İran'ın Yak-130 eğitim uçağı görüntülendi

Rus yapımı Yak-130 eğitim uçağının İran Hava Kuvvetleri’ne teslim edildiği iddia edildi.

İran merkezli Tasnim’e göre Rus yapımı Yak-130 eğitim uçağı İran Hava Kuvvetleri’ne teslim edildi. Yapılan haberde İran’da bulunan bir hangardan görüntülere yer verildi. Bu yılın başında ayrıca diğer Rus yapımı savaş uçakları ile ilgili gelişmeler yaşanmıştı.

Ocak 2023’de İran İslami Şura Meclisi Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu üyesi Şehriyar Haydari, Rus yapımı Su-35 savaş uçaklarının en geç 3 ay içinde İran’da olacağını açıklamıştı. Yaptığı açıklamada, “İran’ın Rusya’ya sipariş ettiği Sukhoi 35 savaş uçağı, önümüzdeki (Hicri Şemsi) yılın başlarında ülkeye teslim edilecek. Rusya’ya savunma sistemleri, füze ve helikopter siparişleri de verdik, bu silahların büyük bölümünün yakında ülkeye teslim edilecek” demişti.

İran Hava Kuvvetleri’ne yeni katılan Yak-130 eğitim uçağı (Görsel: Tasnim)

2018 yılında yaklaşık 3 milyar dolarlık anlaşma kapsamında Mısır, Rusya ile 24 adet Su-35 savaş uçağı teslimatını içeren bir sözleşme imzalamıştı. Fakat Washington, Rusya ile Mısır arasında yapılan savaş uçağı tedarik sözleşmesini engellemeye çalışmıştı. Dönemin Siyasi-askeri ilişkilerden sorumlu ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı R. Clarke Cooper, 18 Kasım 2019’da Dubai’de düzenlenen Havacılık Fuarı’nda Mısır’ın bu satın alma nedeniyle yaptırımlara maruz kalabileceğini söylemişti.

Bu söylemlerden sonra Mısır, Rusya ile yaptığı anlaşmayı feshetmişti. Uçaklar için başka ülkeler arayan Rusya’nın kapısına ise İran gelecekti. Şu anda İran Hava Kuvvetleri’nin envanterinde eski ABD yapımı F-4, F-5 ve F-14 ile Rus yapımı Mig-29 ve Su-24 savaş uçakları bulunuyor.

İran, BM tarafından 2007 itibarıyla uygulanan silah ambargosunun Ekim 2020’de kaldırılmasının ardından Rusya’dan Su-35 uçaklarının tedariki konusunda girişimlere başladığını ve Mart ayında savaş uçaklarının satın alma prosedürlerinin tamamlandığını açıklamıştı. Temmuz 2023’de ise İran Savunma Bakanı Muhammed Rıza Aştiyani, satın alma işlemini durdurduklarını ancak gerekli görülmesi halinde yeniden değerlendireceklerini açıklamıştı.

Yak-130 eğitim uçağı

Yak 130, Yakulov Rus şirketi tarafından tasarlanıp üretilen ileri düzey bir eğitim-savaş uçağı olup, hava kuvvetleri pilotlarının 4. nesil savaş uçaklarını uçurmayı öğrenmeleri için eğitim ihtiyaçlarını karşılayabilecek kapasitededir. Rus ordusunun tercih değişikliği sebebiyle L-39 eğitim jetinin yerini almak üzere tasarlanan bu uçak, Su-35 gibi 4,5 nesil uçaklar ve Su-57 gibi 5. nesil uçaklarla uçuş kabiliyeti sağlayabilmektedir.

2011 yılından itibaren Rusya’da hizmete giren uçak, Rus ordusunun yanı sıra Cezayir, Vietnam, Bangladeş, Belarus, Myanmar ve Suriye gibi ülkeler tarafından da kullanılmaktadır.

Yak-130, eğitim görevlerinin yanı sıra hafif taarruz uçağı olarak da görev yapabilen, alüminyum ve kompozit gövdeli, iki koltuklu bir uçaktır. Bu uçak 3 ton mühimmat taşıma kapasitesine sahip olup, bu amaçla gövde altında, kanatlarda ve kanat uçlarında 10 adet silah taşıma paylonu bulunmaktadır.

Uçağın dahili bir topu bulunmamakta ancak uçak, kanadının altında harici bir 23 mm’lik top podu taşıyabilmektedir. Ayrıca Yak 130, 250 ve 500 kg’lık bombalar, 80, 122 ve 330 mm’lik roketler, Kab 500 güdümlü bombalar ve Kha-29 güdümlü füzeleri dahil olmak üzere çeşitli konvansiyonel ve güdümlü silahlar taşıyabilmektedir. Yak-130’un operasyonel menzili, silah tipine ve harici yakıt tanklarının kurulumuna bağlı olarak 600 ila 800 km arasındadır.

İlgili Olarak