Çin gemileri Rusya'da

Joint Sea 2025 tatbikatına katılan Çin görev grubu, Vladivostok Limanı’na demirledi.

1 Ağustos 2025 itibarıyla Rusya’nın Pasifik Filosu’nun uzun yıllardır merkezi konumundaki Vladivostok Limanı, Joint Sea 2025 tatbikatına katılan Çin görev grubuna ev sahipliği yapmaya başladı. Rusya’nın resmî haber ajansı TASS’a göre tatbikat, 5 Ağustos’a kadar sürecek.

Army Recognition tarafından yapılan habere göre Çin Donanması’na ait Kilo sınıfı bir denizaltı, Shaoxing ve Urumqi isimli Type 052D sınıfı güdümlü füze destroyerleri, Type 903A sınıfı bir ikmal gemisi ve bir denizaltı kurtarma gemisi Vladivostok’a ulaştı. Bu konuşlanma, Çin’e ait bir denizaltının ortak tatbikat kapsamında Rusya’ya ilk kez liman ziyareti gerçekleştirmesiyle iki ülke arasındaki deniz iş birliğinde yeni bir aşamaya işaret ediyor.

Sovyet yapımı Kilo sınıfı denizaltı, teknik olarak güncelliğini yitirmiş olsa da hem sembolik hem de operasyonel bir rol üstlenmektedir. 1990’larda Çin tarafından Rusya’dan tedarik edilen bu platformun, daha yeni Yuan sınıfı (Type 039A) denizaltıların akustik izini yabancı gözetleme sistemlerine maruz bırakmamak için tercih edildiği değerlendirilmektedir.

Kilo sınıfı denizaltılar, su damlası biçimindeki gövde yapısı, iki haftaya yakın su altı dayanımı sağlayan hava yenileme sistemi ve titreşimi azaltmaya yönelik yalıtımlı tahrik sistemiyle dikkat çekmektedir. Ancak uzmanlara göre Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerin lityum-iyon bataryalarla donatılmış modern denizaltıları karşısında rekabet gücü sınırlı kalmaktadır.

Vladivostok’a konuşlanan Çin görev grubu, Halk Kurtuluş Ordusu Donanması’nın (PLAN) Kuzey ve Doğu Komutanlık Filolarından unsurlar içermektedir. Bu durum, tatbikatın Çin tarafında farklı bölgesel komutanlıklar arasında ortak harekât tecrübesi oluşturma amacı taşıdığını göstermektedir. Rusya tarafında ise Sovyet döneminden kalma bir Udaloy sınıfı destroyer tatbikata liderlik etmektedir. Bu durum, Çin’in son on yılda 20’den fazla Type 052D destroyer inşa etmesine karşın, Rusya’nın Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana yeni bir destroyer inşa etmemiş olmasıyla iki ülkenin deniz gücü gelişimindeki farklılaşmayı ortaya koymaktadır.

Dikkat çeken tarih

Tatbikat kapsamında deniz hava araçlarının da katılımıyla hava savunma, denizaltı savunma harbi, arama-kurtarma ve gerçek mühimmatla atış gibi çeşitli eğitim senaryoları icra ediliyor. Bu faaliyetler, Rusya açısından stratejik önemi süregelen bir deniz alanında iki donanma arasındaki müşterek harekât kabiliyetlerini artırmayı hedefliyor.

Çin Savunma Bakanlığı, Joint Sea 2025 tatbikatının iki ordu arasındaki yıllık iş birliği planı kapsamında düzenlendiğini ve herhangi bir üçüncü tarafı hedef almadığını açıkladı. Ancak tatbikatın 10 Temmuz–8 Ağustos tarihleri arasında ABD Hava Kuvvetleri öncülüğünde gerçekleştirilen ve aralarında Japonya, Avustralya gibi ülkelerin de bulunduğu 12.000 personel ve 400’den fazla hava aracının katıldığı Resolute Force Pacific 2025 operasyonuyla aynı döneme denk geldiğini belirtmekte fayda var.

Pekin yönetimi, ABD’nin bölgedeki askeri faaliyetlerini sıklıkla “caydırma amaçlı gösteri” olarak nitelendirirken, Rusya ile yürütülen askeri iş birliğini olağan ve dengeli bir süreç olarak sunmakta. Bu yaklaşım, 2024 yılı boyunca Baltık Denizi’ndeki ortak tatbikatlar, Alaska açıklarında gerçekleştirilen Çin-Rus bombardıman uçağı devriyesi ve Çin birliklerinin NATO sınırına yakın Belarus’a konuşlanması gibi örneklerde de kendini göstermişti.