Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, gazeteci Hakan Çelik’in savunma alanındaki faaliyetlere ilişkin soruları yanıtladı. İsmail Demir Milli Muharip Uçak projesi ile ilgili olarak da açıklamalarda bulundu.
Hakan Çelik’in “Yerli savaş uçağının birim maliyeti ne kadar olacak?” sorusuna İsmail Demir hedefin 80 milyon doların altında olduğunu belirterek, “Bu kategorideki uçaklar 80-100 milyon dolar civarındadır. Rakamı şöyle değerlendirmek gerekir, ilk geliştirdiğimizde ne kadar oldu, belli bir adetlik üretimde ne kadar olacak? Hedefimiz 80 milyon doların da altına çekebilmek.” ifadeleri ile yanıt verdi.
Hakan Çelik’in “Milli Muharip Uçak (MMU) Türk Hava Kuvvetleri’ne ne zaman teslim edilebilir? Gerçekçi tarih nedir size göre?” sorusuna İsmail Demir 2025 yılını ilk uçuş için tekraren hedef olarak göstererek, “Biz hangardan çıkış tarihini 2023 olarak verdik. İlk uçuşumuzu 2025’e çekmeye çalışıyoruz. Bundan sonra da uçağın emniyetli şekilde teslim edilebilmesi için çok sayıda test gerekiyor malum. Bu da ilave olarak 4-5 yıl demektir. Konuya yakın olanlar F-35 ve F-22’nin geliştirilme sürecinin ne kadar zaman aldığını, ne zaman envantere girdiğini iyi bilirler.” ifadeleri ile yanıt verdi.
Milli Muharip Uçak’ın motoru ile ilgili olarak Hakan Çelik’in “Türkiye’nin savaş uçağında İngiliz Rolls Royce şirketinin motoru kullanılabilecek mi?” sorusuna ise İsmail Demir üç seçenek üzerinde durulduğunu belirterek,
“Rolls Royce bu uçak için belli bir ortaklıkla motor geliştirmeyi teklif etmişti. Bizim kabul edemeyeceğimiz bazı şartları vardı. Bunları uzun süre müzakere ettik. Şu anda anlaşabilir durumda olduğumuzu düşünüyoruz. Rakamsal bazı konular var. Yani top onlarda. Bütün parametreleri önümüzde görüp karar vereceğiz. Yine ilk hangardan çıkışı ve ilk uçuşu gerçekleştirmek üzere dünyada mevcut motorlarla da ilgileniyoruz. Çok boyutlu düşünmek zorundasınız. Ayrıca kendi milli motorumuzu geliştirme çabalarımıza devam ediyoruz. Özetle üç seçenekli bakıyoruz:
1- Rolls Royce ile motor geliştirmek.
2- Dünyadaki mevcut bir motoru kullanmak, fakat bunların hiçbiri bizim beklediğimiz performansta değil.
3- Kendi motorumuzla ilerlemek. Dışa bağımlılığı azaltmak için yerli motor projesini çok önemsiyoruz.”
ifadeleri ile yanıt verdi.
İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Chilcott: Rolls-Royce’un yeni bir motor tasarlamasını umuyorduk
İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Dominick Chilcott, Aralık 2020’de TRT World’de katıldığı programda Millî Muharip Uçak (MMU) projesinin geldiği noktayı değerlendirmişti. Programda konuşan Chilcott, ilk tasarım aşaması olan birinci aşamanın, programın ilerisinde gittiğini belirterek, TAI’nin (TUSAŞ) MMU projesinde ana ortağı olan BAE Systems’ın projenin ilerleyişinden son derece memnun olduğunu vurgulamıştı.
Büyükelçi Chilcott, MMU projesinde 5. nesil savaş uçağının motorunu kimin tasarlayacağı konusundaki sorunlara rağmen hala devam ettiğini belirtmiş ve “Beşinci nesil savaş uçağı olarak tam potansiyele ulaşması için Rolls-Royce’un yeni bir motor tasarlamasını umuyorduk. Ancak motoru kimin tasarlayacağı ile ilgili henüz nihai bir karar verilmedi.” ifadelerine yer vermişti.
MMU projesinin ikinci aşamasının prototip üretimi olduğunu söyleyen Chilcott, “İkinci aşama bir prototipin üretilmesi. Bu aşamanın muhtemelen 2021’in sonunda veya 2022’nin başında başlayacağını düşünüyorum.” ifadesinde bulunmuştu.
“MMU, F-35 ile Hava-Hava odaklı F-22 arasında konumlanacak”
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, Habertürk’ün Teke Tek Bilim programında MMU’nun sahip olacağı bazı kabiliyetlere değinmişti. Şekli ve yapısındaki malzemeler itibariyle kendini radardan gizleyebilecek olan MMU’nun kanopisi de dahil olmak üzere radar soğurucu malzemelerden faydalanacağını da eklemişti. Sınıf olarak ise bombardıman odaklı F-35 ile Hava-Hava odaklı F-22 arasında konumlanacağını belirtmişti
Aynı zamanda MMU’nun 1.4 Mach hızında süperseyir (supercruise) kabiliyetine sahip olacağının altını çizmişti. Süperseyir bir uçağın artyakıcı kullanmadan ses hızının üstünde seyredebilme kabiliyetidir ve genelde 5. nesil savaş uçakları ile anılmaktadır. 30000 lb itki sağlayan 2 adet milli motor ile bu kabiliyetin sağlanacağını sözlerine eklemişti. Milli Muharip Uçak için hedeflenen birim maliyetinin 100 milyon dolar olduğuna ve ayda 24 uçak üretileceğine işaret etmişti.
Defence Turk Yayın Koordinatörü. Türk Savunma Sanayii özelinde; savunma teknolojileri, stratejileri ve politikaları araştırmacısı ve takipçisi.