İsveç merkezli Saab şirketi tarafından geliştirilen Gripen savaş uçakların tedariki için Kolombiya ile Saab arasında anlaşma sağlandı.
İsveç devlet radyosu Ekot’a konuşan kaynaklara göre Latin Amerika ülkesi olan Kolombiya’nın Gripen E savaş uçağı tedarikinde imzalar atıldı. Saab şirketinden herhangi bir açıklama yapılmazken Kolombiyalı bazı gazetecilere göre resmi duyurunun bir hafta sonra yapılması planlanıyor. Kolombiya’nın bu tedarik için yaklaşık 3 milyar Euro’luk bir bütçe hazırlayacağı ifade ediliyor.
Kolombiya Hava Kuvvetleri’nin modernize süreci İsrail-Filistin Savaşı’ndan başlamasıyla birlikte başlamıştı. Bu bağlamda Kolombiya Cumhurbaşkanı Pedro’nun İsrail aleyhine yaptığı açıklamalarından dolayı iki ülke arasındaki askeri iş birliği askıya alınmıştı. Kolombiya’nın envanterinde yer alan İsrail yapımı IAI Kfir savaş uçaklarının eskimesi ve İsrail’den yedek parçaları konusunda sıkıntıların çıkmasından dolayı yeni savaş uçağı tedarikine yönelik arayışlar başlamıştı. Aralık 2023 itibarıyla bu boşluğu doldurma amacıyla Rafale savaş uçağı, 2. el Eurofighter ve Gripen E savaş uçaklarından bir tanesini tedarik etmek için ülkelerle görüşmelere başlanmıştı.
Kolombiya’nın yeni savaş uçağı arayışı
İspanya tarafından yapılan teklifte İspanya, 2. el olarak Kolombiya’ya Eurofighter Typhoon savaş uçağı teklifinde bulunmuştu. İspanya tarafından yapılan teklifte 12 ila 16 adet arasında Eurofighter Typhoon savaş uçağının Kolombiya’ya satışının gerçekleştirilmesi yer alıyor. Benzer bir teklifi 3 yıl önce İspanya tarafı Kolombiya’ya sunmuş fakat Kolombiya tarafı teklife sıcak bakmamıştı.
Aralık 2022’de Kolombiya, Fransa’dan 16 adet Rafale savaş uçağı alabileceğini belirtmişti. Birim maliyeti 200 milyon Euro olacak şekilde toplamda 16 adet Rafale için Kolombiya tarafı 3.15 milyar Euro ödeme yapmaya hazır olduklarını söylemişti. Fakat sonradan resmi Kolombiya makamları bunun ödenemeyecek bir miktar olduğunu belirterek tedarikten vazgeçmişti.
Aralık 2023’te ise Kolombiya’nın başkenti Bogota’da düzenlenen Expodefensa savunma sanayii fuarında Saab Gripen E/F savaş uçağının bir maketini sergilemişti. Daha öncesinde Saab, Kolombiya Hükümeti’ne Gripen E/F uçaklarını tedarik edebileceklerini ifade etmişti. Fakat Bogota yönetimi Gripen E/F savaş uçaklarının yavaş üretim hızından dolayı bu tedarik için olumlu bir cevap vermemişti.
Kolombiya’ya yapılan tekliflerden sonra Bogota yönetimi, Saab tarafından geliştirilen Gripen E savaş uçağının tedarik edilmesine yönelik bir kararın alınmasını daha doğru buldu. İsveç ve Saab’ın Güney Amerika’daki stratejik ortağı olan Brezilya sayesinde şirket ile Kolombiya arasında müzakereler ilerledi. Bu ortaklık, bütçe kısıtlamalarıyla karşı karşıya olan Kolombiya için önemli bir husus olan finansmanı kolaylaştırdı.
Latin Amerika’da Gripen savaş uçağı tedarik eden ülkeler
Latin Amerika’da halihazırda Brezilya Gripen savaş uçaklarını kullanan tek ülke. Kolombiya’nın tedarik kararı ile birlikte bu sayı ikiye çıkmış olacak. Peru’nun açtığı savaş uçağı ihalesinde de Gripen savaş uçağı yer almakta. Peru’da da Gripen savaş uçağı kabul görürse bu sayı birden üçe çıkmış olacak.
İlgili Olarak
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi. Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı