1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü temelde uçak ve motorlara yönelik fabrika seviyesi bakım faaliyetleri yapmaktadır. Ayrıca Fabrika bünyesinde uçak modernizasyon faaliyetleri, uçak ve motorlarda kullanılan mekanik ve aviyonik sistemlerin bakım onarım faaliyetleri, malzeme imalat faaliyetleri, motor test sistemleri tasarım ve imalatı ile kalite yönetim faaliyetleri icra edilebilmektedir.
Ahmet Alemdar
Defence Turk: ASFAT’ın üretim ve bakım-onarım kabiliyetlerinden yararlandığı birçok Askeri Fabrika bulunuyor. Bu bağlamda 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nden bahsedebilir misiniz
1.HBFM: MSB Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Eskişehir’de faaliyet göstermekte olan 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü, Hava Kuvvetleri Komutanlığının envanterindeki tüm jet uçakları ile bunlara ait motorların fabrika seviyesi bakımlarını gerçekleştirebilmektedir. Lojistik ihtiyaçları karşılamada öncü bir kurum olan Fabrika Müdürlüğü, faaliyetlerini geniş bir alan üzerinde kurulu kapalı ve açık tesislerde icra etmektedir. 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğünün tarihine baktığımızda Cumhuriyet dönemine kadar uzanan geçmişiyle, Türk havacılığına birçok konuda öncülük etmiş bir kurum olduğu, yetiştirdiği personeliyle Türkiye’de havacılığın gelişmesinde çok önemli bir yere sahip olduğu göze çarpmaktadır.
Defence Turk: Fabrika Müdürlüğümüzün günümüzdeki konumunun tam olarak anlaşılması için köklü tarihinden bahsedebilir misiniz?
1.HBFM: Faaliyetlerine Eskişehir Tayyare Tamirhanesi olarak 1926 yılında başlayan 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğümüz, 1950’li yıllara kadar pervaneli uçakların bakım ve onarımlarını gerçekleştirmiştir. 1950 yılından itibaren muharip jet uçaklarının bakım ve onarımını da üstlenen fabrika müdürlüğü, 1968 yılında ilk jet motor revizyonu ile imkân ve kabiliyetlerini genişletmiştir. 1979 yılında F-4 uçağı ile başlayan ilk kapsamlı uçak fabrika seviyesi bakım ve yenileme faaliyetlerini 1980’li yıllarda diğer uçaklara yönelik çalışmalar izlemiş olup, 1992 yılında ilk F110 motorunun revizyonu kabiliyetlere ilave edilmiştir.
2000’li yılların başlarında F-4E/2020 ve F-5/2000 Yapısal Yenileme projeleri başarıyla gerçekleştirilmiş, 2008 yılında başlatılan F-16 PO-III modernizasyonu ve T 38 uçaklarının yapısal ve aviyonik modernizasyonları da başarıyla tamamlanarak uçaklarımızın kullanım ömrü ve harekât etkinlikleri arttırılmıştır. 2006 yılında başlatılan çalışmalar ile Türkiye’nin ilk motor test ünitesi olan Atılım, 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü çatısı altında yazılım ve donanım olarak tamamen millî imkânlarla geliştirilmiştir. Günümüzde, verilen görevleri eksiksiz ve doğru biçimde yerine getiren 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü yürüttüğü onarım ve geliştirme projeleriyle uçakların emniyetli ve etkin bir şekilde görev yapmasına önemli katkı sağlamaktadır.
1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü Röportajı çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 19′uncu sayısında.
Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Defence Turk: Fabrikamızın görevleri nelerdir? Sorumluluğunda olan çalışma alanlarından bahsedebilir misiniz?
1.HBFM: 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün görevleri içerisinde yer alan en önemli unsurlardan biri Teknik Yönetim Sorumluluğudur. Teknik Yönetim Sorumluluğu, sorumluluğuna verilen sistemlere mühendislik hizmetinin sunulmasıdır. Bu kapsamda sistemlerin idame-işletme ve geliştirilmesine yönelik olarak, uçuş ve kullanım emniyeti, bakım konseptinin belirlenmesi ve planlaması, uymazlık çözümü, arıza izolesi, iş standardı, teknik emir ve dokümantasyon geliştirilmesi, yeterlilik ve sertifikasyon ihtiyacı ile diğer ilgili teknik ihtiyaçların karşılanmasını öngören mühendislik çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Fabrika Müdürlüğümüz, sorumluluğundaki uçak ve motorlar için Mühendislik alanında Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki en üst seviyede karar ve icra otoritesidir. 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün sorumluluğunda olan sistemler, uçak sistemleri ve motor sistemleri olarak iki ayrı başlıkta değerlendirilebilir. Uçak sistemlerinde, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunan; muharip uçaklar (F-16, F-4E/2020), gösteri uçakları (NF-5 Akrotim) ve eğitim uçakları (T-38 ve KT-1T) yer almaktadır.
Defence Turk: Fabrikamızda motor sistemlerine yönelik önemli kabiliyetler bulunuyor. Bunlardan bahsedebilir misiniz?
1.HBFM: Motor sistemlerinde muharip, gösteri ve eğitim uçaklarının motorlarına ilave olarak; C-130, C-160, A400M, CN-235 Nakliye Uçakları, Tanker Uçakları, Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçakları (HİK/E-7T), Komuta Kontrol Uçakları ile Uçak Çalıştırıcılarının motorları, 1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün Teknik Yönetim Sorumluluğu altında yer almaktadır.
1’inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün yürüttüğü bir diğer görev ise hava silah ve savunma sistemlerinin uçuş ve yer emniyeti, ekonomik kullanımı ile harekât etkinliğini arttırmaya yönelik millî ve uluslararası iyileştirme, yenileştirme ve ürün geliştirme projeleridir.
Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı