Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO), Chandrayaan-3 ile Ay’ın Güney kutbuna yumuşak iniş gerçekleştirdi. Bu misyon, Hindistan’ı ABD, Sovyetler Birliği ve Çin’den sonra başarıyla aya dokunan dördüncü ülke haline getirdi. Ay’ın Güney Kutbu aynı zamanda ABD’nin Artemis 3 misyonunun iniş alanı olarak planlanıyor.
70-90 milyon dolar maliyette olduğu öngörülen görevde Ay yüzeyinin mineral bileşiminin spektrometre analizi de dahil olmak üzere bir dizi deneyin gerçekleştirilmesi planlanıyor. Geçtiğimiz günlerde Ay’a başarısız bir iniş yaşayan Rus Luna-25 ve Chandrayaan-3’ün Ay regoliti ve yakın ekzosfere ilaveten çeşitli mineralleri incelemek için tasarlandığı biliniyor.
Chandrayaan-3 misyonunun başarısı, su buzu ve değerli mineraller içeren ayın güney kutbuna inen ilk uzay aracı olması nedeniyle önemli bir yer ediniyor. Bu testlerden elde edilen veriler ve tecrübe, gelecekteki Ay ve derin uzay görevleri için dikkate değer bir hale geliyor.
Chandrayaan-3 Görev Fazları
Fırlatma
Chandrayaan-3, LVM3-M4 roketiyle 14 Temmuz 2023’te Hindistan’ın Andhra Pradesh kentindeki Sriharikota’daki Satish Dhawan Uzay Merkezi’nden fırlatıldı ve 170 km’lik bir yerberi ile Dünya park yörüngesine* girdi.
*Park yörüngesi, bir uzay aracının fırlatılması sırasında kullanılan geçici bir yörüngedir. Fırlatma aracı park yörüngesine doğru hızlanır ve uygun yörüngede istenen son yörüngeye girmek için tekrar ateşleme gerçekleştirir.
Yörünge Görevleri
Chandrayaan-3’ü Ay ilerisi enjeksiyon yörüngesine yerleştiren bir dizi manevranın ardından ISRO, 5 Ağustos’ta bir Ay yörüngesine yerleştirme gerçekleştirdi ve Chandrayaan-3, başarılı bir şekilde bir Ay yörüngesine girdi. Bu görev Bengaluru’da bulunan ISRO Telemetri, İzleme ve Komuta Ağı’ndan (ISTRAC) gerçekleştirildi. 17 Ağustos’ta Vikram iniş aracı, görevin son aşamasına başlamak için tahrik modülünden ayrıldı.
Ay’a İniş
23 Ağustos 2023’te iniş aracı yörüngesinin alçak noktasına yaklaşırken, dört motoru Ay yüzeyinin 30 kilometre yukarısında frenleme görevi yapmak üzere ateşlendi. Yaklaşık 10 dakika sonra iniş aracı yüzeyden 7.2 km yüksekteyken yaklaşık 10 saniye sabit irtifada kaldı. Ardından sekiz küçük iticiyi kullanarak kendini sabitledi ve alçalmaya devam ederken yataydan dikey konuma döndü.
Daha sonra inişini yaklaşık 150 metreye yavaşlatmak için dört motorundan ikisini kullandı; yaklaşık 30 saniye boyunca asılı kaldı ve aşağıya doğru ilerleyerek inişi gerçekleştirdi.
Chandrayaan-3’ün Bileşenleri
Tahrik modülü
İtki modülü, iniş ve gezici konfigürasyonunu 100 kilometre (62 mil) Ay yörüngesine taşımakta kullanılır. Bir tarafına monte edilmiş büyük bir güneş paneli ve üst kısmında iniş aracı için silindirik bir montaj yapısı (Modüler Arası Adaptör Konisi) bulunan bir yapıdır.
Lander
Ay’a yumuşak inişi gerçekleştiren Vikram dört iniş ayağı ve her biri 800 Newton itme gücü üretebilen dört iniş iticisine sahiptir. Yerinde analiz gerçekleştirmek için geziciyi ve çeşitli bilimsel araçları taşır.
Chandrayaan-3’ün iniş aracı, Chandrayaan-2’nin beş iniş aracının aksine, dönüş hızı değiştirme kapasitesine sahip dört adet değişken itişli motora sahiptir; beşincisi merkezi olarak monte edilmiştir ve yalnızca sabit itme kapasitesine sahiptir. Chandrayaan-2’nin iniş başarısızlığının ana nedenlerinden biri, kameranın yanaşma aşamasında tutumun artması olarak ifade edilmişti. Bu durum, inişin tüm aşamalarında iniş aracının tutumu ve itişi kontrol etmesine izin verilerek ortadan kaldırıldı. Tutum düzeltme hızı Chandrayaan-2’nin 10°/s’sinden Chandrayaan-3 ile 25°/s’ye çıkarıldı. İlaveten Chandrayaan-3 iniş aracına tutumun 3 eksende ölçülmesine olanak tanıyan bir Lazer Doppler Hız Ölçer (LDV) entegre edilmiştir.
Çarpma ayaklarının Chandrayaan-2’ye kıyasla daha güçlü hale getirildiği ve alt sistem yedekliliğinin iyileştirildiği biliniyor. Chandrayaan-2’nin yörünge aracındaki Orbiter Yüksek Çözünürlüklü Kamera (OHRC) tarafından daha önce sağlanan görüntülere dayanarak 4 km’ye 4 km’lik daha hassas bir iniş bölgesi hedeflendi.
Gezgin
Pragyan gezgini, kütlesi 26 kilogram olan altı tekerlekli bir araçtır. Boyutu 917 mm x 750 mm x 397 mm’dir.
Gezginin, Ay yüzeyinin bileşimi, Ay toprağında su buzunun varlığı ve Ay atmosferinin değişimi hakkındaki araştırmaları desteklemek için birden fazla ölçüm yapması bekleniyor.
İlgili Olarak
Defence Turk; güvenlik güçleri personeline, savunma sanayii kurum ve kuruluşları ile araştırmacılara savunma ve güvenlik alanında bilgi ve haber takibi hizmeti sağlamaya adanmış bir platformdur.
