Birleşik Krallık Güvenlik Müfettişleri, Birleşik Krallık Ordusu’ndaki Thales yapımı Watchkeeper taktiksel insansız hava araçları ile ilgili önemli teknik sorunlar tespit etti. İHA’ların uçuş kontrol sistemi ve soğuk hava şartlarındaki operasyonel yeteneklerinde bulunan eksiklikler, Birleşik Krallık’taki Savunma Güvenliği Otoritesi (DSA) tarafından hazırlanan iki adet raporla birlikte 2017’de gerçekleşen iki Watchkeeper kazası ardından ortaya çıktı.
Savunma Güvenlik Otoritesi eski Genel Müdürü Korgeneral Richard Felton, Watchkeeper’ın üreticisi Thales ve Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’nı, bu iki kurum arasında yetersiz iletişimin sağlanması ve Thales tarafından sağlanan simülasyonların yetersizliğini ve yine Watchkeeper’ın kontrol edilmesi sırasında yaşanan orantısız karmaşıklıkları eleştirdi.
Aberporth’taki West Wales Havaalanı’ndan kalkan Watchkeeper’ların 3 Şubat ve 24 Mart 2017 tarihlerinde yaşadıkları kazalar sonucu hazırlanan raporlar 11 Nisan’da yayınlandı. İlk çarpışmanın sebebinin İHA’nın pitot kafasında (hız ölçmek için kullanılan düzenek) yaşanan buzlanmadan ötürü uçuş kontrol sistemlerinin şaşırdığı ve kazaya sebebiyet verdirdiği tespit edildi. İkinci kazada ise, Watchkeeper’ın uçuş kontrol sisteminde bir yazılımsal hatanın kaynaklandığı ve bunun sonucunda yedekleme bileşeninin çalışmadığı belirtildi.
Yakında, 13 Haziran 2017’de gerçekleşen başka bir kaza ile ilgili bir servis talebinin yayınlanması bekleniyor. Ancak Korgeneral Felton, her üç olayda da birer Watchkeeper hava aracının tamir edilemeyecek şekilde kaybedilmesine yol açan etmenler olduğunu söyledi. Raporlar, Watchkeeper sisteminde 50’den fazla değişiklik, operasyonel süreçlerde iyileştirmeler ve uçuş prosedürlerinde değişiklik yapılmasını öneriyor.
Thales Watchkeeper
Thales Watchkeeper, gövde arkasındaki pervane grubunu kullanan tek bir Wankel döner motorunu kullanmaktadır. 150 kg optik ve göreve özel ekipman taşıyabilme kapasitesine sahiptir. Düşük ve orta seviyeli uçuşlar ve uzun havada bekleme görevlerini yerine getirmesi için tasarlanmıştır. Watchkeeper’ın test prototipi 1000 saatlik uçuş ve 600’den fazla sorti gerçekleştirmiştir. 2005’te başlayan Watchkeeper projesinin 2010 yılında tamamlanması beklenirken, 2014 yılına kadar gecikme yaşanmıştır. İsrail tarafından da ‘Hermes’ adı ile kullanılmaktadır. İsrail’de Elbit System tarafından üretimi gerçekleştirilir. Geliştirilmesi ve üretimi oldukça yüksek bir maliyete sahip olmuş ve hizmet ettiği ülkeleri maliyeti konusunda tatmin edememiştir. Yazı içerisinde bahsedildiği üzere, Birleşik Krallık’ta şu an Watchkeeper (bekçi) için hoş düşünceler hakim değildir ve ismi üzerinden şaka yollu eleştirilere maruz kalmaktadır.
