“Terör örgütlerinin, uyuşturucu kartellerinin ve devlet ve devlet dışı aktörlerin elinde bulunan MANPADS’ler, hem sivil hem de askeri uçaklar için ciddi bir risk oluşturmaktadır.”
Yusuf Emir Işık
IR yani kızılötesi arayıcı başlığa sahip füzeler, hava araçlarına karşı aktif olarak kullanılmaktadır. Bahse konu füzelere karşı hava araçlarının korunmasına yönelik farklı çözümler geliştirilmektedir. Bu tehdide karşı geliştirilen sistemlerden birisi ise Yönlendirilmiş Kızılötesi Karşı Tedbir (Directed Infrared Counter Measure/DIRCM) sistemleridir. Bu yazıda ise özellikle MANPADS tehdidine karşı geliştirilen DIRCM sistemlerinin çalışma mantığı, örnekleri ve geleceği irdelenecektir.
DIRCM Nasıl Çalışır?
DIRCM, hava aracına karşı ateşlenen ve kızılötesi (Infrared/IR) başlığa sahip olan füzenin takip yeteneğini bozmak için geliştirilmiştir. Sistem bunu başarmak için lazer kullanmaktadır. DIRCM sistemleri, öncelikle hedef alınan uçağın düşman füzesinin arayıcısında ürettiği sinyali karıştırmayı, daha sonra da bunun yerine lazerin gönderdiği özel olarak modüle edilmiş bir sinyali kullanarak füzeyi saptırmayı amaçlamaktadır. Sistem çalışma basamakları ise şu şekilde özetlenebilir:
1. Gelen füzeler tespit ve takip edilir. Tehdit bildirimleri ayrı bir Füze Uyarı Sistemi (Missile Warning System/MWS) tarafından sağlanır. Bu tehdit bildirimi, gelen füzenin doğru konumunu sağlar.
2. Tehdit tespit ve takip edildikten sonra DIRCM, görüş alanını olası hedefe doğru yönlendirir.
3. Görüş alanı istenen pozisyona gelince DIRCM, MWS tarafından belirlenen hedefi bulmak ve izlemeye başlamak için görüş alanını taramaya başlar.
4. Hedef tespit edilip doğrulandığında DIRCM, lazeri aktif hale getirerek ve hedefin hassas takibini sürdürerek karıştırma işlemine başlar. Bu bağlamda gelen füzenin IR arayıcısını şaşırtmak için arayıcı başlığa göre ayarlanan lazer kullanılmaktadır.
Füzeleri Kör Etmek: DIRCM Sistemleri Nedir? çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 25′nci sayısında.
Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Kullanım Zorlukları
DIRCM sistemlerinin çalışması birden fazla parametreye ve zorluğa bağlıdır. Bu bağlamda füzenin ateşlenmesi ve sistemin çalışıp gelen füzeyi imha etmesi birkaç saniyelik süre içerisinde gerçekleşmektedir. Bu sebepten dolayı sistemin hassas ve hızlı çalışması elzemdir.
İlk olarak MWS’de kullanılan sistemin UV veya IR tabanlı olması tespit süreci için önemli bir parametredir. MWS’ler uçak gövdesine yerleştirilen bir dizi sensörden oluşur. Her sensör için genelde yaklaşık 100°’lik bir koni şeklinde FoV (Görüş Alanı) bulunmaktadır.
Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı