Ukrayna'dan ABD tanklarına ek zırh

Ukrayna’dan ABD tanklarına ek zırh

Ukrayna, ABD tarafından hibe edilen Abrams tanklarını ek koruma yapılarıyla güçlendiriyor.

Ukrayna, ABD tarafından hibe edilen M1A1 SA Abrams ana muharebe tanklarını Patlayıcılı Reaktif Zırh (ERA) ve insansız hava araçlarına (İHA) karşı ek koruma yapılarıyla güçlendiriyor. Ağustos 2025’te sosyal medyada yayımlanan fotoğraflarda ilk kez görülen bu saha modifikasyonları, FPV dronlar, dolanan mühimmatlar ve tankın üstünü hedef alan tanksavar füzeleri nedeniyle artan kayıpların ardından uygulanmaya başlandı. Bu saldırı türleri, M1A1 SA Abrams’ın Ukrayna’daki mevcut konfigürasyonunda ciddi zafiyetler oluşturmuştu.

Defence Industry Europe tarafından yapılan habere göre ABD, 2023 yılı sonuna kadar Ukrayna’ya zırhlı birliklerini güçlendirmek amacıyla 31 adet M1A1 SA Abrams tankı teslim etmişti. Ancak bu araçlar, aktif koruma sistemleri, güçlendirilmiş taret zırhı ve İHA’lara karşı özel önlemlerden yoksun şekilde hizmete girdi. Bu durum, tankların modern muharebe ortamındaki tehditlere karşı yüksek derecede savunmasız kalmasına yol açtı.

Zafiyetleri gidermek amacıyla Ukraynalı mühendisler ve cephe hattındaki tank mürettebatları, gövde önü, yan etekler, taret yanları ve taret çatısına Kontakt-1 tipi patlayıcı reaktif zırh modülleri yerleştirdi. 1980’lerde Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen Kontakt-1, tek kademeli HEAT mühimmatına karşı etkili olsa da, tandem harp başlıklarına ve kinetik enerjili delici mühimmatlara karşı sınırlı koruma sağlıyor. Yine de Ukrayna’daki yüksek tehdit ortamında bu ek zırh, Abrams’ın hayatta kalma şansını artıran pratik bir çözüm olarak değerlendiriliyor.

Buna ek olarak Ukraynalı mürettebatlar, taret çatısı ve motor bölmesinin üzerine kafes zırh yerleştirerek hava saldırılarına karşı savunmayı güçlendirdi. Ağırlık ve lojistik yük getirse de bu çok katmanlı koruma sistemi, Abrams tanklarının giderek daha fazla ucuz ancak ölümcül insansız hava sistemlerinin hâkim olduğu savaş sahasında görev yapabilmesini hedefliyor.

Patlayıcılı Reaktif Zırh: ERA

ATGM (Anti-tank guided missile) yani güdümlü tanksavar füzeleri, tankın reaktif zırhının olduğu bölüme isabet etmesi halinde ana zırhtan önce ERA (Explosive reactive armor) yani patlayıcılı reaktif zırh plakalarına çarpar ve plakalar arasında bulunan patlayıcı infilak eder. Patlayıcının infilak etmesi ile mühimmatın etki yönüne ters şekilde içten gelen bir patlama gerçekleşir ve oluşan bu patlama sonucu ERA genişleyerek tanksavar mühimmatının ana zırha zarar vermeden bertaraf edilmesini sağlar.

Burada amaç delici güç (penetrasyon) etkisini minimize etmektir. Tanka isabet eden mühimmat tek başlığa sahip bir tanksavar mühimmatı ise ERA, mühimmatın yarattığı temel deliş mekanizmasını sağlayan ve patlama anında yüksek hızla gelen ve yüksek sıcaklıktan dolayı ergiyen bakır huniden yapılma başlık metal plakayı delerek geçse de ERA tarafından yok edilerek tankı başarı ile korur. Eğer ki mühimmat çift başlığa sahip (tandem) bir mühimmat ise ilk başlık aynı şekilde ERA tarafından bertaraf edilir fakat ikinci başlık hiç ERA zırhı yokmuş gibi doğrudan ana zırha nüfuz eder.