TÜBİTAK ve TUA'dan önemli iş birliği

TÜBİTAK ve TUA’dan önemli iş birliği

TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve TUA ”Rb Atomik Frekans Standardı Geliştirme Projesi”nde beraber görev alarak Rubidyum tabanlı atomik saat geliştirecek.

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın aylık yayın organı olan ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ”Anahtar” dergisinin 418. sayısı, ” Milli Teknoloji Hamlesi” temasıyla yayınlandı.

”Milli Uzay Programı Çalışmalarına Genel Bir Bakış” alt başlığına da yer verilen derginin 418. sayısında TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve TUA’nın iş birliğinde Rubidyum tabanlı atomik saat geliştirileceğine değinildi.

Konuyla ilgili yazıda şu ifadeler kullanıldı:

”Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi (BKZS) geliştirme çalışmaları kapsamında ülkemizde sektör ve paydaş temsilcileri ile çalışma gruplarında teknik çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Konumlama uyduları için stratejik öneme sahip olan atomik saatlerin geliştirilmesi amacıyla TUA öncülüğünde, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) uzmanlığı ile Rubidyum tabanlı atomik saat geliştirme projesi başlatılmıştır. Proje kapsamında, yerli atomik saatin bir küp uydu üzerinde uzayda test edilmesi ve atomik saate uzay tarihçesi kazandırılması amaçlanmaktadır. TÜBİTAK UME, Rubidyum tabanlı atomik saat geliştirecek; bu atomik saat İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından geliştirilen bir küp uyduya yerleştirilecektir.

Uzay ortamında atomik saatin sağlıklı bir şekilde çalıştırılması, izlenmesi ve kontrol edilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Böylece Milli Uzay Programı’nın ana hedeflerinden biri olan Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi (BKZS)’ne hazırlık yapılacak, bilgi birikimi ve tecrübe elde edilmesi sağlanacaktır. Ayrıca insan kaynağı yetiştirilecek, yeni test ve üretim altyapısı ile yer istasyonu kurulacaktır. Havacılık, akıllı şehir uygulamaları, savunma, tarım gibi birçok alanı ilgilendiren ve ülkemiz için kritik bir hedef olan BKZS için, söz konusu projenin önemli bir mihenk taşı olacağı değerlendirilmektedir.”

Atom saatleri

Atom saatleri, frekans standardı olarak mikrodalga ışınlardaki hiper-hassas geçiş frekanslarını veya elektromanyetik spektrumun optik/ultraviyole bölgesindeki elektron geçiş frekansını kullanan, yeryüzündeki en hassas zaman ölçüm aletleridir. Bu hassas saatler, uluslararası saat dağılımı hizmetlerinde standart olarak, televizyon yayınlarında dalga frekanslarının ayarlanmasında ve GPS gibi küresel navigasyon uydu sistemlerinde kullanılır.

Bu tür saatlerin uzay görevlerinde kullanılma nedeni ise şudur: Navigatörler, bir uzay aracının Dünya’dan uzaklığını belirlemek için uzay aracına sonradan Dünya’ya geri dönen bir sinyal gönderirler. Sinyalin bu iki yönlü yolculuğu yapması için gereken süre, uzay aracının Dünya’dan uzaklığını belirtir; çünkü sinyal, bilinen bir hızda (ışık hızında) ilerler.

İlgili Olarak