Altıncı nesil savaş uçağı programı FCAS için anlaşma imzalandı

Airbus ve Dassault’un imzaladığı anlaşmanın bir süredir aralarında sorun yaşayan ortak ülkeler arasında müzakerenin önünü açması bekleniyor

Avrupa’nın gelecekteki hava muharebesi konseptini oluşturacak FCAS projesi için Airbus ve Dassault anlaşmaya vardı. Yakın zamanda ortak ülkeler Almanya ve Fransa arasındaki operasyonel tanım ve fikri mülkiyet hakları kaynaklı gerginliklere rağmen yapılan anlaşmanın diyalogların devamlılığına katkı sağlaması üzerine bir beklenti oluşturdu.

Projede Gerilim

Bu gerginlikleri açmak gerekirse Almanya ve Fransa savunma politikalarında oldukça ayrı bakış açılarına sahip. Bilindiği üzere Fransa düzenli olarak Orta Doğu ve Afrika’da askeri faaliyet göstermektedir. Bu noktada güç aktarımı kabiliyetlerine önem veren Fransa, hava kuvvetlerini güncel tutma ihtiyacı hissetmektedir. Özellikle ortaya çıkmakta olan Doğu Bloğu’nun alan engelleme konsepti, NATO’ya rakip 5. nesil savaş uçakları gibi tehditlerle ile karşı karşıya kalması hem konvansiyonel hem de nükleer güç aktarım kabiliyetlerini tehlikede hissetmesine yol açmıştır. Bilindiği üzere Fransa’nın nükleer gücü denizaltıların yanında savaş uçaklarına da bağlıdır.

Almanya ise Fransa’ya kıyasla daha pasif bir orduya sahip olduğundan ve halkın saldırı amaçlı bir platforma sıcak bakmamasından dolayı bu konuda aynı görüşe sahip değildir. Bu durumun nedenlerinden birisi Almanya’da 2. Dünya Savaşı’nın sonundan beri süregelen bir “barışçıl” anlayış olarak gösterilebilir. Örnek vermek gerekirse Eurofighter Typoon’un konsorsiyumunda Almanya’nın saldırı kabiliyetlerinin geliştirilmesine mali destek vermeye karşı çıkması ve yakın zamanda Alman ordusuna ait İHA’ların (Bayraktar TB-2’lerin sonradan silahlandırılması ile benzer şekilde) silahlandırılması için yapılan bir girişimin parlamentodaki Yeşil Parti ve Sosyal Demokrat Parti’nin karşı çıkması sonucu feshedilmesi durumun somut bir yansımasıdır. Ülkenin Eurofighter’dakine benzer bir şekilde FCAS programında da saldırı kabiliyetlerinin geliştirilmesine destek vermemesi bekleniyor.

Ayrıca anlaşmadan önce Dassault ve Airbus arasında da gerginlik yaşandığı bilinmektedir. Fransız savunma ve havacılık şirketinin Airbus’a alt yüklenici muamelesi yapması iki taraf arasında ipleri germişti, öyle ki Dassault’un Airbus ile müzakerelerin başarısız olması halinde bir  “B Planı” için hazırda beklediği basına yansımıştı. Bilindiği üzere Airbus proje kapsamında hem geliştirilecek savaş uçağı hem de diğer unsurların birbirine bağlanacağı bir “Muharebe Bulutu” geliştirecektir.

Yükleniciler Belirleniyor

2020 Aralık ayında İspanya ile FCAS kapsamında geliştirilecek savaş uçağının teknoloji gösterimi amaçlı prototipi ve düşük görünürlük teknolojileri için bir anlaşma imzalanmıştı. Uçağın motorları için Fransız Safran, Alman MTU Aero ve İspanya-Rolls Royce ortaklığındaki ITP ile görüşmeler devam ediyor.

Anlaşma ile Airbus, yapay zeka ve ağ merkezli harp konusunda Ar-Ge çalışmalarına devam edecek. Bilindiği üzere geleceğin savaş uçaklarında ağ merkezli harp ile yapay zeka kabiliyetlerinin kendine daha geniş bir yer bulması beklenmektedir.

FCAS: Sistemler Sistemi

Bir savaş uçağından öte başka sistemler ve konseptleri barındıran FCAS (Future Combat Air System) bu noktada ortak ülkelerin envanteri bir yana hava muharebesi konseptini değiştirecek proje olarak da nitelendirilebilir. Proje, 6. Nesle mensup bir savaş uçağının geliştirilmesinin dışında yeni nesil mühimmatlar, insansız hava araçları, yapay zeka teknolojileri, bütün unsurlarının bağlanacağı bir “Muharebe Bulutu” da içermektedir.

Projede yer alan ülkeler şu ana kadar; Dassault Aviation, Safran, MBDA France ve Thales for France. Almanya için Airbus Germany, MTU, MBDA Germany ve FCMS konsorsiyumu (Hensoldt, Diehl Defense, Rhode & Schwarz, ESG), İspanya için ise Indra ve Airbus Spain olarak sıralanmaktadır.

Kaan Azman

Havacılık ve Uzay Mühendisliği öğrencisi, askeri araçlar ve silah sistemleri odaklı savunma sanayi araştırmacısı.