Çin, İran’ın Beidou Navigasyon Uydu Sistemi’ni (BDS) kullanmasına onay verdi

Naval News’ın aktardığı habere göre Pekin’deki İran Büyükelçiliği Çin’in İran’ın Beidou Navigasyon Uydu Sistemi (BDS)’ni kullanmasına onay verdiğini açıkladı. Küresel konumlandırma sistemleri sayesinde çeşitli füzeler ataletsel güdümlü füzelerden daha başarılı bir şekilde kullanılabiliyor. İran son yıllarda balistik füze üretiminde ciddi bir ilerleme kaydederken aynı başarıyı seyir füzelerinde yakalayamadı. İddialara göre İran Beidou uydu sistemini kullanarak BDS güdümlü seyir füzeleri üretebilir.

Çin ve İran, 1980’lerde ve 1990’larda yakın askerî ilişkilerini sürdürdü. Çin, İran’a taktik balistik füzeler ve gemisavar füzeleri, gelişmiş gemi mayınları satarak İran’ın “Erişimi Engelleme/Bölgeden Men Etme (A2/AD)” yeteneklerini artırmasına yardımcı oldu. Çin ayrıca Tahran’ın yerli Nasr gemisavar füzesinin geliştirilmesine yardımcı olmak için İran’a teknik uzmanlık sağlamıştı.

Çin, Beidou uydu sisteminin üretimini ve geliştirmesini faal sürdürüyor. 2015 yılında ise üçüncü nesil Beidou uydu sistemini başlatmıştı. Üçüncü nesil Beidou uydu sisteminin 30 uydusu dünyaya tam hizmet vermek için çalışıyor. Beidou hizmeti alan birçok ülke, Çin’in modern ipek yolunu oluşturmak için başlattığı Belt and Road girişimine katılıyor.

BDS Nedir?

BDS, ulusal öneme sahip bir uzay altyapısı olup kullanıcılarına tam zamanlı, her türlü hava koşulunda yüksek doğrulukta konumlama, zamanlama ve navigasyon hizmeti sunacak. Çin, 80’li yıllarda küresel navigasyon sistemi çalışmalarını hızlandırdı ve 2012 yılında Asya-Pasifik bölgesinde hizmete sundu. 3 adımlı bir geliştirme stratejisinden oluşan ve Big Dipper takımyıldızından ismini alan bu sistemin ilk nesil BDS-1 uydularının görevi sonlandırıldı. BDS-2 ve BDS-3 kapsamında toplamda 54 uydu uzaya gönderildi. BDS-3’ün 30 uydu içeren bir sistem olacağı biliniyor. Bu uyduların 24 tanesi ODY (Orta Dünya Yörüngesi), 3 tanesi EEDY (Eğimli-Eş Zamanlı Dünya Yörüngesi) ve 3 tanesi de EDY (Eş Zamanlı Dünya Yörüngesi)’de olmak üzere görev yapacak.

Çin, BDS-3 kapsamında 5 ana işlevi gerçekleştirmeyi hedefliyor: gerçek zamanlı navigasyon, hızlı konumlama,  hassas (precise) zamanlama, konum raporlama ve de kısa mesaj iletişim servisleri. BDS gelişmekte olan küresel navigasyon sistemlerine zenginlik katan bir sistem olmuştur. Uyduları 3 yörüngede konumlayan karma bir uydu ağı olan BDS, sağladığı çoklu frekans ile servis kullanım hassasiyetini/doğruluğunu geliştiriyor.

Defence Turk Dergisinin 2. sayısı çıktı. Dergiye ulaşmak için tıklayınız.

İlgili olarak bkz.:

Çin, BDS navigasyon sisteminin 55. ve son uydusunu fırlattı

Süleyman Kaplan

Uzay ve Uydu Mühendisliği öğrencisi, Havacılık ve uzay sistemleri meraklısı, teknoloji sever