ABD Kongresi, Türkiye’ye F-16 satışına açık olduğunu bildirdi

Türkiye’nin Ukrayna’yı desteklemesi üzerine ABD Kongresi Türkiye’ye F-16 satışına yönelik olumlu sinyaller vermeye başladı.

2017 yılında Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması üzerine ABD Kongresi, Türkiye’yi  F-35 savaş uçağı programından çıkardı. Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye’nin Ukrayna’ya desteği, özelikle SİHA ihracatı, diplomasi yoluyla çözüm arayışlarına başvurması ABD Kongresi’ndeki imajını güçlendirdi.

NATO müttefiki Türkiye’nin kartları doğru oynadığı takdirde mevcut filosunu yükseltmek için Lockheed Martin’den yaklaşık olarak 6 milyar dolarlık 40 adet F-16 Block 70 savaş uçağı ve yaklaşık 80 adet modernizasyon kiti satın alınmasına Kongre izin verebilir. Bu bağlamda Türkiye’nin F-16 programından çıkarılmasında etkili olan önemli milletvekilleri Defence News’e satışın NATO ve ABD güvenliğine hizmet edeceğini ve Türkiye’nin satın almasına izin vermeye meyilli olduklarının temkinli bir şekilde dile getirdiler.

F-16 satışına yönelik destekler artıyor

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Gregory Meeks Defence News’e verdiği demeçte: “Rusya’ya karşı bizimle çalışan Türkiye ve diğer ülkelerle iletişim halinde olup birlikte çalışmalıyız. Türkiye doğru yönde hareketler gösterdi. Bazı şeyler bizi zaman zaman rahatsız etse de Türkiye ile çalışmamız gereken başka konular var.” dedi.

Meeks, Türkiye’nin F-16 programından çıkarılmasından sonra, 2021 yılına kadar Dış İlişkiler Komitesi başkanlığını üstlenmedi. Türkiye’yi programdan çıkarmak için çok çaba harcayan Demokratlar ve Cumhuriyetçiler de potansiyel bir F-16 satışını engellemek için güçlerini kullanmayacaklarının sinyallerini verdiler.

Dış İlişkiler Komitesi Kıdemli Üyesi Senatör James Risch Defence News’e verdiği demeçte : “Buna dahil olan birçok tarafla konuştum. Türkiye’nin neden F-16’ları alması gerektiğine dair güvenilir bir argüman ortaya koydular. Bu yönde olumlu eğilimdeyim” açıklamasında bulundu.

Kongre potansiyel silah satışını engelleme konusunda önemli güce sahip. Bu bağlamda Türkiye, ABD ve Rusya ilişkilerinde kurduğu hassas dengede Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceğini açıkça belirtti.

F-35 satışına yönelik “durumun farklı” olduğu belirtildi

Ankara bir yükseltme arayışındayken, Türkiye 1980’lerden bu yana eski F-16’lardan oluşan filoyu istikrarlı bir şekilde elinde tutuyor. James Risch, F-16’ların satışına izin vermenin F-35’lerin satışından ‘farklı bir durum’ olduğunun altını çizdi. Washington, S-400’ün güçlü radar sisteminin Rusya’nın son teknoloji ürünü uçakları gözetlemesine sebep olacağını ve böylece teknolojiden ödün verilmesine izin verileceği korkusuyla F-35 savaş uçaklarının NATO müttefiki Türkiye’ye transferinin engellendiğini söyledi. S-400 alımı ayrıca ABD’yi, Rusya yaptırım yasası uyarınca 2020’de Türkiye’nin askeri tedarik ajansına yaptırım uygulamaya sevk etti.

Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Adam Smith Defence News’e verdiği demeçte: “ Türkiye ile iyi ilişkilere ihtiyacımız var, bunu yeniden inşa etmenin bir yolunu bulmalıyız. Başkan muhtemelen onu dengelemeye çalışmak konusunda başarılı. Çünkü S-400 konusu ilişkimizi birçok yönden karmaşıklaştırdı ama bu vazgeçebileceğimiz bir ilişki değil.” dedi.

