ABD Hava Kuvvetleri’nden 2026 için radikal bütçe ve envanter kararları: A-10’lar emekliye ayrılıyor, E-7 programı iptal ediliyor.
ABD Hava Kuvvetleri, 2026 mali yılı bütçe teklifinde tarihinin en kapsamlı uçak emekliliğini gerçekleştirmeyi hedefliyor. Pentagon’un açıkladığı plana göre ABD Hava Kuvvetleri 162 adet A-10 Thunderbolt II uçağının tamamını emekliye ayırmayı, ayrıca F-15, F-16, C-130 gibi platformlardan oluşan toplam 340 hava aracını envanterden çıkarmayı planlıyor. Bu hamle, Savunma Bakanı Pete Hegseth’in yüzde 8’lik bütçe kesintisi ve yeniden tahsis direktifinin ardından hızlandırıldı.
ABD Hava Kuvvetleri’nin ikonik uçağı A-10 Warthog, on yıllardır yakın hava desteği görevlerinde vazgeçilmez kabul ediliyordu. Ancak artık yerini daha modern sistemlere bırakmaya hazırlanıyor. Defense News’e göre 2026’da kalan son 162 adet A-10’un emekliye ayrılmasıyla, A-10 programı tamamen sona erecek. Kongre daha önce bu planlara direnmişti, ancak son yıllarda kademeli olarak bu uçakların emekliliğine onay vermişti. Yine de tüm filonun bir anda hizmet dışına çıkarılması konusunda Kongre’nin nasıl tepki vereceği belirsiz.
Emekli edilecek diğer platformlar
Hava Kuvvetleri’nin 2026 emeklilik listesinde ayrıca şunlar yer alıyor:
- 62 adet F-16C/D
- 21 adet F-15E
- 13 adet F-15C/D
- 14 adet C-130H nakliye uçağı
- 3 adet EC-130H Compass Call elektronik harp uçağı
- 14 adet KC-135 tanker uçağı
- 11 adet HH-60G helikopteri
- 35 adet T-1 Texan eğitim uçağı
- 4 adet UH-1N helikopter
- 1 adet B-1B Lancer stratejik bombardıman uçağı
Öte yandan, daha önce defalarca emekliye ayrılması planlanan 32 adet Block 20 F-22A Raptor’un bu listede yer almaması dikkat çekti. Kongre, bu uçakların hâlâ savaş kabiliyetine sahip olmadığı yönündeki eleştirilere rağmen emekli edilmelerini her seferinde engellemişti.
Bütçede dikkat çeken bir başka karar ise Boeing üretimi E-7 Wedgetail uçağı programının iptali oldu. Projenin maliyetinin 588 milyon Dolar’dan 724 milyon Dolar’a çıkması ve “çatışmalı ortamlarda hayatta kalma kabiliyeti” konusundaki endişeler iptalin ana gerekçesi oldu. Pentagon, bu görevleri uzay tabanlı platformlarla yerine getirmeyi ve Northrop Grumman üretimi E-2D Hawkeye sayısını artırmayı planlıyor. Bu karar, ABD Hava Kuvvetleri’nin yaşlanan E-3 Sentry AWACS filosunu emekliye ayırırken yerine E-7’yi konumlandırma planını rafa kaldırmış oldu.
Hava Kuvvetleri’nin 2026 bütçesinde en yüksek yatırım kalemlerinden biri 10,3 milyar Dolar’lık B-21 Raider hayalet bombardıman uçağı programı oldu. Bu tutarın 2,6 milyar Dolar’ı doğrudan alım için ayrılırken, 2,1 milyar Dolar’ı uzlaşı bütçesiyle desteklenecek. Ayrıca, Minuteman III’ün yerini alacak olan LGM-35A Sentinel kıtalararası balistik füze sistemi için 4,2 milyar Dolar öngörüldü.
F-35 alımları azalıyor
F-35 programında da dikkat çeken bir kesinti yaşanacak. 2025’te 44 adet F-35A satın alan ABD Hava Kuvvetleri, 2026’da bu sayıyı 24’e düşürecek. Toplam F-35 alımı (Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri dahil) 74’ten 47’ye düşecek. Hava Kuvvetleri, F-35 alımına ayrılacak paranın bir kısmını bakım, yedek parça ve Block 4 yazılım yükseltmeleri için harcayacak. Buna karşın, Boeing üretimi F-15EX Eagle II alımları artacak. Bu kapsamda ABD Hava Kuvvetleri 2026’da 21 adet F-15EX almak için 3,1 milyar Dolar ayırdı (2025’te bu sayı 18’di).
Dikkat çeken diğer kalemler ve genel bütçe
- T-7A Red Hawk Eğitim Uçağı: 14 adet alım planlanıyor, bütçe 362 milyon Dolar.
- AGM-183A ARRW Hipersonik Füze: Daha önce başarısız testlerle rafa kaldırılan program için 387 milyon Dolar ayrıldı.
- GBU-57 MOP Füze: İran’daki nükleer hedeflere karşı ilk kez kullanılan bu mühimmat için bütçe 8,6 milyon Dolar’dan 6,8 milyon Dolar’a indirildi.
- F-47 (Next Generation Air Dominance): Boeing üretimi 6. nesil savaş uçağı F-47’nin Ar-Ge bütçesi, uzlaşı fonu dahil 3,5 milyar Dolar’a çıkıyor.
- İnsansız Savaş Uçağı Projesi (Collaborative Combat Aircraft): 807 milyon Dolar ayrıldı.
- Hava Kuvvetleri toplamda 211 milyar Dolar’lık bütçe istiyor (184,9 milyar Dolar temel, 24,7 milyar Dolar uzlaşı).
- Uzlaşı bütçesi dahil toplam fonlama 249,5 milyar Dolar’a çıkabilir.
- Toplam tedarik bütçesi: 36,2 milyar Dolar (24,8 milyar Dolar uçak, 6,1 milyar Dolar füze, 784 milyon Dolar mühimmat).
- Ar-Ge bütçesi: 46,4 milyar Dolar (36,2 milyar Dolar temel, 10,2 milyar Dolar uzlaşı).
- Bakım ve personel bütçeleri için toplam 122 milyar Dolar’a yakın kaynak talep ediliyor.
Sonuç olarak, ABD Hava Kuvvetleri 2026 bütçesiyle hem tarihî platformlarını emekliye ayırarak filoyu modernleştirmeye, hem de yeni nesil sistemler için yüksek yatırım yaparak geleceğin muharebe ortamına hazırlanmaya çalışıyor. Ancak bu kapsamlı planların gerçekleşmesi, Kongre’nin hem temel hem de uzlaşı bütçesine ne ölçüde onay vereceğine bağlı.
İlgili Olarak
Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı
