GÖKTÜRK-1 uydusu 7 yaşında!

GÖKTÜRK-1 Uydusu, 7 yıldır uzayda. Konuyla ilgili resmi X hesabı üzerinden paylaşım yapan Milli Savunma Bakanlığı, uydunun uzaydaki görevi sırasında dünyanın etrafını 37 bin 378 defa turlayarak 82 bin 913 görüntü çekimi yaptığını ifade etti. Paylaşımda şu ifadelere yer verildi:

“Uzaydaki gözümüz olan Göktürk-1 uydusu 7 yaşında! Göktürk-1, uzaydaki görevi sırasında dünyanın etrafını 37 bin 378 defa turlayarak 82 bin 913 görüntü çekimi yaptı.”

Uzaydaki gözümüz olan Göktürk-1 uydusu 7 yaşında!

Göktürk-1, uzaydaki görevi sırasında dünyanın etrafını 37 bin 378 defa turlayarak 82 bin 913 görüntü çekimi yaptı.#MillîSavunmaBakanlığı pic.twitter.com/B4l9eBo1OY

— T.C. Millî Savunma Bakanlığı (@tcsavunma) December 5, 2023

GÖKTÜRK-1 Uydu Sistemi

GÖKTÜRK-1 Uydu Projesine ait sözleşme, Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile TELESPAZIO arasında 13 Temmuz 2009 tarihinde imzalanmıştır. Projede TUSAŞ, Ana Yükleniciye karşı sorumlu olduğu birçok iş paketine doğrudan katılım sağlamaktadır. Doğrudan katılım dışında GÖKTÜRK-1 Uydusunun bazı uçuş bileşenleri de TUSAŞ tarafından üretilmektedir.

GÖKTÜRK-1 Programının amacı; coğrafi kısıtlama olmaksızın dünya üzerinde herhangi bir bölgeden askeri istihbarat amaçlı yüksek çözünürlüklü görüntü elde edilmesine imkan tanıyacak; aynı zamanda orman alanlarının kontrolü, kaçak yapılaşmanın takibi, doğal afet sonrası en kısa sürede hasar tespiti, ürün rekolte tespiti, coğrafi harita verilerinin üretilmesi gibi pek çok sivil faaliyet alanında da görüntü ihtiyacını karşılayacak bir uydu sisteminin tedarik edilmesidir.

GÖKTÜRK-1 Projesi kapsamında uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve alt yapı geliştirilmenin yanı sıra ülkemizin, gelecekteki gözlem ve haberleşme uydularının yurtiçinde üretilmesine yönelik kritik bir altyapı olan Uydu Montaj, Entegrasyon ve Test Merkezine sahip olması projenin stratejik hedefi haiz kazanımları arasında tanımlanabilir.

Dünya üzerinde herhangi bir bölgeden coğrafi kısıtlama olmaksızın görüntü alabilecek olan GÖKTÜRK-1 Uydusu Avrupa Uzay Ajansına ait VEGA fırlatma sistemi ile Fransız Guyana’sından 05 Aralık 2016 tarihinde TSİ 16.51.44’de fırlatılmıştır. Yaklaşık 70 dk. sonra TSİ 18.02.11’de uydu ile ilk temas başarı ile sağlanmıştır. Uydu ile iletişim için Troll (Antarktika), Svalbard (Norveç) ve Fucino (İtalya) yer istasyonları kullanılmış olup, ilk 16 saat süresince toplam 17 adet geçiş başarı ile icra edilmiştir. Mevcut durumda uydu operasyonları Keşif Uydu Komutanlığı/Ahlatlıbel’de veya mobil istasyonlarda Keşif Uydu Tabur K.lığı personeli tarafından yürütülmektedir.

Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile Telespazio (TPZ) firması arasında 13 Temmuz 2009 tarihinde imzalanan sözleşme kapsamında 1 adet Uydu (0,5 m Elektro-Optik), 1 adet Ana Yer İstasyonu ve 1 adet Mobil Yer İstasyonu temin edilmiştir. Ayrıca, gelecekteki gözlem ve haberleşme uydularının yurtiçinde üretilmesine yönelik kritik bir altyapı olan ve 5 tona kadar tüm uyduların entegrasyon ve testlerinin yapılacağı Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi (USET) temin edilmesi de projenin stratejik kazanımları arasında yer almıştır.

Projede, uydunun geliştirilmesinden sorumlu yüklenici olarak Fransız Thales Alenia Space (TAS) firması, yer sistemlerine yönelik olarak ekipman seviyesi tedarik, üretim, entegrasyon ve test faaliyetlerinden sorumlu yüklenici olarak ise İtalyan Telespazio firması yer almıştır. Ayrıca, ana yükleniciye karşı sorumlu olduğu birçok iş paketine doğrudan katılım sağladığı gibi, uydunun bazı uçuş bileşenleri de TUSAŞ tarafından üretilmiştir.

GÖKTÜRK-1 Projesi ile, askeri istihbarat amaçlı yüksek çözünürlüklü görüntü elde edilmesinin yanı sıra, uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve altyapı geliştirilmesi, orman alanlarının kontrolü, kaçak yapılaşmanın takibi, doğal afet sonrası en kısa sürede hasar tespiti, ürün rekolte tespiti, coğrafi harita verilerinin üretilmesi gibi pek çok sivil faaliyet alanında da ihtiyaçlara cevap vermesi planlanmıştır.

GÖKTÜRK-1 Uydusu, GÖKTÜRK-2 uydusundan farklı olarak yörünge istikametinin yanı sıra doğu-batı ve kuzey-güney istikametinde de çekim yapabilecektir. Elde edilen uydu görüntülerinin mekânsal çözünürlük değerinin 5 kat daha yüksek olmasına ilave olarak, konumsal doğruluk değeri de artacaktır. Herhangi bir yerden görüntü alabilme sıklığı olarak da tanımlanan zamansal çözünürlük değeri ise, sahip olunan uydu sayısının artmasıyla iyileşecektir.

Aşağıda teknik özellikleri verilen GÖKTÜRK-1 Uydusunun görev ömrü 7 yıl olarak öngörülmektedir.

Yusuf Emir Işık

Gaziantep Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi. Savunma Sanayii ve Uluslararası İlişkiler Meraklısı