Çek Hava Kuvvetleri, 24 adet F-35 savaş uçağı tedarik edecek.
Çekya Savunma Bakanlığı Sözcüsü Jiří Táborsky ile Çek ordusunun envanterine katacağı 5. nesil uçakların tedarikine ilişkin bir mülakat gerçekleştirildi. Mülakatta Jiří Táborsky’e bazı sorular yöneltildi. Sorulan ilk soru ise F-35 savaş uçaklarının satın alım maliyetlerine yönelik oldu.
Táborsky, Çekya’nın F-35 sistemine, tüm uçakların teslim edileceği 2034 yılına kadar yaklaşık 150 milyar Çek kronu ödeyeceğini aktardı. Táborsky, uçaklar başta olmak üzere, mühimmat, ekipman, eğitim, uçak servisi, onarım ve bakım gibi ilgili hizmetler için yaklaşık 5 milyar doların ABD’ye ödeneceğini belirtti.
Sözleşmenin içeriği ve olası azami fiyatı Haziran 2023 sonunda ABD Kongresi tarafından onaylanmıştı. Buna ek olarak Sözcü’ye Çekya’nın şimdiye kadar tek kişilik versiyonda 12 adet ve iki kişilik versiyonda 2 adet Gripen C/D savaş uçağı kullanırken neden bugün 24 adet uçak alımı yapıldığı ve ayrıca F-35’lerin satın alımının diğer modernizasyon projelerini tehlikeye atıp atmayacağı hususu soruldu.

Táborsky, 24 adetlik F-35 alımının yıllar önce Gripen uçakları için planlanan sayı olduğunu, ancak ekonomik durum nedeniyle bu sayının o dönem azaltıldığını hatırlattı. Bu bağlamda mevcut 14 adet savaş uçağının İsveç’ten kiralanması çözümü başlangıçta sadece 2015 yılına kadar on yıllık bir süre için geçici olarak öngörüldüğünü ifade eden Táborsky, şu ifadeleri kullandı:
“Mevcut 14 uçağın İsveç’ten kiralanması başlangıçta sadece 2015 yılına kadar on yıllık bir süre için geçici olarak öngörülmekteydi. Çek Hava Kuvvetleri’nin hava gücünün gerektirdiği tüm görevleri yerine getiremeyeceği, dolayısıyla sadece Çek hava sahasını ve ittifak operasyonlarını sınırlamalarla koruma gibi temel görevleri yerine getiremeyeceği başından beri açıktı.”
Sözcü, F-35’lerin satın alımının diğer modernizasyon projelerini tehlikeye atıp atmayacağı konunda ise F-35’lerin sahip olduğu teknolojik olgunlukla tüm bunlara önemli ölçüde katkıda bulunacağını ve bu sayede modernizasyon projelerinin tehlikeye atılmayacağını, aksine yeni ve önemli ölçüde daha yüksek bir seviyeye taşınacağını vurguladı.
Ayrıca bu proje için yapılacak harcamaların 2034 yılına kadar Çek savunma bütçesinin ortalama %7,3’ünü oluşturacağını, 2034 yılından sonra ise savunma bütçesinin %2-3’ü arasında olacağını ifade etti. Savunma bütçesinin büyük çoğunluğunun ordunun ihtiyaçları için harcandığı düşünüldüğünde, diğer modernizasyon projeleri için bol miktarda fon kalacağını söyledi.
İlgili Olarak
Uluslararası İlişkiler Öğrencisi. Uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı