İspanya'dan uçak gemisi hedefi

İspanya, CATOBAR sistemine sahip uçak gemisi için çalışmalara başladı.

İspanya Donanması, Harrier uçaklarına bağımlılığı sona erdirecek ve NATO’nun yüksek kapasiteli deniz gücüne katkı sağlayacak yeni bir uçak gemisi projesi üzerinde çalışmalara resmen başladı. EFE tarafından yapılan habere göre Navantia, Donanma’nın talebi doğrultusunda uçak gemisinin fizibilite çalışmalarını yürütüyor.

Yeni uçak gemisi, Fransız Donanması’nın amiral gemisi olan Charles de Gaulle modelini esas alacak ancak nükleer sistem yerine konvansiyonel tahrik sistemi kullanacak. Projede temel alınan sistem ise CATOBAR (Catapult Assisted Take-Off But Arrested Recovery) — yani Mancınık Destekli Kalkış Ancak Yakalamalı İniş — olacak. Yani İspanya, kısa kalkış-dikey iniş sistemlerinden (STOVL) uzaklaşarak, savaş uçaklarının konuşlanabileceği tam donanımlı bir uçak gemisine sahip olmayı hedefliyor.

Birleşik Krallık’ın HMS Queen Elizabeth ve Fransa’nın Charles de Gaulle uçak gemisi yan yana seyir halinde (Görsel: Marine Nationale)

Army Recognition tarafından yapılan habere göre yeni geminin yaklaşık 261 metre uzunluğa, 64 metre genişliğe ve 75 metre yüksekliğe sahip olması öngörülüyor. Bu ölçüler, onu İspanyol filosunun mevcut en büyük gemisi olan Juan Carlos I amfibi hücum gemisinden ayıran en temel farklardan biri olacak. Uçuş güvertesi, F-35C, Rafale M ve geleceğin 6. nesil uçakları olan FCAS deniz versiyonları gibi sabit kanatlı savaş uçaklarının konuşlanmasına imkân tanıyacak şekilde tasarlanıyor. Gemide 2 mancınık ve durdurma kabloları içeren CATOBAR sistemi bulunacak.

Navantia tarafından yürütülen projede uçak gemisinin yanı sıra, Juan Carlos I benzeri ikinci bir LHD (Landing Helicopter Dock) platformunun da gelecekte inşa edilmesi planlanıyor. Böylece İspanyol Donanması, üç büyük deniz havacılık platformundan oluşan yeni bir kuvvet yapısına kavuşmayı hedefliyor.

Stratejik amaçlar ve NATO rolü

Uçak gemisi projesi, İspanya’nın sadece deniz kuvvetlerini değil, NATO içindeki stratejik rolünü de dönüştürmeyi amaçlıyor. Charles de Gaulle gibi tam kapasiteli uçak gemilerine sahip ülkelerin oluşturduğu yüksek tempolu görev gruplarına katılım sağlanabilecek; ayrıca Akdeniz ve Atlantik’te caydırıcılık anlamında da önemli bir sıçrama yaşanacak.

Projenin kesin bütçesi henüz açıklanmasa da benzer kapasitelerdeki uçak gemileri göz önüne alındığında birkaç milyar Euro’yu aşacak dev bir yatırımı işaret ediyor. Gemi inşası ve hava unsurlarının entegrasyonu için hem Navantia hem de uluslararası firmalarla stratejik ortaklıklar kurulması bekleniyor. Şimdiden Navantia ile Airbus arasında imzalanan SIRTAP İHA anlaşması, bu sürecin bir parçası olabilir.

Harrier dönemi kapanıyor

İspanyol Donanması’nın şu an kullandığı AV-8B Harrier II filosu yaşlanırken, F-35B gibi STOVL savaş uçaklarının tedarikine dair siyasi ve mali belirsizlikler, Donanma’yı CATOBAR sistemine yöneltti. Bu tercih, geleceğe dönük çok daha geniş bir entegrasyon olanağı sunarken, İspanya’yı Avrupa’da tam kapasiteli uçak gemisi işletme kabiliyetine sahip üçüncü ülke yapabilir. Sonuç olarak İspanya’nın CATOBAR uçak gemisi projesi, sadece bir donanma modernizasyonu değil, aynı zamanda ülkenin askerî doktrininde ve dış politikadaki duruşunda da kalıcı bir değişimin habercisi olarak yorumlanabilir. Projenin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi durumunda, İspanya hem Avrupa savunma sanayinde hem de NATO deniz görev gücünde çok daha etkili ve prestijli bir rol üstlenecek.