Çek Hükümeti 24 adet F-35 savaş uçağı tedarikini resmileştirerek F-35 savaş uçağı tedarikinde bulunan 18. ülke oldu.
Lockheed Martin tarafından yapılan açıklamada Çekya’nın 24 adet F-35 Lightning II savaş uçağı tedarikinin resmileştirildiği belirtildi. Bu bağlamda Çekya tedarikin resmileşmesi için ABD ile Teklif ve Kabul Mektubunu (LOA) imzaladı. Tedarik edilen uçaklar en son gelişmiş versiyon olan Block 4 konfigürasyonunda olacak. Çekya’ya ilk teslimat ise 2031 yılında başlayacak.
Çekya bu tedarik ile birlikte F-35 Lightning II savaş uçağını tedarik eden 18. ülke oldu. Özellikle Çek Hava Kuvvetleri envanterine baktığımız zaman ülke Avrupa’nın en küçük uçak filosuna envantere sahip ülkeler arasında yer alıyor. Ayrıca geçtiğimiz günlerde de ABD başka bir Avrupa ülkesi olan Yunanistan’a F-35A savaş uçaklarının tedarikinin onaylandığını duyurmuştu.
Çekya’nın F-35 Lightning II savaş uçağı tedarik süreci
Çekya merkezli Novinky tarafından aktarıldığı üzere Ekim 2022’de Çekya Savunma Bakanlığı, ABD’ye 24 adet F-35 savaş uçağı tedariki için bağlayıcı olmayan bir talep gönderdi. Gönderilen teklifin daha fazla müzakere için bir ön koşul olduğu aktarıldı. Bu süreçten sonra Eylül 2023’e kadar iki taraf arasında müzakere süreci başladı. Sözleşmenin içeriği ve olası azami fiyatı ise Haziran 2023 sonunda ABD Kongresi tarafından onaylanmıştı.
Çekya Savunma Bakanlığı Sözcüsü Jiří Táborsky Eylül 2023’te F-35 Lightning II savaş uçağı tedarikinin son durumunu konuşmak üzere basın mensuplarının sorularını yanıtlamıştı. Sözcü Táborsky, Çekya’nın F-35 sistemine tüm uçakların teslim edileceği 2034 yılına kadar yaklaşık 150 milyar Çek kronu (yaklaşık 6 milyar dolar) ödeyeceğini aktarmıştı. Bu tedarik ile birlikte Çekya tarihinin en pahalı askeri tedarikini gerçekleştirmiş oluyor.
Sözcü, F-35’lerin satın alımının diğer modernizasyon projelerini tehlikeye atıp atmayacağı sorusuna ise F-35’lerin sahip olduğu teknolojik olgunlukla tüm bunlara önemli ölçüde katkıda bulunacağını ve bu sayede modernizasyon projelerinin tehlikeye atılmayacağını aksine yeni ve önemli ölçüde daha yüksek bir seviyeye taşınacağını ifade etmişti.
Çekya şimdiye kadar İsveç’ten tek kişilik versiyonda 12 adet ve iki kişilik versiyonda 2 adet Gripen C/D savaş uçağı kiralamaktaydı. Bahse konu uçaklar İzlanda ve Baltıklarda bulunan müttefiklerin hava sahasını korumak için birkaç kez konuşlandırılmışlardı. Uçakların kira süreci 2027 yılında son bulacak ancak anlaşma kapsamında kiralamalar iki yıl daha uzatılabilecek.
İlgili Olarak
Finlandiya Savunma Kuvvetleri ile Patria arasında F-35 sözleşmesi