Azerbaycan'a asker gönderilmesine ilişkin tezkere TBMM'de

Azerbaycan’a asker gönderilmesine ilişkin olarak Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi 16 Kasım 2020 günü TBMM Başkanlığına sunuldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla TBMM’ye gönderilen tezkerede, dost ve kardeş ülke Azerbaycan’ın, işgal altındaki topraklarını kurtarma mücadelesinin yıllardır devam eden bir süreç olduğu aktarıldı.

Tezkerede, “Ermenistan’ın 27 Eylül’de Yukarı Karabağ cephe hattı boyunca askeri ve sivil hedeflere yönelik saldırılarına cevaben Azerbaycan, meşru müdafaa hakkına dayanarak başlattığı karşı harekat sonucunda, işgal altındaki topraklarının kurtarılması yönünde önemli başarı elde etmiştir.” ifadelerine yer verildi.

Türkiye’nin bu süreçte uluslararası hukuk ve meşru egemenlik hakları temelinde, Azerbaycan’a toprak bütünlüğü dahil tüm haklarını savunabilmesi için destek verdiği ifade edilen tezkerede, sonuç olarak Azerbaycan’ın karşı harekatında sağladığı ilerlemenin, sahada yeni bir durum ortaya çıkardığı vurgulandı.

Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan’ın aralarında vardıkları mutabakat uyarınca, 10 Kasım saat 00.00 itibarıyla bölgede ateşkesin tesis edildiği ve işgal altındaki bazı bölgelerin belirlenen takvime göre Azerbaycan’a iadesini içeren bir planın ortaya konulduğu aktarılan tezkerede yine taraflarca varılan mutabakat çerçevesinde, ateşkese uyulup uyulmadığının denetlenmesi amacıyla Ermenistan işgalinden kurtarılan Azerbaycan topraklarında bir “Ortak Merkez”in oluşturulacağı belirtildi.

Azerbaycan’ın talebi üzerine Ortak Merkez’de Türkiye ve Rusya’nın müştereken yer almalarının kararlaştırıldığının altının çizildiği tezkerede ise öne çıkan hususlar şunlardır:

“Azerbaycan’ın belirleyeceği yerde, Türkiye’nin Rusya ile birlikte kuracağı Ortak Merkez’de ve bu merkezin icra edeceği faaliyetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personelinin ve lüzumuna göre ülkemizden sivil personelin görev yapmasının, 16 Ağustos 2010’da imzalanan ‘Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması’ uyarınca ülkemizin taahhütlerine uygun, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tescil eden uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ilkeleriyle uyumlu olduğu; bölge halklarının da huzur ve refahı yararına olacağı, ayrıca milli çıkarlarımız bakımından gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Bu mülahazalarla Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması hükümlerinden kaynaklanan taahhütlerimizi yerine getirmek, ateşkesin tesisi, ihlallerin önlenmesi, bölgede barış ve istikrarın sağlanması amacıyla Türkiye’nin yüksek menfaatlerini etkili şekilde korumak ve kollamak üzere, hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde, TSK’nin Ortak Merkezin görevlerinin ifası yönünde hareket etmek üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için anayasanın 92’nci maddesi uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesi hususunda gereğini bilgilerinize sunarım.”

Rus Barış Gücü Konuşlanması

Rusya Savunma Bakanlığı, Ulyanovska Havaalanı’ndan hareket eden Il-76 tipi askeri nakliye uçaklarıyla bölgeye 1960 askeri personel, 90 zırhlı araç ve 380 askeri kamyondan oluşan Rus barış gücünün Dağlık Karabağ’a gönderildiğini açıklamıştı. Barış gücü kapsamında görev alacak Rus askeri birliklerin, tarafların anlaşmalara uyumunu izlemesi, Dağlık Karabağ’daki sıcak temas hattı ve Laçin koridoru boyunca gözlem noktaları kurması ve burada görev yapması planlanıyor.

Rusya Havacılık ve Uzay Kuvvetleri’nin askeri nakliye havacılığı Il-76 uçağı ile Erebuni Hava Üssü’ne taşınan zırhlı personel taşıyıcıları, askeri araçlar ve lojistik destek teçhizatı varış noktalarına ulaşmaya devam ediyor.

Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu 13 Kasım 2020 günü yaptığı açıklamada, son 3 günde Ermenistan’a 1103 askeri personel ve 1168 parça teçhizat taşıyan 73 uçuşun tamamlandığını söyledi. Laçin koridorunun 10-11 Kasım’da “kontrol altına alındığını” ve Şuşa/Hankendi çevresinde ise 4 gözlem noktası kurulduğunu söyledi.

Hulusi Akar: Türkiye ortak Barış Gücü’nde yer alacak

Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, 12 Kasım 2020 günü, Bakanlığın 2021 bütçe teklifinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda konuştu. Bütçe teklifi ile ilgili sunumda gündemdeki konulara da değinen Bakan Hulusi Akar, Dağlık Karabağ ile ilgili olarak şunları ifade etti:

“Ermenistan’ın uzlaşmaz ve şımarık tavırları sebebiyle 30 yıldır adeta kangrene dönmüş bu meselenin tek çözümü, Ermenistan işgalinin son bulmasıydı. Nitekim Azerbaycan, kararlılıkla sürdürdüğü haklı mücadelesini zaferle sonlandırmıştır. 10 Kasım gece yarısından itibaren imzalanan Ateşkes Anlaşması ile Ermenistan işgaline son verilmiş ve Azerbaycan’ın öz toprağı olan Karabağ özgürlüğüne kavuşturulmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımız da Sayın Putin ile ateşkesin şartları ve kalıcı olması konusunda görüşmeler gerçekleştirmiştir.

Bu çerçevede 11 Kasım’da, bölgedeki ateşkesin kontrolü ve denetimi için oluşturulacak Türk-Rus Ortak Gözetleme Merkezi’ne ilişkin mutabakat zaptı imzalanmıştır. Böylece Türkiye, anlaşmanın uygulanmasını gözetmek ve denetlemek üzere ortak barış gücünde yer alacaktır.

Ateşkes Anlaşmasındaki şartların yerine getirilmesi, işgal altındaki tüm toprakların Azerbaycan’a iade edilmesi, bölgede barış ve huzur ortamının yeniden sağlanması sürecinde de Azerbaycanlı kardeşlerimizle tek yürek olmaya devam edeceğiz.”