ABD'den 6. nesil savaş uçağı motoruna yatırım

ABD Hava Kuvvetleri, altıncı nesil savaş uçağı için motor geliştirme fonunu üç katına çıkardı.

ABD Hava Kuvvetleri, altıncı nesil savaş uçağı için geliştirilen prototip motorlara ayrılan fonu önemli ölçüde artırdı. General Electric (GE) ve Pratt & Whitney, Yeni Nesil Uyarlanabilir Tahrik Sistemi (NGAP) kapsamında yürütülen projelerinde prototip aşaması için ayrılan fonlarını 3,5 milyar Dolar’a çıkardı. Bu miktar, her iki şirket için de 2022’de verilen orijinal sözleşmelerde belirlenen 975 milyon Dolar’lık tavanın üç katından fazla.

Defense News tarafından yapılan habere göre NGAP, Hava Kuvvetleri’nin gelecekteki Yeni Nesil Hava Hakimiyeti (NGAD) savaş uçağı için ana tahrik sistemi olarak planlanıyor. General Electric ve Pratt & Whitney tarafından geliştirilen “uyarlanabilir” motorlar, savaş uçağının ihtiyaç duyduğu farklı görev senaryolarında en verimli itki konfigürasyonuna geçiş yapabilme özelliğiyle öne çıkıyor.

2020’de yayınlanan Lockheed Martin NGAD konsept görüntüsü (Görsel: Lockheed Martin)

Pentagon, uzun süre F-35 savaş uçağı için uyarlanabilir motorları bir seçenek olarak değerlendirdi. Ancak maliyetlerin yüksek olması ve bu motorların F-35’in tüm modellerine uyumlu olmaması nedeniyle, mevcut motorların yükseltilmesi yönünde karar alındı. Bu kapsamda, NGAP programı için yapılan geliştirmeler, gelecekteki savaş uçaklarının güç sistemleri için kritik bir temel oluşturuyor.

Hava Kuvvetleri, NGAD’ı “sistem ailesi” olarak tanımlıyor. Bu kapsamda, bir altıncı nesil insanlı savaş uçağının yanı sıra insansız “kanat arkadaşları” olarak görev yapacak İşbirlikçi Muharip Uçaklar (CCA) ve ileri düzey silah sistemleri de projeye dahil ediliyor. Ancak programın maliyeti, beklenenden çok daha yüksek çıktı. Bu bağlamda NGAD’ın birim maliyetinin 250 ila 300 milyon Dolar arasında olacağı öngörülüyor; bu da F-35’ten üç kat daha pahalı olacağı anlamına geliyor. Bu bağlamda, Hava Kuvvetleri, 2024 yazında NGAD programını askıya alarak en uygun maliyetli hava hakimiyeti stratejisini yeniden değerlendirmeye başladı.

NGAP programına sağlanan ek fon desteği, hem GE hem de Pratt & Whitney’nin motor geliştirme süreçlerini hızlandırmasına olanak tanıyacak. Pratt & Whitney, geliştirdiği XA103 motorunun kritik tasarım incelemesini tamamladığını ve 2020’lerin sonlarında yer testlerine başlamayı planladığını açıkladı. General Electric ise XA102 motorunun Aralık 2023’te büyük bir tasarım incelemesinden geçtiğini ve prototip testlerine ilerlediğini duyurdu.

ABD Savunma Bakanlığı, NGAP motorlarının “farklı görev senaryolarına uyum sağlayabilecek esnek bir mimariye sahip, üst düzey bir tahrik sistemi” sunacağını belirtti. Yapılan açıklamalara göre, sözleşme kapsamındaki çalışmaların Temmuz 2032’ye kadar tamamlanması bekleniyor.

NGAD’ın geleceği yeni yönetimin kararına bırakıldı

Hava Kuvvetleri için en büyük belirsizliklerden biri, NGAD programının nasıl ilerleyeceği. Bu bağlamda 2024 yazında, ABD Hava Kuvvetleri, programın yüksek maliyetleri nedeniyle projeyi geçici olarak askıya almıştı. Ancak, Donald Trump’ın Kasım 2024 seçimlerini kazanarak yeniden Başkan seçilmesiyle birlikte, Hava Kuvvetleri’nin önceki yönetimi programın geleceğine yeni yönetimin karar vermesinin daha uygun olacağını belirtti.

Sonuç olarak, NGAD programı ve NGAP motor geliştirme süreci, hem teknik hem de bütçesel zorluklarla karşı karşıya. Ancak yeni nesil savaş uçağı için kritik bir bileşen olan bu motorların geliştirilmesi konusunda Hava Kuvvetleri’nin kararlı olduğu görülüyor.

İlgili Olarak