Türkiye’nin savunma sanayiinin kapsamlı yeteneklerini sergilemeye yönelik bilinçli bir karardır.
Bu genişleme, fuarın “gerçek bir üç hizmet fuarı” (kara, hava ve deniz) olmasına olanak sağlamıştır. Atatürk Havalimanı’nın apronunun kullanılması, kara araçları ve uçakların dinamik gösterilerini mümkün kılarken, Ataköy Marina’nın dahil edilmesi deniz platformlarının sergilenmesine imkân vermiştir. Açılış töreninde Türk yapımı hava savunma sistemleri, zırhlı araçlar, insansız sistemler ve gemilerin senkronize gösterileri, Türkiye’nin entegre savunma kapasitesini göstermeye yönelik bir “ticari geçit töreni” olarak tanımlanmıştır. Bu fiziksel dönüşüm, Türkiye’nin sadece belirli bir alanda değil, savunmanın her alanında yetkin bir üretici olduğunu kanıtlama amacını taşımaktadır.
Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı