2017 yılında Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan ‘Savunma Sanayi İş Birliği Anlaşması’ onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlandı.
6 Nisan 2021 tarihinde yayımlanan 31446 sayılı Resmi Gazete’nin 3767 sayılı kararına göre; 31 Ekim 2017 tarihinde Bakü’de imzalanan ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Savunma Sanayii İş Birliği Anlaşması’, 5 Nisan 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylandı.
Söz konusu anlaşmada; karşılıklı yarar ve hak eşitliği ilkeleri temelinde, daha fazla geliştirilecek ve güçlendirilecek olan dostluk ve iş birliği ilişkilerinin, dünya barışı ve güvenliğine olduğu kadar iki ülkenin ortak çıkarlarına da katkıda bulunacağı vurgulanıyor. Yeni anlaşmanın, aynı kapsamda 20 Eylül 2000 tarihinde imzalanan ‘Savunma Sanayii İş Birliği Anlaşması’nın yerini alacağı belirtiliyor.
Anlaşmada; taraflar arasında savunma mal ve hizmetlerinin geliştirilmesi, üretimi, tedariki, idamesi ve ilgili teknik ve lojistik destek alanlarında daha etkili iş birliği ile tarafların savunma sanayii kabiliyetlerini geliştirerek savunma sanayii alanında iş birliği sağlamanın, anlaşmanın amacı olduğu belirtildi.
Anlaşmanın sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesi için karma bir komisyon kurulacak. Kurulan komisyon sayesinde; somut iş birliği alanlarının tespiti, teklif-tavsiye ve görüşlerin ilgili makamlarla görüşülmesi, projelerin ve kararların uygulanmasının düzenli kontrolü sağlanacak. Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl yürürlükte kalması kararlaştırıldı. Taraflardan herhangi biri diğerine anlaşmanın yürürlük süresinin bitiminden en az 90 gün öncesinden sona erdirme bildirimi göndermediği takdirde ise, anlaşma birbirini izleyen birer yıllık süreler için kendiliğinden uzayacak.
İş birliği uygulanacak alanlar
Söz konusu anlaşmanın 4’üncü Maddesi’nde, iş birliği uygulama alanları yer alıyor. Maddenin uygulanması halinde savunma sanayii alanında araştırma, tasarım, geliştirme ve üretim başta olmak üzere, geniş çaplı ve detaylı bir iş birliği öngörülüyor. Yapılabilecek iş birliği alanları arasında;
- Tarafların Silahlı Kuvvetlerince ihtiyaç duyulan yedek parça, alet, savunma malzemesi, askeri sistemler, teknik gösterimler ve teknik teçhizata ilişkin ortak araştırma, geliştirme, üretim ve modernizasyon için uygun koşulların sağlanması,
- Tarafların devletlerinin topraklarında askeri teçhizat alanında ortak araştırma-geliştirme ve üretim projeleri sonuçlarının uygulanması,
- Her iki tarafın alet ve teçhizatının modernizasyonunun yanı sıra, savunma sanayii mal ve hizmetlerinin üretimi ve tedariki alanlarında karşılıklı yardımlaşma,
- Silah ve askeri teknik teçhizatın ve bunların parçalarının ortak üretimi ve daha da geliştirilmesi amacıyla tarafların ilgili makamları arasındaki anlaşmaların sonuçlandırılmasının teşvik edilmesi,
- Kalite güvencesinde taraflarca kullanılan standartlar hakkında bilgi ve ilgili doküman ile bilimsel ve teknik bilgilerin mübadelesi,
- Tarafların ortak projelerinde üretilen nihai ürünlerin üçüncü taraflara satışı,
- İki tarafın koordinasyonunda Silahlı Kuvvetlerinin envanterinde bulunan ihtiyaç fazlası savunma sanayi ürün ve hizmetlerinin satılması, alınması veya başka ürün ve hizmetlerle ile mübadele edilmesine yönelik iş birliği yapılması,
- Tarafların savunma sanayii kurum ve kuruluşları arasında temasların, araştırma merkezlerine yapılacak teknik ziyaretlerin ve personel değişimlerinin teşvik edilmesi,
- Taraflardan her birinin devletinin topraklarında müştereken üretilen ya da geliştirilen askeri ve savunma teçhizatlarının taraflarca tedariki,
- Üçüncü tarafların savunma sanayi ürünlerine ilişkin üretim, geliştirme, teknoloji ve modernizasyon ortak programlar için koşulların oluşturulması,
- Taraflarca, ortak veya karşılıklı satış, tedarik üretim, modernizasyon teknoloji transfer, araştırma ve geliştirme yapılabilmesi için savunma sanayi mal ve hizmetlerine ilişkin projelerin yürütülmesi,
- Üçüncü taraflar için ortak üretim ve ortak geliştirme konusunda taraflar arasında anlaşmaların akdedilmesinin teşvik edilmesi,
- Askeri teknik kurumlar, savunma sanayi kuruluşları ve bakım-onarım tesisleri arasında iş birliği yapılması
- Savunma sanayii fuarları ve sempozyumlarına karşılıklı katılım sağlanması
gibi alanlar yer alıyor.
İlgili Olarak
Azerbaycan ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ortak muhabere tatbikatı başladı

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi. Bilişim hukuku ve Uluslararası hukuk alanlarında araştırmalar yapıyor. Uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii alanları ile ilgileniyor.