Türkiye’nin İspanya ve İtalya ile derinleşen ilişkileri Atina’da kaygı konusu

Türkiye’nin İspanya ve İtalya ile derinleşen savunma iş birliği, Yunanistan basınında “endişe kaynağı” olarak değerlendirildi.

Türkiye’nin İspanya ve İtalya ile genişleyen savunma sanayii iş birlikleri Yunan basınında geniş yankı buldu. Yunanistan merkezli Kathimerini gazetesi, Türkiye’nin Avrupa’nın güneyindeki iki önemli güç olan İspanya ve İtalya ile iş birliğini derinleştirmesi nedeniyle Yunanistan için endişe kaynağı haline geldiğini aktardı.

Türkiye’nin Madrid ile uzun süredir devam eden ilişkilerini Milli Uçak Gemisi’nin (MUGEM) ortak tasarımıyla taçlandırdığını belirten Kathimerini, projenin Türk donanma doktrininin kıyılarından uzaklara güç yayma yönünde bir değişime işaret ettiğini haberinde vurguladı. Bu noktada Yunan medyası, TCG ANADOLU amfibi hücum gemisinin tasarımında İspanyol Juan Carlos sınıfının baz alındığını da hatırlatmakta.

Türkiye ile İspanya ikili ilişkilerinin geldiği noktayı gösteren bir diğer örnek ise Eurofighter savaş uçaklarının tedariki oldu. Bu bağlamda Kathimerini, Eurofighter’ın ortak üreticisi olan İspanya’nın (toplam üretimin yaklaşık %13’ü, geri kalanı ise Birleşik Krallık, İtalya ve Almanya arasında paylaşılmaktadır) kendi planlanan teslimatlarını geciktirerek Türkiye’nin uçaklarını daha hızlı teslim almasını sağladığını aktarmakta. Teslim adetleri ile ilgili olarak ise Kathimerini haberinde şu ifadelere yer vermekte:

“Türkiye’deki toplam 40 Eurofighter savaş uçağından 28 adedinin yeni olacağı ve ortak girişimin yılda yaklaşık 20 adet üretebileceği unutulmamalıdır. Türkiye, Umman ve Katar’ın mevcut Eurofighter filosundan 12 adet ikinci el uçağı 2026 yılı içinde teslim alacakken, 28 adet yeni uçağın 2028’den itibaren Türk Hava Kuvvetleri’ne teslim edilmeye başlanması bekleniyor.”

Ayrıca İspanya için, İber Yarımadası’ndaki Airbus tesisleri sayesinde, Türkiye için nakliye ve genel maksat uçağı alanında da önemli bir ülke diyen Yunan basını, “Ankara, 2,5 milyar euro değerinde toplam 7 adet Airbus A-330 uçağı ve İspanyollar tarafından desteklenen mevcut filosuna eklenecek 2,8 milyar euro değerinde 10 adet A-400M nakliye uçağı için sözleşme imzaladı.” dedi. Yine havacılık alanında Türkiye’nin, İspanya ve İtalya ile birlikte T625 GÖKBEY helikopteri üretiminde iş birliği yaptığını yazan Yunan medyası; Türk şirketleri TUSAŞ, TEI, LHTEC, ASELSAN, İspanyol CESA ve İtalyan Avio Aero iş birliğine vurgu yapmakta.

Tüm bunlara ek olarak geçtiğimiz Temmuz ayında düzenlenen IDEF 2025 Fuarı’nda TUSAŞ’ın, HÜRJET’in İspanya’ya ihracatına yönelik Airbus ile imzaladığı anlaşma da mercek altına alındı. Yunan medyası tarafından yapılan haberde gelişmeyle ilgili olarak “İspanyollar, Türkiye’ye eskiyen Northrop SF-5M eğitim uçaklarının yerine toplam 24 HÜRJET uçağı tedarik etmek üzere yakın zamanda bir sözleşme imzaladı.” ifadeleri yer aldı.

Derinleşen Türkiye-İtalya savunma ilişkisi

“Ankara’nın Roma ile ilişkileri, özellikle Türkiye’nin Avrupa savunmasına katılımı için yarattığı koşullar açısından aynı derecede önemlidir.” diyen Yunan basını, Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i bünyesine katmasını ve yine bir İtalyan devi olan Leonardo ile imzalanan iş birliklerini incelemekte. Bu çerçevede Baykar’ın iştiraki haline gelen Piaggio Aerospace üretimi P.180 Avanti EVO ve İHA varyantı P.1HH Hammerhead gibi sistemlerin Türkiye’nin insansız hava araçları alanındaki “şampiyonu” Baykar’a önemli ölçüde yardımcı olabileceği aktarılmakta.

Türkiye için daha da önemli olanın ise Baykar’ın İtalya’nın savunma ve havacılık devi Leonardo ile iş birliği mutabakatı imzalaması olduğunu dile getiren Kathimerini gelişmeyi şu şekilde değerlendirdi:

“Bu mutabakat ile İtalya merkezli bir ortaklık kurulacak (LBA Systems) ve İHA’ların geliştirilmesi, üretimi ve bakımı hedeflenecektir. Türk tarafı için bu ortaklık, Avrupa’ya kapıları açıyor, çünkü Leonardo zaten çeşitli büyük savunma ortaklıklarının bir parçası ve ancak daha da önemlisi, önümüzdeki 10 yıl içinde 100 milyar euroya ulaşması beklenen AB içindeki İHA pazarına erişim sağlıyor.”

Türk şirketlerin İtalya’da tek satın alma ve iş birliği hamlelerinin bu olmadığını belirten Yunan medyası, Türk mühimmat şirketi ARCA Defense’nin, İtalyan Esplodenti Sabino’yu satın aldığını belirtti. Mühimmat üretimi noktasında MKE ile İtalyan MES arasında, çeşitli kalibrelerde ağır silah mühimmatı üretimi için de bir anlaşma imzalandığı aktarılırken İtalyan Magnaghi Aerospace ve ASFAT’ın, hava araçları için ortaklaşa parça ve bileşen üretimi konusunda anlaştıkları da vurgulandı.

İş birlikleri savunma sanayii ile sınırlı değil

Türkiye’nin İspanya ve İtalya ile kurduğu iş birliği savunma alanıyla sınırlı kalmayıp, bölgesel ve uluslararası öneme sahip önemli jeopolitik konulara da uzanmaktadır. Türkiye’nin Orta Doğu konusunda Madrid’deki mevcut hükümetle tamamen uyum içinde olduğu bilinmektedir. İtalya ve Türkiye ise, iki ülkenin çıkarlarının sıklıkla örtüştüğü Libya’da çok yakın iş birliği içindedir.

İlgili Olarak

Yunanistan Savunma Bakanı’ndan modernizasyon açıklaması

Olgun Yılmaz

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi.  Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.