Ulysmedia.kz tarafından yapılan “haber / soruşturma” neticesinde Kazakistan Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan bazı yetkililerin Barys 8×8 zırhlı aracının testlerine ilişkin düzenlenen raporda “bazı eksikliklerin” detaylandırılmasını yasakladığı tespit edildi. Yasaklamanın yanı sıra Kazak ordusu tarafından teslim alınmasını planladıkları Brays 8×8 zırhlı aracının “şiddetle övülmesi” için baskı da yapıldı.
Kazakistan Kazakhstan Paramount Engineering – KPE firması Kazakistan Engineering ulusal şirketi ile Güney Afrikalı Paramount Group’un ortaklığında kuruldu. Faaliyetlerine 2015 yılında başlayan firma Kazakistan Cumhuriyeti’nin kolluk kuvvetleri için “Arlan” zırhlı araçları üretti.
Şirketin hissedarı Aibek Barisov’a göre ortak girişim için Kazakistan Savunma Bakanlığı’ndan teklif geldi. Firma faaliyete başladıktan kısa süre sonra ise Arlan zırhlı araç tedariki için bakanlıkla sözleşme imzalandıklarını da söyledi. Bakanlığın firmadan yılda en az 30 zırhlı araç tedarik edeceğini taahhüt ettiğini belirten Barisov, Kazakistan Paramount Engineering’in iflasın eşiğine gelme sebebinin ise Bakanlığın taahhüt ettiği 30 sayısını 11 adede çekmesiydi ve daha kötüsü 2021 için hiç sipariş yoktu.
Eski Savunma Bakanı Korgeneral Nurlan Yermekbayev bir keresinde medyaya verdiği demeçte Barys 8×8 için “Bu muharebe aracı gerekli tüm saha testlerini geçemediği ve hala mükemmel ve gerçek uygulamadan uzak olduğu için hizmete alınamayacak.” demişti. Açıklama sonrası eski bakan “yerli” savunma ekosistemini baltalamaya çalışmakla suçlanmıştı.
İlerleyen süreçte ise Barys 8×8 aracının testine katılan Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri subaylarının “sık sık bozulduğunu ve pahalı onarımlara ihtiyaç duyduğunu“ ifade ettiği ortaya çıktı. Ancak firma temsilcileri bu durumu gizlediği ve hatta mevcut Savunma Bakanı Korgeneral Murat Bektanov’dan bile saklamaya devam ettikleri ifade ediliyor.
Kazakistan Paramount Engineering tarafından icra edilen uzun soluklu testlere yönelik “olumlayan” açıklamalar varken karşı tarafta komisyon raporu farklı noktalara işaret ediyor. Kazakistan Ulusal Güvenlik kurumuna bazı subaylar tarafından bilgi sızıntıları yapılarak karmaşıklaşan duruma müdahale edilmesi istendi.
Bir subayın,
“Prensip olarak, KPE firmasının yönetiminin konumunu anlıyoruz, ürünleri bir şekilde birliklere sokmaları gerekiyor. Bu nedenle, testler sırasında tespit edilen herhangi bir arıza veya eksikliğin reklamını yapmakla ilgilenmezler. Ancak, Savunma Bakanlığı’ndan bazı general ve albayların, Barys 8×8 testlerinin sonuçları hakkında Kazakistan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı’nın üst düzey liderliğini neden aldatmaya çalıştığını anlamak bizim için tamamen anlaşılmaz. KPE’nın çıkarlarını destekleyen ana aktörün, dönemi boyunca bazen doğrudan bazen de yardımcıları aracılığıyla, Kara Kuvvetleri Baş Komutanı Tümgeneral Talgat Koibakov olduğuna inanıyoruz. Test sonuçlarının gerçek resmini gizlemek için sözlü talimatlar verdi. Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri saflarındakileri doğrudan görevden alınma tehditleri altında, Barys zırhlı aracının şasi, silah kulesi, yazılım arızalarını ve tasarım kusurlarını gizlemeye zorladı. Kendisi ve yardımcıları, test sonuçları tekrar kontrol edilerek tespit edilen eksikliklerin azaltılması için düzeltmeler yapılmıştır. Bu belgeleri imzalamayı reddeden askerler onun talimatıyla görevden alındı.”
dediği belirtildi.
