Tanktan Önce

“Tankın mucidi yoktur. Tank bir sonuçtur. Sebebi ise muharebenin, muharebe şartlarının ta kendisidir.”

Yakup Burak Öksüz

Ünlü bilim kurgu yazarı H. G. Wells, The Strand Magazine’de yayınlanan “The Land Ironclad” başlıklı kısa hikâyesinde bir kara aracından bahsetmişti. Land Ironclad denilen bu araçlar karada giden dev zırhlı araçlardı. Boyları 25-30 metre civarında, aşağı yukarı 3 metre yüksekliğe sahiplerdi. Üstü bir kaplumbağa kabuğu gibi yuvarlaktı ve üzerindeki lombarlarda tüfekler ve teleskoplar mevcuttu. Buhar motorları ile hareket eden bu zırhlılar pedrail denilen ayaklı tekerleklerin üzerinde ilerliyordu.

Fransızların Levavasseur Projesi

Takvimler 1903’ü gösterirken Fransız 6. Topçu Taburu’nda görev yapan Yüzbaşı Levavasseur, Fransız ordusunun Topçu Teknik Komitesi’ne dikkat çekici bir proje sundu. Bu proje bir kundağı motorlu topçu sistemini tarif etmekteydi. 75 mm’lik bir top, zırhlı kutu denilebilecek bir mürettebat kabini ile birlikte paletli bir taşıyıcı üzerinde düşünülmekteydi. 4 kişinin idare edeceği bu sistemin 80 beygir gücünde bir benzin motoru ile hareket ettirilecekti. İki yıl süren incelemelerin ardından aracın sadece at arabalarının girebileceği yollarda kullanılabileceği ve zırh korumasının da mürettebatı hafif silah atışlarından ve ufak şarapnellerden koruyacağı ortaya kondu. Fakat bu değerlendirmelerin sonunda üç önemli sorun da tespit edildi.

Mendeleyev’in Ağır Tankı

Avrupa’nın birçok yerinde “kara gemileri” ile ilgili kafa yorulurken Rusya’nın bu konudan uzak durması elbette beklenemez. Bu coğrafyada da bu tarz düşünceler söz konusuydu. En önemli örneklerden biri de Vasili Mendeleyev’in dev kara gemisiydi. Kendisi periyodik tablonun da mimarı olan ünlü kimyager Dimitri Mendeleyev’in oğluydu. 1903-1906 yılları arasında Kronstadt’daki Deniz Mühendisliği Okulu’nda eğitim gördü. Bu esnada Rus askerî gemi tasarımları ile ilgilendi. Kara gemileri ile ilgili düşünmeye bu zamanlarda başladı.

Tanktan Önce çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 5’inci sayısında.

Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.