Erdoğan, F-16 satışına yönelik baskısını, F-35 ortak üretim programından çıkarılmasının ardından batık yatırımları için potansiyel tazminat olarak nitelendirdi ve geçen Ekim ayında yapılan toplantıda satış konusunda ısrarcı oldu.

NATO müttefikliği vurgusu

Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Kıdemli üyesi Mike McCaul Defence News’e şunları söyledi: “Türkiye’nin, Ukrayna’yı destekleme konusunda NATO müttefikleriyle birlikte olmaya devam etmesini bekliyoruz. Ukrayna’da savaş bitmedi. Yönetimin bu satış için Kongre’den izin alması halinde, Türkiye’nin yapıcı bir rol oynamaya devam edeceğini ve aynı zamanda Türkiye’nin diğer küresel çatışmalardaki rolüne ilişkin endişeleri de ele alacağını umuyoruz.” dedi.

Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ise tutuklu ABD Deniz Kuvvetleri Komutanı’nın Rusya’da serbest bırakılmasına yardım ettiği için Türkiye’ye teşekkür etmek için geçen hafta yola çıktı.

F-16 satışına yönelik Kongre’ye mektup gönderildi

Reuters geçen ay, Dışişleri Bakanlığı’nın Kongre’ye; Türkiye ile uygun ABD savunma ticaret bağlarıyla desteklenen, ABD’nin ulusal güvenliği, ekonomik ve ticari çıkarlarının yanı sıra zorlayıcı, uzun vadeli NATO ittifakı birlik ve yetenek çıkarlarının bulunduğunu belirten bir mektup gönderdiğini bildirdi.

Mektup, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’i Türkiye’ye yönelik F-16 satışını reddetmeye çağırdıkları sırada, Temsilci Frank Pallone, D.N.J. ve 50’den fazla diğer Meclis üyesinden oluşan iki partili bir grubun talebine yanıt olarak geldi.

F-16 satışına ilişkin olumsuz yaklaşımlar da var

Pallone’un başkanlık ettiği Enerji ve Ticaret Komitesi’nin silah satışı konusunda yetkiye sahip değil. Ancak Pallone’un memleketi New Jersey’den kıdemli senatör Demokrat Bob Menendez, Dış İlişkiler Komitesi başkanı statüsü göz önüne alındığında F-16 satışını tek taraflı olarak engelleyebilecek durumda.

Defence News’e konuşan Menendez: “Bir noktada Türkiye’nin beklediğimiz NATO müttefiki olup olmadığına karar vermemiz gerekiyor. Bir çok şeyde çıkarlarımıza aykırı şekilde hareket ediyor. Bence yönetim, Türkiye’nin  olmasını istediğimiz yönden bakmayı bırakmalı ve Türkiye’nin Erdoğan’ın emrinde olduğunu anlamalıyız.” dedi.

Menendez, 2019 yılında Meclis ve Senato’nun Ermeni soykırımını ilk kez tanıyan kararları kabul etmesiyle aynı yıl Kıbrıs’a uygulanan onlarca yıllık silah ambargosunu kısmen kaldırma yasasını yasalaştırmıştı.

Ukrayna-Rusya savaşında Türkiye’nin aldığı rol F-16 konusunda eşsiz bir fırsat sunarken, Menendez ve çok sayıda milletvekili, Doğu Akdeniz’deki gerilimlerin yanı sıra Ermenistan ve Azerbaycan’dan Suriye ve Libya’ya kadar uzanan çatışmalardaki askeri rolü nedeniyle Ankara’yı öfkelendirmeye devam ediyor.

İlgili Olarak

ABD ile F-16 modernizasyonu görüşmeleri olumlu geçiyor

İlknur Kahraman