Ukrayna – Rusya Gerilimi

“Ukrayna Ordusu, halkı savaş için eğitmeye başladı. Tahta silahlarla temel eğitim veren Ukrayna ordusu halkı savaşa hazırlıyor.”

Mehmet Ali Kula

Onur Devrimi Ukrayna, bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından itibaren Batı ve Doğu arasında kalan bir ülkeydi. 2004 yılında Rus yanlısı Viktor Yanukoviç seçimi kazandı. O seçimin hileli olduğu anlaşılınca halk barışçıl protestolar için sokağa çıktı. Seçim iptal edilince bu protestolara Turuncu devrim denildi. 2010 yılında Yanukoviç tekrar seçimi kazandı ve bu sefer seçim onaylandı. Halka AB ile iş birliği içinde olacağını söyleyen Yanukoviç, gizlice Rusya ile iş birliği yapıyordu. 2013 yılında dönemin Ukrayna Başbakanı Azarov’un AB ile anlaşma imzalanacağını ifade etmesi üzerine halk sokağa çıktı. Bağımsızlık Meydanında olan protestolar 21 Kasım 2013’te başladı. Polisin zor kullanmaya başlaması ve politikacıların protestocuların istediğini vermemesi üzeri olaylar büyüdü. Polis ve protestocular arasında çatışma başladı. 24 Şubat 2014’de protestoların bitmesiyle Viktor Yanukoviç Rusya’ya kaçtı. Bu olaya Onur Devrimi adı verildi. Devrimden sonraki seçimlerde Petro Poroşenko Cumhurbaşkanı seçildi.

Kırım’ın İşgali

Onur Devrimi sırasında Rusya, 20 Şubat 2014’de Kırım’a işaretsiz birliklerini Akmescit (Simferepol) Havalimanı ve Kırım Parlamento binasına konuşlandırdı. Bu askerler Rus Hava İndirme birliği VDV ve Rus özel kuvvetlerinden oluşuyordu. Akyar’daki (Sivastopol) Ukrayna Donanmasının gemilerine el koyuldu ve Ukrayna Donanmasının komutanı olan Denis Berezovsky Rus Karadeniz Filosuna katıldı. Kırım’daki Ukrayna birliklerinin komutanına güvenli geçiş hakkı verilerek Kırım’dan ayrılmasına izin verildi.

16 Mart 2014 tarihinde yapılan yasa dışı referandum ile Kırım bağımsızlığını kazanmıştı. Bu referanduma Kırım Tatarları ve Ukrayna destekçileri katılmadı. 18 Mart 2014 tarihinde Rusya, Kırım’ı ilhak ettiğini açıkladı. Bu tarihten sonra Kırım Tatar Milli Meclisi, yasa dışı siyasi organizasyon olduğu iddiasıyla kapatıldı ve Meclis başkanı Refat Çubarov’a ve Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’na dava açıldı.

Ukrayna – Rusya Gerilimi çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 8’inci sayısında.

 Defence Turk Dergi’ye online ve basılı olarak erişmek için tıklayınız.

Donbass İsyanı

Kırım’ın ilhakından sonra cesaretlenen Donetsk ve Luhanks’taki ayrılıkçılar Rusya’nın desteği ile isyan etti. Ayrılıkçılar Luhanks Halk Cumhuriyeti ve Donetsk Halk Cumhuriyeti adında devletler kurdular. Ukrayna bu devletlerin terörist olduğunu açıkladı. Ayrılıkçıların Donetsk’teki Slovianks şehrine kadar ilerlemesinin ardından Ukrayna ordusu karşı saldırıya geçti. Karşı saldırı sonrası Ayrılıkçıların ateşkes istemesi ve Rusya’nın baskısından dolayı 2014 tarihinde Minsk Protokolü ile ateşkes imzalandı. 2015 yılında ateşkese rağmen çatışmalar devam etti. Bu çatışmaların ardından tekrar Minsk Protokolü imzalandı ve ateşkes ilan edildi. 17 Haziran 2014 yılında Malezya Hava Yollarına ait 17 sefer sayılı yolcu uçağı Rusya tarafından getirilen BUK hava savunma sistemi tarafından vuruldu. Saldırı sonrası Rus hava savunma sistemi Rusya’ya geri götürüldü. Saldırı sonucu 283 yolcu 15 mürettebat toplam 298 kişi hayatını kaybetti.

İlknur Kahraman