ABD'den Suudi Arabistan'a dev satış

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, yaptıkları görüşme sonrası milyarlarca Dolar’lık anlaşmalar imzaladı.

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci dönem için yeniden seçilmesinden sonra Suudi Arabistan’a yaptığı ilk resmi ziyarette Suudi Arabistan’dan 600 milyar Dolar’lık büyük bir yatırım taahhüdü aldığını duyurdu.

Duyuru, enerji, ileri teknoloji, altyapı, sağlık, savunma ve küresel spor alanlarında büyük yatırımları kapsamakta. Economic Times tarafından yapılan habere göre bahse konu yatırımlar, ABD ile Suudi Arabistan arasında kaydedilen en büyük ticari anlaşmaları işaret ediyor. Bu kapsamda Suudi Arabistan ve ABD arasında savunma sistemlerinin tedarikine yönelik de anlaşmalar yapıldı.

Suudi Arabistan’ı düzinelerce ABD firması tarafından sağlanan son teknoloji askeri ekipmanlarla donatmayı hedefleyen 142 milyar Dolar’lık bir savunma ve güvenlik anlaşmasının da imzalandığı açıklandı. Beyaz Saray açıklamasında anlaşmalar hakkında ayrıntı verilmedi ancak anlaşmaların 5 geniş kategoriye ayrılacağı söylendi. Bunlar hava kuvvetleri ve uzay, hava savunma sistemleri, deniz güvenliği, kara kuvvetleri modernizasyonu, sınır güvenliği ve bilgi ve iletişim sistemleri modernizasyonu olarak belirtildi.

Açıklamaya göre anlaşma paketi ayrıca Kraliyet Suudi Silahlı Kuvvetleri’ne eğitim hizmetleri de içeriyor ve “Suudi hizmet akademilerinin ve askeri tıbbi hizmetlerinin geliştirilmesi” de buna dahil ediliyor. Beyaz Saray anlaşmalar ile ilgili yaptığı açıklamada “her iki ülke için de tarihi ve dönüştürücü” olarak nitelendirmekte ve bunun “ortaklığın yeni bir altın çağını” başlattığını belirtmekte.

Trump, 2017’de ilk başkanlık döneminde ilk büyük yurt dışı seyahatine Suudi Arabistan’ı da dahil etmiş ve bu seyahat de milyarlarca Dolar’lık bir savunma anlaşmasıyla sonuçlanmıştı. Ancak 2018’de İstanbul’daki konsoloslukta Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili küresel tepki, ilişkileri altüst etme tehdidinde bulunmuş ve ABD hükümeti, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’a bağlı güçlerin cinayetten sorumlu olduğunu iddia etmiştir.

Joe Biden yönetimi devraldığında başlangıçta Suudi Arabistan’a yönelik bazı silah satışlarını askıya almıştır. Ancak daha sonra özellikle Yemen’deki savaş ve bölgesel dinamikler göz önünde bulundurularak bu politikalarda yumuşama olmuştur.

Olası F-35 tedariki

Yakın Doğu Güney Asya Güvenlik Çalışmaları Merkezi’nden doçent David Des Roches, Breaking Defense’e yaptığı açıklamada savunma anlaşmalarının Suudi hava savunma sistemlerinin yenilenmesini kapsayacağını belirtti. Roches, F-35 anlaşmasının ise siyasi iradeye bağlı olmadığına inandığını ifade etmekte. Roches ABD’nin F-35 savaş uçağını yabancı teknolojilere maruz bırakma konusunda temkinli olacağını düşünmekte.

Katar Üniversitesi’nde Profesör ve Atlantic Council Orta Doğu Güvenlik Girişimi Kıdemli Üyesi Ali Bakir ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada “Trump faktörü söz konusu olduğunda, hiçbir olasılığı göz ardı etmemeliyiz. Bununla birlikte, olası herhangi bir F-35 anlaşmasının zorluklar olmadan gerçekleşmeyeceğine inanıyorum.” ifadelerini kullandı.