Çin eski savaş uçaklarını insansızlaştırıyor

Çin eski J-6, J-7 ve J-8 savaş uçaklarını insansızlaştırıyor.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na ait Soğuk Savaş döneminden kalma bir J-6 savaş uçağının İHA’ya dönüştürülmüş varyantı Changchun Air Show’da görüldü. Keza Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun eski J-6, J-7 ve J-8 savaş uçaklarını, olası Tayvan işgalinde çeşitli tuzak ve sürü görevleri -veya her ikisi- için de kullanılabilir insansız platformlar olarak kullanacağı yönündeki iddialar mevcut.

Önde gelen Çinli askeri havacılık araştırmacısı Andreas Rupprecht tarafından paylaşılan yakın çekimlerden birinde, kokpitteki pilot koltuğunun çıkarıldığı, eksik bir koltuk başlığı ve J-6 olduğunu belirten Mandarin alfabesiyle yazılmış bir plaka görülüyor. Bu görev için tasarlanan bir J-6’nın görüntüleri daha önce de yayınlanmıştı. The Avionist tarafından yapılan haber göre ‘East Pendulum’ tarafından Ekim 2021’de paylaşılan bir fotoğrafta, kimliği belirsiz bir hava üssünde iki J-6 görülüyor. Gönderide, “eski J-6’lar, hala aktif hizmette, ancak eskisi gibi değil” ifadesi, İHA rollerine işaret ediyor.

Les vieux J-6, toujours en service actif, mais plus vraiment comme avant…#Drone #Kamikaze pic.twitter.com/QdEJRr7dA5

— East Pendulum (@HenriKenhmann) October 19, 2021

Shenyang J-6 ve Chengdu J-7, Sovyet MiG-19 ve MiG-21’in Çin versiyonlarıdır ve başlangıçta ülkede lisanslı olarak üretilmiştir. Çin daha sonra gövdeleri kendi bileşenleri ve elektronik aksamlarıyla büyük ölçüde modifiye edip özelleştirmiştir. J-8 ise, J-6 ve J-7 programlarından alınan dersleri içeren sıfırdan bir tasarım olarak geliştirilen çift motorlu bir savaş uçağıdır.

Çin’in bu eski savaş uçaklarını İHA’lara dönüştürme hevesi ilk olarak 2018 Zhuhai Air Show’da ortaya çıktı. O dönemde PLA’nın emekliye ayrılmış Q-5, J-6, J-7 ve J-8 uçaklarını İHA’lara dönüştürme hevesi, bir sergi panosuyla sergilenmişti.

İHA’ya dönüştürülen savaş uçakları

Mitchell Institute of Aerospace Studies’in (Havacılık ve Uzay Çalışmaları Enstitüsü/MIAS) Kasım 2022’de yayınladığı ve Daniel Rice tarafından kaleme alınan bir çalışmada, 2018’den 2022’ye kadar 5 havaalanının uydu görüntüleri incelendi ve bunların Tayvan’a karşı İHA ve SİHA sürüleri fırlatmak için kullanıldığı sonucuna varıldı.

Bu bağlamda Rice, Shuimen, Longtian, Luocheng/Huian, Zhangzhou ve Shantou’da 5 havaalanı olduğunu belirtiyor. Shuimen, Longtian, Luocheng/Huian ve Zhangzhou havaalanları Çin’in Fujian eyaletinde, Shantou ise Guangdong eyaletinde yer alıyor. Güney Harekât Komutanlığı’na bağlı Shantou hariç, diğer dördü Doğu Harekât Komutanlığı’na bağlı.

Zaman içinde sertleştirilmiş barınaklar, elektrik tedariki, yakıt ve mühimmat depoları gibi tesislerin inşasını izleyen rapor, “Tayvan Boğazı’na bitişik bu havaalanlarının, Çin’in Tayvan’a saldırması durumunda kalıcı ve sürekli operasyonlar için tasarlandığı” sonucuna varıyor. Raporda ayrıca, bu üslerde bulunan J-7 ve J-6’lar da tespit edildi. Rice, bunların SİHA’lara dönüştürüldüğü varsayıldığında, Tayvan’ın hava devriyeleri ve hava savunma sistemlerine karşı ilk saldırı dalgası olarak hizmet edebilecekleri sonucuna vardı.

Çalışma ayrıca, bu geleneksel savaş uçaklarının hava-hava füzeleri, bombalar, roketler ve gemisavar füzeleri taşıyabileceğini öngörüyor. PLA’nın bunları gerçekten bu şekilde kullanıp kullanmayacağı veya hiç kullanıp kullanmayacağı henüz belli değil. Ancak, insansız versiyonun bir hava gösterisinde ortaya çıkması, Çinli komutanların bu seçeneğe sahip olduğu anlamına geliyor.

Çalışma, İHA’ların sayısı ve üretimine de değinmeye çalışıyor. Bu bağlamda Haziran 2018 tarihli bir uydu görüntüsünde 2 adet J-7 ve yüzlerce J-6’nın park halinde olduğunu gösteren “Lushan J-6 Dönüşüm Tesisi” inceleniyor. Rapora göre İHA üretiminin 2017’de “önemli ölçüde arttığı” ve 2020’de İHA’ların önemli bir kısmının havaalanından transfer edildiği görülüyor. Bu kapsamda Rice, MIAS raporunda “Aralık 2021 itibarıyla, dönüşüm tesisinde ve Lushan rampasında 235 eski platform tespit edilebiliyor. Nisan 2022 itibarıyla, bildirilen toplam J-6W İHA sayısı 580 olabilir.” ifadelerine yer vermekte.