Çin ilk Mars görevini başlattı

Çin Ulusal Uzay Yönetimi, 23 Temmuz 2020 tarihinde Mars’a insansız uzay roketini fırlattı.

Çin, 23 Temmuz 2020 tarihinde fırlattığı insansız uzay aracı ile Mars yörüngesine oturma, Mars’a iniş ve Mars yüzeyinde inceleme yapmak üzere güneş sisteminin gezegensel keşfine dair ilk adımını attı. Çin’in en büyük fırlatma aracı olan 1 adet Long March-5 roketi 5 ton ağırlığındaki uzay aracı ile birlikte Hainan Adası’ndaki Wenchang Uzay Aracı Fırlatma Sitesinden yerel saat ile 00:41’de fırlatıldı.

Fırlatıştan 36 dakika sonra bir adet keşif aracı ile 1 adet yörüngeye oturma (orbiter) cihazından oluşan uzay aracı Dünya-Mars transfer yörüngesine gönderildi. Çin Ulusal Uzay Yönetimi (CNSA), kızıl gezegene yolculuğun yaklaşık 7 ay süreceğini bildirdi.

CNSA’nın Ayın Keşfi ve Uzay Program Merkezinde görevli Geng Yan, “Başarılı fırlatma işlemi Çin’in Mars görevi için sadece bir ilk adım ve bu uzun yolculuk için gerekli tüm adımların başarı ile sonuçlanmasını umuyoruz.” dedi.

Mars Görev Planı

Görevin önemli adımları Mars’a yaklaşıldığında uzay aracının yavaşlaması, iniş platformu ve keşif aracının orbiter’den ayrılması, yumuşak bir iniş ve yüzeyde keşif gezintisi şeklinde planlandı. Uzay aracının Şubat 2021 tarihinde Mars yörüngesine gireceği tahmin ediliyor. Bunun ardından 2 ila 3 ay süre ile yüksek çözünürlüklü kameralar kullanılarak mayıs ayındaki iniş için potansiyel uygun bir iniş noktasının tespiti ve iniş hazırlığı çalışmaları yapılacak.

Görevin en zorlu kısmı 7-8 dakika sürmesi planlanan bir otonom süreç sonucunda yumuşak inişin tamamlanması olacak. Araştırma aracı ve iniş platformunun aerodinamik yapısı, paraşüt ve iniş anındaki yavaşlamayı sağlayacak olan ters yönlü retroroket (geciktirme roketi)’in devreye girmesi ve ardından platform ayaklarının Mars yüzeyine basması şeklinde gerçekleşecek.

İnişin ardından keşif aracı bilimsel keşif çalışmaları için 90 Mars günü (dünya zamanıyla yaklaşık 3 ay) süreyle görev yapacak. Yörünge aracı ise yaklaşık 1 Mars yılı (yaklaşık 687 dünya günü) dizayn ömrü ile keşif aracı tarafından elde edilen bilimsel verilerin dünyaya aktarılmasını sağlayacak.

Çin’in Mars görevinin bilimsel hedefleri Mars’ın morfolojik (biçimsel) ve jeolojik yapısının haritalanması, yüzey toprak karakteristiklerinin ve su-buz dağılımının incelenmesi, yüzey malzeme kompozisyonunun analizi, iyonosfer ve iklim karakteristiklerinin ölçümü ile birlikte genel olarak Mars’ın dış fiziksel alanı ile iç yapısının tespiti şeklinde özetlenebilir.

Keşif Çalışmaları ve Çin

Çin, gezegensel araştırmalar yapan ülkeler arasına yakın bir zamanda giriş yaptı. Çinli Uzay uzmanları keşif hedeflerinin zor olmakla birlikte gerçekleştirilebilir olduğuna inanıyorlar. Çin’in Mars keşfi kendisinden önce yapılan keşif çalışmalarından daha farklı bir yol izlerken yüksek teknolojik bir seviye ile bu göreve başlıyor.

Çin bundan önce bir seri başarılı Ay keşfi çalışması gerçekleştirmiş olmakla birlikte Mars, Çinli uzay aracı tasarımcıları için yeni zorluklar barındırıyor.

1960’lı yıllardan bugüne kadar yaklaşık 40 Mars görevi başlatıldı fakat bunların sadece yarısı başarılı oldu. İniş işleminin başarıyla gerçekleştirilme oranı ise çok daha düşük, bugüne kadar sadece ABD Mars’a yumuşak iniş işlemini başarıyla gerçekleştirdi. 

Ayın Keşfi ve Uzay Program Merkezinde görevli Geng Yan, “An itibariyle Mars’a dair çok sınırlı denilebilecek bir bilgiye sahibiz. Büyük bir çevresel belirsizlik ve büyük risklerle karşı karşıyayız.” diyerek sözlerine ekledi: “Eğer Çin Tianven-1 uzay aracı ile yörüngeye oturma, iniş ve yüzey inceleme çalışmalarında başarılı olursa, hedef olarak bir sonraki Mars keşif programında yüzeyde toplanan numunelerin dünyaya getirilmesini hedefleyecek ve asteroidlerin keşfi ve Jüpiter’in keşfi çalışmalarına devam edecek.”

İlgili Olarak

Çin, BDS navigasyon sisteminin 55. ve son uydusunu fırlattı

Ersin Uyanık