Dassault CEO’su 6. nesil savaş uçağı programını eleştirdi

Dassault Aviation CEO’su Éric Trappier, Airbus ile 6. nesil savaş uçağı geliştirmenin “çok, çok zor” olduğunu söyledi.

Dassault Aviation CEO’su Éric Trappier, Airbus ile Avrupa’da 6. nesil savaş uçağı geliştirme konusundaki iş birliğini sert bir dille eleştirdi. CEO, iş paylaşımı konusunda devam eden çekişmeler ortasında Fransız milletvekillerine birlikte çalışmanın “çok, çok zor” olduğunu söyledi.

Defense News tarafından yapılan habere göre Trappier, Fransa Ulusal Meclis Savunma Komitesi’nin yaptığı bir duruşmada, “Bir şeyler yolunda gitmiyor. Bu yüzden gözden geçirilmesi gerekiyor. Bunu yapmak bana düşmez, ülkelerin bir araya gelerek bu iddialı programı daha iyi nasıl yöneteceklerini çözmeleri gerekir.” ifadelerini kullandı.

Aralık 2022’de Fransa, Almanya ve İspanya, Dassault Aviation, Airbus, Indra Sistemas ve Eumet ile araştırma, teknoloji ve genel tasarımı kapsayan Geleceğin Savaş Hava Sistemi’nin (FCAS) 1B fazı için 3,2 milyar Euro (3,6 milyar Dolar) tutarında bir sözleşme imzalamıştı. Bu, Dassault ve Airbus’ın bir yıldan fazla süren çekişmelerden sonra o ayın başlarında yeni nesil savaş uçağı konusunda anlaşmaya varmasının ardından gerçekleşmişti.

Dassault, yeni nesil savaş uçağı için ana yüklenici ve Airbus ise Almanya ve İspanya adına ana ortak. Geliştirme aşamasından sonraki adım, Fransa’nın daha önce 2026’da duyurulacağını açıkladığı ve ilk uçuşunun 2029’da planlandığı 2. aşamada bir prototip inşa etmek olacak. Ortaklar arasında iş yükünün nasıl paylaşılacağı konusunda yaşanan çekişmeler ise gecikmelere neden oluyor ve Trappier’e göre 2. aşama konusunda anlaşmaya varılması “kesinlikle zaman alacak.”

Açık sözlülüğü ile bilinen Fransız yönetici daha önce de FCAS üzerindeki çalışmaların organize edilmesini eleştirmişti. Bu bağlamda CEO, Airbus ile çalışma konusunda yorum yapmış ve Mayıs 2023’te bir parlamento duruşmasında FCAS’ın 3 ortakla zor olduğunu söylemişti. Ancak yönetici o zamanlar “bir prototipi birlikte geliştirme yeteneklerine çok güvendiğini” de belirtmiştir.

Airbus ise FCAS programının faz 1B sözleşmesi kapsamındaki konsept seçimi inceleme başarısı da dahil olmak üzere “güçlü ilerleme” kaydettiğini belirtmekte. Şirket, Defense News’e gönderdiği e-posta açıklamasında “Şu anda faz 2 sözleşmelerine doğru gidiyoruz.” ifadelerini kullanmakta.

Trappier, FCAS’ın parçalı çalışma metodolojisinin gecikmelere neden olduğunu ve “Her seferinde daha fazla ortak geliştirme ve iş birliği ile bitmeyen tartışmaları yeniden açıyoruz.” ifadeleriyle bu modele katılmadığını ve odak noktasının en iyi becerilere öncelik vermek olması gerektiğini belirtmekte. Trappier, Dassault ana yüklenici olsa da Fransız şirketinin karar alma sürecinde yalnızca üçte bir ağırlığı olduğunu ve Airbus’ın Almanya ve İspanya adına oyların üçte ikisine sahip olduğunu da ifade etmekte.

Trappier’e, FCAS programının başarısız olması halinde Dassault’un tek başına hareket edip makul bir zaman dilimi içerisinde Fransa’ya savaş uçağı sağlayıp sağlayamayacağı da soruldu. Bunun üzerine Trappier,

“Küstah görünmek istemiyorum ama bir savaş uçağı yapmak için kendi yeteneklerim dışında kimin yeteneklerine ihtiyacım var? Bu yüzden iş birliği yapmaya ve paylaşmaya hazırım. Buna karşı değilim ama yeteneklere sahip olan benim. Müttefiklerimize ne verdiğimizi tartmalıyız, bu Avrupa iş birliğinde ve Avrupa entegrasyonu arzusunda normal olabilir. Ancak bu aynı zamanda birbirimize bağımlı olacağımız anlamına da geliyor.”

İlgili Olarak

Fransa’dan nükleer caydırıcılık yolunda yeni Rafale savaş uçağı tedariki

Yusuf Emir Işık

Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı