Birleşik Krallık'tan uçak gemisi konuşlu İHA projesi

Birleşik Krallık’tan uçak gemisi konuşlu İHA projesi

Birleşik Krallık, Queen Elizabeth sınıfı uçak gemilerinden kısa kalkış ve iniş yapabilecek sabit kanatlı otonom İHA geliştirmek üzere Bilgi Talebi yayınladı.

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Queen Elizabeth sınıfı uçak gemilerinden herhangi bir tertibat gerekmeksizin kalkış ve iniş yapabilecek sabit kanatlı otonom bir insansız hava aracının tasarımı için “Project VANQUISH” girişimini başlattı. Söz konusu adım ile Birleşik Krallık, yapay zekâ destekli deniz havacılığına yöneliminde yeni bir aşamaya geçmeyi hedefliyor.

Savunma Bakanlığı 3 Ekim 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, sabit kanatlı Kısa Kalkış ve İniş (STOL) kabiliyetine sahip otonom platform (Autonomous Collaborative Platform/ACP) geliştirilmesi ve gösterimi için resmi olarak Bilgi Talebi (RFI) yayımladı. Bu çerçevede geliştirilecek platformun ilk deniz üzerinde gösteriminin 2026 sonuna kadar gerçekleştirilmesi planlanırken, teslimat için ise 18 aya kadar esneklik tanınacağı belirtilmekte.

General Atomics Aeronautical Systems (GA-ASI) tarafından tanıtılan Gambit 5 konsepti

Resmen “Fixed Wing STOL Autonomous Collaborative Platform” (FW STOL ACP) olarak tanımlanan VANQUISH Projesi, Kraliyet Donanması uçak gemilerinden jet motorlu, yüksek ses altı hıza sahip insansız hava araçlarının konuşlandırılmasının fizibilitesini araştırmak üzere başlatılmıştır. Söz konusu otonom İHA’lar, istihbarat, gözetleme ve keşif (ISR), taarruz operasyonları ve tanker İHA gibi çeşitli görevleri yerine getirmek üzere tasarlanması planlanmaktadır.

Bu noktada proje, Kraliyet Donanması’nın gelecekteki “hibrit hava filosu” konseptinin geliştirilmesinde atılan ilk somut adımı temsil etmektedir. Söz konusu konseptte, insanlı ve insansız hava araçları Birleşik Krallık Uçak Gemisi Taarruz Grubu’nun bir parçası olarak birlikte görev yapacaktır. Yayımlanan RFI’ya göre geliştirilecek hava aracı, Queen Elizabeth sınıfı uçak gemilerinden mancınık (catapult) veya durdurma tertibatı (arrestor gear) kullanılmadan tam otonom kalkış ve iniş yapabilecek.

“Tier 2 attritable” olarak sınıflandırılan programın tanımındaki “attritable” terimi, sistemin yüksek riskli görevlerde kaybı tolere edilebileceği, dolayısıyla daha ucuz ve seri üretime uygun bir platform olacağını belirtmektedir. Bu kapsamda VANQUISH projesinde geliştirilecek İHA’ların, F-35B Lightning II ve diğer gemi konuşlu unsurların menzilini ve görev çeşitliliğini artıran “sarf edilebilir kuvvet çarpanları” olarak görev yapması hedeflenmektedir.

Sınıflandırmalarda “Tier 1” platformları, esasen tek bir görev için tasarlanmış, tek kullanımlık platformlardır. “Tier 2 attritable”, kaybın kabul edilebilir olduğu, ancak platformun geri kazanılabilir ve yeniden kullanılabilir şekilde tasarlandığı anlamına gelmektedir. “Tier 3” ise kaybın mümkün olduğunca önlenmesi gereken pahalı ve üst düzey platformlardır.

İlgili Olarak