Azerbaycan’ın Vatan Muharebesi’ndeki Zaferine Bakış

“Şuşa’da iki devletin Cumhurbaşkanları ve heyetlerinin bir araya gelmesi hem Karabağ hem de Güney Kafkasya için söz sahibi olmak isteyen diğer aktörlere gerekli mesajı iletmiştir.”

Emre Karakoç

Güney Kafkasya’da bulunan Dağlık Karabağ, Azerbaycan’ın bir parçası olarak kabul edilen eski Karabağ vilâyetinin yaklaşık dörtte birini oluşturmaktadır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasını takiben Güney Kafkasya halklarının bağımsızlık mücadelesi verdiği süreçte Ermenistan, Dağlık Karabağ’ın da dâhil olduğu Azerbaycan topraklarının yüzde yirmisine tekabül eden 7 ayrı bölgeyi işgal etmiştir. İki ülke, 1994 yılının baharında Rusya’nın arabuluculuğu ile ateşkes imzalamış ancak savaş hâli durumu uzun yıllar devam etmiştir.

Ermenistan ve Azerbaycan arasında uzun yıllardır süren bahse konu durum, 2020’de gerçekleşen Dağlık Karabağ Savaşı’na değin uluslararası kurumların aracılığında çözüm beklemekteydi. İki ülke arasındaki gerginlik, 2020 yılının ortalarında oldukça yükseldi ve neticesinde İkinci Dağlık Karabağ Savaşı vuku buldu. Söz konusu savaşta Azerbaycan kendi toprakları için “savunma” rolü üstlenirken, Ermenistan ise haksız saldırıları ve sivillere verdiği zarar ile “saldırgan” ve “işgalci” rolündeydi. Dağlık Karabağ Savaşı sürerken, imzalanan ateşkes anlaşmalarına uymayarak sivil yerleşim yerlerine yapılan saldırılar da Ermenistan’ın bu rolünü destekler niteliktedir.

28 Yıllık Hasret Sona Erdi

Takvimler 10 Kasım 2020’yi gösterdiğinde, işgalci konumunda olan Ermenistan’ın Başbakanı Nikol Paşinyan, Dağlık Karabağ’da yenilgiyi kabul ettiklerini bildiren anlaşmayı imzaladığını duyurdu. Ermenistan işgaline karşı kararlı bir duruş sergileyen Azerbaycan, 2020 yılında gerçekleşen Dağlık Karabağ Savaşı neticesinde işgal altındaki topraklarını Ermenistan’dan geri aldı. Azerbaycan, 44 günlük bir mücadeleden sonra yaklaşık 28 yıl süren hasreti sonlandırdı ve öz vatan topraklarına kavuştu.

Paşinyan; Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan’ın Dağlık Karabağ konusundaki mevcut ihtilafını sona erdirmek için bir anlaşma yapıldığını açıkladı. Anlaşma kapsamında bölgedeki ateşkesin kontrolü ve denetimi için Türk ve Rus barış gücü birlikleri konuşlanması kararlaştırıldı. Anlaşmayla birlikte Ağdam, Kelbecer ve Laçin rayonları (bölgeleri) Azerbaycan’a teslim edildi. İşgalci Ermenistan’a karşı mücadelesini büyük bir azimle sürdüren Azerbaycan Ordusu, 9 Kasım 2020 tarihine kadar yaşanan çatışmalarla 5 şehir, 4 kasaba ve 286 köyü Ermenistan işgalinden kurtardı. Toplamda 3900 km²’lik alanı kontrol altına almayı başaran Azerbaycan Ordusu, işgal altındaki Dağlık Karabağ’ın yaklaşık %35’ni geri aldı.

Azerbaycan’ın Vatan Muharebesi’ndeki Zaferine Bakış çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 8’inci sayısında.

 Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.

Türkiye’nin Desteği Karabağ’da zaferin arka planında güçlü bir siyasi iradeden doğru iletişime, askeri ve diplomatik kapasiteden tarihi bir motivasyona, çok çeşitli başlıklar sıralanabilir. Tabii bunların başında Türkiye’nin dost ve kardeş ülke Azerbaycan’a olan desteğini de belirtmek gerekiyor. Dağlık Karabağ Savaşı’na yakından bakıldığında hem savaş sırasında hem de savaş sonrası dönemde Türkiye’nin Azerbaycan’a birçok konuda destek verdiğini görüyoruz. “İki devlet, tek millet” düşüncesinin de getirmiş olduğu bir anlayışla hareket eden Türk Silahlı Kuvvetleri, söz konusu desteği ortak olarak icra edilen askeri tatbikatlar ve Azerbaycan Ordusu personeline verilen askeri ve teknik eğitimlerin yanı sıra yapılan resmî açıklamalarla da dile getirmiştir.

İlknur Kahraman