Japonya'dan yapay zekaya yasak

Japonya’dan yapay zekaya yasak

Japonya, yapay zekanın savunma sistemlerinde kullanılmasına ilişkin yönergeler yayınladı.

Japonya Savunma Bakanlığı, yapay zekanın savunma sistemlerinde kullanılmasına ilişkin ilk resmi yönergelerini geçtiğimiz aylarda yayınladı. Bu bağlamda yönergeler, Tokyo’nun yapay zeka askeri uygulamalarının küresel yönetimini şekillendirme çabalarında önemli bir adım teşkil ediyor.

Yönergeler, Japonya’nın yapay zekaya yönelik insan merkezli yaklaşımını yansıtıyor ve insan müdahalesi olmadan hedeflere saldırabilen ölümcül otonom silah sistemlerinin geliştirilmesini açıkça yasaklıyor. Yönergeye göre Japonya, “bir kez etkinleştirildiğinde, bir operatör tarafından daha fazla müdahaleye gerek kalmadan hedefleri belirleyebilen, seçebilen ve vurabilen” sistemler olarak tanımladığı yapay zeka destekli “Ölümcül Otonom Silah Sistemleri”ni (LAWS) reddediyor ve bunların küresel olarak da yasaklanması için aktif olarak savunuculuk yapıyor.

Haziran 2025’te yayınlanan yönergeler, kısmen Ukrayna ve Orta Doğu’daki devam eden çatışmalar nedeniyle yapay zekanın askeri entegrasyonuna ilişkin artan uluslararası endişeler ortasında geldi. IP Defense Forum tarafından yapılan habere göre Çin, Kuzey Kore ve Rusya gibi ülkelerdeki otoriter rejimler, bilgi manipülasyonu, otonom saldırılar ve siber suçlar gibi kötü niyetli amaçlar için yapay zekayı giderek daha fazla kullanıyor. Bu bağlamda Japonya’nın çerçevesi ise yasal uyumluluğa, insan gözetimine ve şeffaflığa vurgu yapıyor.

Tokyo merkezli düşünce kuruluşu Crisis Intelligence’da savunma analisti olarak görev yapan Hiroyasu Harada, IP Defense Forum’a yaptığı açıklamada Tokyo’nun yapay zeka destekli varlıkları entegre ederek savunma operasyonlarını geliştirmeyi hedeflediği bir dönemde, yönergelerin zamanlamasının kritik önem taşıdığını söyledi. Projeler arasında keşif sistemleri, depo otomasyonu ve arz-talep tahmin araçları yer alıyor.

Harada, kılavuzların merkezinde, yapay zeka entegreli sistemlerin oluşturduğu potansiyel tehditleri değerlendirmek ve azaltmak için bir risk yönetimi sürecinin yer aldığını belirtmekte. Yüksek riskli sistemler, uluslararası insani hukuka ve Japonya’nın insan kontrolüne olan bağlılığına uygunluğun sağlanması için yasal ve politik bir incelemeden geçecek. Sistemler daha sonra şeffaflık, güvenilirlik, emniyet ve önyargı azaltma gibi sıkı teknik standartlara göre değerlendirilecek.

Buna karşılık Japonya, Pekin, Moskova ve Pyongyang’ın yapay zeka destekli operasyonlara karıştığını iddia ediyor ve bu durum, güçlü uluslararası normların ve etkili karşı önlemlerin aciliyetinin altını çiziyor.