ASELSAN, bir süredir üzerinde çalıştığı akıllı Nano İnsansız Hava Aracını ilk kez (Nano-İHA) TEKNOFEST’19 da görücüye çıkarmıştı.
Keşif, gözetleme ve istihbarat amaçlı olarak açık ve kapalı mekanlarda görev icra edilebilen Nano-İHA asgari yirmi beş dakika havada kalma süresine sahip. 1,5 kilometre mesafeden de link karıştırıcılara dirençli nitelikte gerçek zamanlı görüntü aktarma kabiliyeti bulunuyor.
Sürü halinde de görev yapabilecek
ASELSAN’ın bir diğer öz kaynaklı Ar-Ge çalışması Sürü İHA Geliştirme Projesinden elde edilen kabiliyetlerin Nano-İHA’lara da aktarılması planlanıyor. Nano-İHA tek er tarafından kullanılabildiği gibi zırhlı araçlarla kolaylıkla entegre edilebiliyor.
Nano-İHA’lar düşük ağırlık ve boyutlarıyla kolayca kamufle olup, oldukça zor tespit ediliyor, bazı zamanlarda ise bu mümkün olmuyor. Bu tür sistemler, özel kuvvetler ve istihbarat örgütleri tarafından yüksek değerlikli hedeflerin yakın gözetleme ve keşfi amacıyla tercih ediliyor.
Nano-İHA’lar savaş ve operasyon anında uzak yerlere hızlı erişim ve gözetleme olanağı sağlamaları dolayısıyla önem taşıyor. Yapısı gereği diğer hava araçları veya personel için bir risk oluşturmayan bu İHA’lar, hava sahası koordinasyonu gerektirmeden operasyon gerçekleştirebilmeye olanak sunuyor.
Çok kısa sürede göreve başlayabilen bu İHA’lar, oldukça kolay kullanılabiliyor. Nano-İHA’lar, ekonomik olmaları dolayısıyla da önemli bir maliyet avantajı sağlıyor. Bu araçların, arama-kurtarma, kapalı veya kalabalık alanlarda keşif, büyük engeller için çevre analizi, nesne tanımlama, yakın gözetleme, olay yeri inceleme gibi görevleri yerine getirebiliyor.
Dünya Ordularının Tercihi Nano İHA: Black Hornet
TSK’nın en güzide birliklerinden olan Özel Kuvvetler tarafından kullanılan ekipmanlar arasında avuç içine sığabilecek kadar küçük olan Nano İHA PD-100 Black Hornet de yer alıyor. Özel Kuvvetler Komutanlığının yanı sıra Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı (JÖAK) tarafından da kullanılan PD-100 Black Hornet Nano İHA “Prox Dynamics” firması tarafından geliştirildi. Görselde de görüldüğü üzere 4 rotorlu yapı yerine minimize helikopter yapısında olan bu İHA, önündeki kamera ile uçuş esnasında canlı görüntü aktarımı yapıyor. Henüz ASELSAN Nano İHA’sı envantere alınmadığı için Black Hornet’ler aktif olarak kullanılıyor. Yerli çözüm geliştirildiğinde JÖAK ve Özel Kuvvetler’de de kullanılacağı öngörülüyor.
ABD Ordusunda Black Hornet Siparişi
FLIR Systems Inc. tarafından üretilen Black Hornet 3 Kişisel Keşif Sistemlerini (PRS) ABD ordusunda farklı fazlarıyla aktif olarak kullanılıyor. FLIR Systems, Black Hornet 3 tedarikine yönelik olarak ABD Ordusu’ndan 20,6 milyon dolarlık yeni bir sipariş aldı. FLIR, bugüne kadar dünya çapında savunma ve güvenlik güçlerine 12.000’den fazla Black Hornet Nano-İHA teslim etti.
İngiliz Ordusunda “yeniden” Black Hornet
Uğur böceğinden hallice cihazı 2016 ve 2017’de envanterden peyderpey kaldıran İngiliz ordusu, Black Hornet İHA’larını tekrar kullanmaya ve hatta daha fazla satın almaya karar verdi. İngiliz ordusu mevzubahis cihazları Personal Reconnaissance System, yani Kişisel Keşif Sistemi, olarak sınıflandırıyor ve STRIKE tecrübelerine göre azami verim almak için İHA’ların otuzlu takım halinde çalışması gerektiğini ifade ediyor. STRIKE tecrübeleri, İngiliz ordusunun 2020’ye kadar işler bir “Vuruş Tugayı” teşkil etmek maksadıyla uygulamaya koyduğu sürecin adı. 2018’de süreci izleyen gözlemciler, birliğin Black Hornet olmadan yeniden organize edilmesinin insansız keşif kabiliyetine ket vurduğunu not düşmüş. İngiliz ordusu otuz adet Black Hornet tedariğini cihaz başına $60,000 ödeyerek toplam $1,8 milyona yapacak.
FLIR Black Hornet VRS | Araçtan Fırlatılan Nano İHA
Black Hornet VRS, zırhlı ve ya mekanize araçları anında, müstakil bir keşif-gözetleme sistemi ile donatıyor. Aracın içinde tamamen entegre kontrollere sahip fırlatma ünitesi, harici olarak monte edilir ve dört adede kadar Black Hornet Nano-İHA yerleştirilebilir. Bu sebeple görev icra eden birlikler zırhlı araçların içinde korunurken bu Nano-İHA’lar ile birlikte muharebe alanında istihbarat toplamak için gereken insan gücünü ve kaynağını da azaltmış/korumuş olurlar.
İnsansız sistemler gelişimlerini sürdürerek harp alanına da daha hızlı entegre oluyorlar. İHA’lar uzun mesafeler kat edebilir, daha geniş bir alanda gözetleme yapabilmek maksadıyla ciddi avantajlar sağlayabilir ve iletişim için daha kolay ve geniş görüş alanlarına sahip olabilirler. Her ne kadar bu sistemler ciddi bir kuvvet çarpanı olsalar da, insansız kara araçları (İKA) geliştikçe bu sistemlerin tamamlayıcısı olacaklardır. Bu açıdan baktığımızda Black Hornet VRS’in geliştirilme nedenlerinden birisinin de müşterek çalışma prensibi olduğunu söylemek mümkün.
Milrem Robotics tarafından geliştirilen ve 300 saatten fazla çalışarak yoğun bir test sürecinden başarıyla geçen ve hâli hazırda ordular tarafından da istenen THeMIS İKA ile birlikte Black Hornet VRS’nin test edildiğini görmüştük.
Bu bağlamda Nano-İHA, üç boyutlu bir arazi modeli oluşturarak kara aracının hedeflenen ilerleme koridorunu önizleyebilir, insansız kara aracı da daha sonra ayrıntılı bir yol haritası planlayabilir ve Nano-İHA’nın onun istikametinde görüp bildirdiği engellerden kaçınabilir. Üzerine entegre çeşitli konfigürasyondaki uzaktan komutalı silah sistemleri ile de karşılaşılabilecek tehditleri de imha edebilir.
Türk savunma sanayii özelinde savunma sanayii takipçisi ve araştırmacısı.
