İsrail savunma şirketlerinin, Gazze’deki savaşla bağlantılı olarak NEDS savunma fuarına katılmasına izin verilmeyeceği belirtildi.
Hollanda’nın Rotterdam şehrinde her yıl düzenlenen ve büyük ölçüde denizcilik sektörüne odaklanan NEDS Fuarı, son yıllarda İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI), Elbit Systems ve Rafael gibi İsrail’in en büyük savunma şirketlerini ağırlamıştı. Ancak Globes’un İsrail kaynaklarına dayandırdığı habere göre, etkinlik organizatörleri yakın zamanda yazdıkları bir mektupta, 20 Kasım’da düzenlenecek olan bu yılki etkinlikte İsrail şirketlerinin katılımına izin verilmeyeceğini belirtti.
The Times Of Israel tarafından yapılan habere göre, İsrail kaynakları Globes’a katılmayacaklarını doğruladı. Organizatörler ise, yasağın “güvenlik ve organizasyonel” nedenlerden kaynaklandığını belirtti. İsrail şirketlerinin NEDS olarak bilinen fuarda yer almayacaklarının açıklanması, Hollanda hükümetinin İsrail-Gazze savaşının başlamasından bu yana genel lisans kapsamında İsrail’e hiçbir askeri ürün ihraç edilmediğini açıklaması üzerine gerçekleşti. Öte yandan İsrail Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları, konunun incelenmekte olduğunu yanıtladı.

Geçtiğimiz Nisan ayında Hollanda’nın İsrail’e çift kullanımlı ürünlerde ihracat kontrolü getirdiği duyurulmuştu. Bu bağlamda Hollanda hükümeti tarafından yapılan açıklamada, İsrail’e yönelik tüm askeri ve hem sivil hem de askeri amaçla kullanılma özelliğine sahip çift kullanımlı ürünler için ihracat kontrollerinin sıkılaştırıldığı açıklanmıştı.
Yine Defense News tarafından yapılan habere göre 2024 yılında ise Hollanda mahkemesi, F-35 savaş uçakları için yedek parçaların İsrail’e ihracatının, çatışmada uluslararası hukuku ihlal etmek için kullanılabileceği endişesiyle, yasaklanması hükmünü vermişti. Bu hamleye rağmen Hollanda, Eylül 2024’te yaklaşık 250 milyar euro bedel ile imzalanan Rafael’in SPIKE LR2 tanksavar füzeleri sözleşmesi de dahil olmak üzere İsrail’den son zamanlarda silah alımlarına devam etti.
Tüm bunlara ek olarak The Times Of Israel, Hollanda’nın Avrupa Birliği içinde İsrail’e ekonomik ve ticari yaptırımlar uygulanması için baskı yaptığını da aktarmakta. Bu bağlamda geçtiğimiz Mayıs ayında Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, ikili ilişkileri düzenleyen çerçeve olan AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın yasal olarak gözden geçirilmesini desteklediği belirtilmekte. Bu inceleme sonucunda ise, İsrail’in anlaşmanın insan hakları şartlarını ihlal ettiğine dair işaretler bulunduğu biliniyor.

İlgili Olarak
Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi. Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.