Kıbrıs Barış Harekâtı ve Zırhlı Birlikler

“Kıbrıs Barış Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kara, Deniz ve Hava unsurlarıyla müşterek icra ettiği ilk harekât oldu.”

Murat Kaymakçılar
(E) Tankçı Albay – Askeri Danışman

Zırhlı Birlik tabiri zırhlı araçlara sahip tank, piyade, istihkam, tanksavar, topçu vb unsurları içeriyor olsa da; zırhlı birliklerin temel unsuru tanktır. Türk Tank Sınıfı, 20’nci Yüzyıl başında Türk kara ordusunun en çevik unsurlarını oluşturan ve atlı birliklerden meydana gelen Süvari sınıfının bir devamıdır.

Bizler tankçıyı yetiştirirken ona Türk’ün ata binme yeteneğinden bahseder, bugün bunun muharebedeki karşılığının tank sınıfı olduğunu anlatırız. 1928’de ilk tankın Kara Kuvvetlerine girişi ile tohumları atılan Türk tank sınıfında tankların topyekün kullanıldığı ilk savaşın 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı olduğu söylenebilir.

Bugün, Türk Ordusu tarafından 48 yıl önce 20 Temmuz’da başlayarak gerçekleşen ve dünya harp tarihinde az sayıdaki amfibi harekâtlardan birini içinde bulunduran Kıbrıs Barış Harekâtından bahsederken, bu harekâtta zırhlı birliklerimize ve tank birliklerimize ilişkin bilgiler vermeyi amaçlıyoruz.

Öncesi

1878’de Osmanlı Devleti’nin adayı devri ile İngilizler tarafından yönetilmeye başlanan Kıbrıs; Türkiye, İngiltere ve Yunanistan devletleri ile adadaki iki temel etnik unsur olan Türk ve Rum toplumları arasında imzalanan 1959 Londra ve Zürih anlaşmaları ile anayasası onaylanmış bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkmış, Kıbrıs Cumhuriyeti 1960 yılında ilan edilmiştir. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Türkler %30, Rumlar %70 oranında temsil edilmekteydiler.

Kıbrıs’lı Rumlar, İngiliz döneminde de adayı Yunanistan’a katmayı düşünmekte ve buna ilişkin planlar yapmaktaydılar. Rumlar, Kıbrıs’ı Yunanistan’a ilhak etmek konusunda engel gördükleri Türkleri ortadan kaldırarak hedeflerine ulaşmak için 21 Aralık 1963 tarihinde Kıbrıs Türk toplumuna karşı kapsamlı ve sistematik saldırılara geçtiler. Bu maksatla Kıbrıslı Türkler devlet kurumlarından uzaklaştırılmıştır. Cumhurbaşkanı Makaryos, 1964 Ağustos ayındaki bir konuşmasında “Eğer Türkiye Kıbrıs’lı Türkleri kurtarmak için adaya gelecek olursa, kurtaracak Türk bulamayacaktır.” demektedir.

Kıbrıs Barış Harekâtı ve Zırhlı Birlikler çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 11′inci  sayısında.

Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.

15 Temmuz 1974 Kıbrıs’ta Yunan Darbesi

Ortam bu şekilde 1974 yılına kadar gelmişti. Bu arada Yunanistan’daki cunta idaresinin, adayı Yunanistan’a bağlama çabaları da sürmekte idi. 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs’ta bir darbe planını başlatan Yunan ordusunun temsilcileri, bu süreçte hem Türkleri ortadan kaldırmayı hem de kendi ideolojilerine karşı olan herkesi etkisiz hale getirerek adayı Yunanistan’a bağlamayı hedeflemişti. Darbe lideri olarak görünen Nikos Sampson’un kendini Cumurbaşkanı ilan etmesi ile adadaki devletin Cumhurbaşkanı durumundaki Makaryos da (Kendisi de Türkleri ortadan kaldırma taraftarı olsa da) kendi pozisyonuna zarar verebilecek böyle bir askeri darbeye karşı tavır koydu. Rauf Denktaş bu olanları şöyle yorumluyordu; “Nikos Sampson’un Cumhurbaşkanı olarak ortaya çıkması bir harika! Daha güzelini yapamazlardı.. Allah düşmanı iyice şaşırtmış.”

Adadaki Türk toplumu, olayları endişeyle ve yakından takip ediyor, bu arada adadaki çatışmalar sürüyordu. Yunanistan’dan gelerek duruma hakim olan Yunan askerleri, şimdilik muhalifleri ortadan kaldırmakla meşguldüler. Makarios yurt dışında kaçtığı yerden beyanatlar verirken, yıllardır Rum zulmünden çok çekmiş Kıbrıs’lı Türkler’in evlerinde Ankara Radyosu sabahlara kadar açık bulunduruluyordu. Adadaki Rumlardan darbeye karşı olanlar da düşüncelerinden dolayı öldürülecekleri korkusuyla kaderlerine boyun eğip Türkiye’nin müdahalesine bel bağlamışlardı.

İlknur Kahraman