ABD, Yemen'deki iç savaşta Suudi Arabistan'a desteği kesiyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Yemen’deki iç savaşta Suudi Arabistan önderliğinde yürütülen koalisyon güçlerinin müdahalesine desteğini sonlandıracak.

Defense News tarafından da aktardığı üzere 2015’ten beri Suudi Arabistan’ın öncülüğündeki koalisyon güçlerinin de dahil olduğu Yemen İç Savaşı’nda ABD’nin Suudi Arabistan’a olan desteği Biden yönetimi ile sona erecek. Biden’ın kararı ile ABD Ordusu’nun artık Yemen’deki Husi isyancı güçlerine saldıran Suudi liderliğindeki koalisyona yardım etmeyeceği resmi duyuruyla açıklanacak.

Danışman Sullivan ayrıntı vermedi ancak kararın ABD’nin El Kaide’nin bölgedeki bağlı kuruluşu AQAP’a karşı “Amerika’nın bölgedeki çıkarlarını, müttefiklerimizi ve ortaklarımızı korumaya hizmet eden eylemler” için geçerli olmadığını söyledi. Biden yönetimi, Trump yönetiminin sonunda öncülük ettiği Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne belirli hassas güdümlü mühimmat ve diğer silahların satışını şimdiden dondurdu.

Sullivan, “Hem BAE’deki üst düzey yetkililerle hem de Suudi Arabistan’daki üst düzey yetkililerle görüştük, onlara danıştık. Bu tür eylemler söz konusu olduğunda sürpriz içermeyen bir politika izliyoruz, bu nedenle mantığımızı ve gerekçemizi anlıyorlar.” açıklamasında bulundu.

Suudi önderliğindeki hava saldırıları en az 60 kişinin ölümüne neden sebep oldu. Dhamar eyaleti, Güneybatı Yemen. (Hani Muhammed/AP)

Resmi duyurunun Biden’ın Dışişleri Bakanlığı’na ziyareti sonrası yapılacak olduğu aktarıldı. Bu karar ile Biden yönetiminin yeni Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, ABD’nin küresel çapta ulusal güvenlik ve dış politika kararlarını yeni bir yapıya sokacağı belirtiliyor. Bu açıklama öncesine kadar ABD ordusu, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyona istihbarat paylaşımı, lojistik destek ve silah satışı sağlıyordu. 2018’de ABD, bu koalisyona havadan yakıt ikmali desteği sağlamayı bıraktı. Açıklanacak karar ile bu koalisyona karşı birkaç adım atılacak.

Ölümcül Çatışma

2015 yılından bu yana Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Arap Sünni ulusları, İran’ın Şii hükümetinin desteklediği isyancı Husi güçlerine karşı Yemen’de devletler koalisyonuna liderlik ediyor. Eski Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih ile aynı tarafta olan Husiler, Eylül 2014’te Yemen’in başkenti Sanaa’yı ele geçirmişti.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre Yemen’deki silahlı çatışma, dünyanın en büyük insani krizlerinden biri. Yemen’de Suudi liderliğindeki hava savaşı sırasında 2015’ten bu yana 17.500’den fazla sivilin öldürüldüğü ve yaralandığı belirtiyor. Ayrıca, hava saldırılarında öldürülen tüm sivillerin dörtte birinin kadın ve çocuklardan oluştuğu söyleniyor.

Sivil Toplum Örgütü Yüksek Konseyi üyeleri Sanaa’da bir cenaze salonunda Suudi liderliğindeki ölümcül bir hava saldırısını protesto ederken yıkılan bir cenaze salonunu inceliyor. (Hani Muhammed / AP)

Ayrıca Yemen’de 20 milyondan fazla insan gıda sıkıntısı yaşıyor; bunların 10 milyonu açlık riski altında. Yemen Veri Projesi’ne göre en büyük sivil zayiat olayı 8 Ekim 2016’da başkent Sanaa’da bir cenaze salonunun bombalanması sırasında oldu. Saldırıda 137 sivil öldü ve 695 kişi yaralandı. 9 Ağustos 2018’da ise Sa’ada’daki Dhahyan pazarına düzenlenen hava saldırısında 40 çocuk hayatını kaybetti ve 65 kişi yaralandı.

Savaşta ABD Etkisi

Bu gibi kitlesel katliam olayları yüzünden ABD gibi bir ülkenin Suudi Arabistan önderliğindeki koalisyona destek olması büyük eleştiri ve baskıları da birlikte getirdi. Ardından gelen hava saldırısından birkaç ay sonra Pentagon, ABD’nin Yemen’deki Husi isyancılarıyla savaşan Suudi uçaklarına yakıt ikmali yapmayı bırakacağını duyurdu. Mayıs 2019’da, o zamanki Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan’ın Yemen’deki savaşında ABD askerî yardımını sona erdirmek için Kongre tarafından kabul edilen kararı veto etmişti.

ABD, Yemen’de İran destekli isyancılara karşı savaşan Suudi liderliğindeki koalisyona milyarlarca dolarlık silah sağlıyor. ABD Kongre üyeleri, çatışmanın 2014’te başlamasından bu yana koalisyon hava saldırılarında öldürülen binlerce siville ilgili endişelerini dile getirdiler. Arap dünyasının en fakir ülkesi Yemen’deki çatışmalarda milyonlarca insan gıdasal ve tıbbi olarak büyük kıtlık çekiyor.

Defence Turk Dergisinin 2. sayısı çıktı. Dergiye ulaşmak için tıklayınız.