Kıdemli bir memur ise açıklamalarında,
“Daha sonra icra edilen doğrulama testlerinde ise Barys zırhlı aracının tasarım kusurlarının ve teknik kusurlarının, şasinin tüm süspansiyon sistemini kusurlu olarak belirledik ve belgeledik. Amortisörler, hem engebeli ve dağlık çöl alanlarında sürerken hem de açık toprak yollarda sürerken uzun süreli yüklere dayanamadı. Süspansiyon elemanları başarısız oldu ve sürekli değiştirilmesi gerekiyordu. “RUN FLAT” sistemi (aracın diskinin, lastiğin kırılması veya delinmesi durumunda verilen tekerleği sıfır lastik basıncıyla geçmesine izin veren donanımı) işlevini amaçlandığı gibi yerine getirmedi. Bu nedenle, bir lastik patlaması veya delinmesinden sonra, tekerleğin içindeki “RUN FLAT” sistemi patladı. Tasarım kusurları nedeniyle, özellikle şasi ve süspansiyon, işlevlerini tam olarak yerine getiremedi. Aracın gövdesine ve üzerine yapılan ekler(silah kulesi, ek zırh giydirme, robotik kol vd.) ürünün ağırlığı dikkate alınmadan yapıldı. Yüklere karşı stabil olmayan, normal yol koşullarında bile sistematik tekerlek kırılmalarına yol açan malzemelerin, eğitim ve muharebe harekatları sırasında mutlaka yaşanacak bazı zorlu geçişlerden bahsetmiyorum bile.”
ifadelerinde bulundu.
Bir grup aktif görevliye göre, testler sırasında, Kazakistan Paramount Engineering hissedarlarının ve yönetiminin gurur duyduğu silah kulesi ve hatta atış kontrol yazılımında eksiklikler tespit edildi ve kaydedildi. Anlaşıldığı üzere, silah kulesi tam mühimmatla ateş edemedi. Tüm test süresi boyunca, sürekli sistem arızaları nedeniyle tam mühimmat yükü kullanılmadı. yapılan açıklamada ise,
“30 mm 2A72 topunun atışlı testlerinde atış kontrol panelinde yazılımsal sistematik sorunlar ortaya çıktı. Sis bombaları kendiliğinden ateşlendi. Ateş hızı, kontrol panelinde seçilenle eşleşmedi. Nişangahların sürekli hizalanması gerekiyordu, çünkü her atıştan sonra görüş patladı ve bu bağlamda, atış sürecini düzeltmek için önlemler almak gerekiyordu. Yazılım desteği için bir KPE uzmanının her zaman topçu operatörüyle birlikte olması gerektiği ortaya çıktı. Bir şey olursa, subay ve askerlerle birlikte savaşa gidecek mi?”
denildi.
12 Nisan’dan 28 Mayıs’a kadar RGC “Astana” test sahasında icra edilen testlerde Albay N. Baibazarov tarafından test raporunun hazırlanması sırasında, gerçek durumu çarpıtmak için mümkün olan her yolu denendiği ifade edildi. Albay, komisyon üyelerine KPE şirketi lehine yanlış bilgileri yansıtmaları için kişisel talimatlar verdi. Sonuç olarak, RGC “Astana” testindeki komisyon üyeleri, düzenlenmiş raporu kişisel olarak imzalamayı reddetti. Aralarındaki açık bir çatışmadan sonra ancak RGK “Astana” komutanlığının müdahalesinden sonra bir uzlaşmaya varıldı. Raporda silah kulesi sorunlarının yanı sıra sağ ön tekerleğin “jantının” bozulması nedeniyle, hareket halindeyken tekerleğin araç gövdesinden doğal bir şekilde ayrıldığını belirtiyor. Sürüş testleri sırasında motorun aşırı ısınması nedeniyle zorunlu duruşlar da oldu ancak bu durumda nihai raporlara yansımadı. Bu zorunlu duraklar, mürettebatın yorgun olduğu ve bir mola düzenlemek istediği bahanesiyle gizlendi. Ek olarak aracın güç grubunun belirtilen performansın altında olduğu, araç üzerindeki kapakların contalarının sorunlu olduğu ve toz, duman vd. içeri girdiği bu sebeple KBRN koruması sağlayamayacağı ifade edilmektedir.
Kazakistan Kazakhstan Paramount Engineering – KPE firmasının sicilinin kötü olduğuna dikkat çekilen haberde, 19 Eylül 2017 tarihinde, firma tarafından üretilen Arlan 4×4 zırhlı aracının ağırlık merkezinin uyumsuzluğu başta olmak üzere yapısal kusurlar nedeniyle devrildiği bir asker hayatını kaybettiğini yer verildi. Bu kazaya rağmen Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerine 60 adet araç teslim edildi. Arlan 4×4 zırhlı araçların 1 birim için 1 milyon 300 bin ABD doları ödenirken açık kaynaklara yansıyan raporlarda pazarda aracın bir birimin sadece 480,000 dolar olduğu belirtiliyor.
Haberi yapan ekibe göre bir grup inisiyatif alan subay, mevcut Savunma Bakanı Korgeneral Murat Bektanov’a, askeri testlerin tüm bu eksikliklerini, bazı generallerin ve subayların onu yanlış yönlendirmemesi için aktarmaya çalışıyor.
İlgili Olarak
Kazakistan, Arma 8×8 ZMA üzerinde NEFER kulesini test ediyor
Defence Turk Yayın Koordinatörü. Türk Savunma Sanayii özelinde; savunma teknolojileri, stratejileri ve politikaları araştırmacısı ve takipçisi.