Çin’in tiltrotorlu platformundan uçuş

Harbin tarafından geliştirilen ve Çin’in ilk insanlı tiltrotor platformu uçuş esnasında görüntülendi.

AVIC (Çin Havacılık Sanayii Kurumu), Harbin Aircraft Industry Group (HAIG) tarafından geliştirilen platform ile tiltrotor alanında yeni bir kilometre taşına ulaştı. Paylaşılan fotoğraflarda geliştirilen prototipin uçuşta olduğunu görülürken programın başarılı bir şekilde ilerlediği de doğrulanmış oldu.

Bell V-280 Valor’a benzer şekilde geliştirilen tasarımda; motorlar sabit konumda ve motor yuvası (nacelle) dönmüyor, yalnızca tahrik mekanizmaları ve rotorlar dönme manevraları (pivot) yapabiliyor. Bu yapı; V-22 Osprey’e kıyasla mekanikleri basitleştiriyor, egzoz gazlarının platformun tabanına doğru yönelmesiyle oluşabilecek riskleri azaltıyor ve güvenilirliği artırıyor. Aynı zamanda bu yaklaşım, Leonardo’nun NGCTR (Next Generation Civil Tiltrotor) platformu tarafından benimsenen sabit motor yuvası yaklaşımı ile de benzer.

Çin’in insanlı tiltrotor platformu (Görsel: X @Rupprecht_A)

Aviation Week tarafından yapılan habere göre Çin tarafından geliştirilen prototipinin göze çarpan özellikleri arasında; olası motor arızası durumunda kanat boyunca geçen çapraz tahrik mili, her iki rotorun tek bir motor tarafından çalıştırılmasına olanak tanıyor. Buna ek olarak geri çekilebilir iniş takımları ve T-kuyruk yer alıyor. Bu konfigürasyon, helikopterlerin dikey kalkış ve iniş kabiliyetini, sabit kanatlı uçakların yüksek hız ve menzili ile birleştirmeyi amaçlıyor ve küresel dikey kalkış trendleri ile uyumlu olarak değerlendiriliyor.

Harbin şirketinin Tiltrotor Programı, ilk olarak Zhuhai Airshow 2022’de tanıtılmıştı. Gösterilen ölçekli model, AVIC’in bir sonraki nesil rotor platformu konusundaki hedeflerini sunmuştu. Son uçuşla birlikte Çin; uzun menzilli taarruz, hızlı faydalı yük taşıma ve gemi tabanlı operasyonlar için ilerleyen çalışmalarını göstermiş oldu.

Bu teknoloji, 2024 yılında sivil pazar için tanıtılan ancak açık askeri görevlerde de kullanılabilecek Zhang Ying R6000 gibi diğer Çin tiltrotor projelerine katılıyor. R6000 ve Harbin’in insanlı prototipi, Çin’in uzun süredir ABD ve Avrupa tarafından domine edilen tiltrotor teknolojisinde teknolojik öncü pozisyonu elde etme çabasını yansıtıyor.

Yük kapasitesi, azami hız ve menzil gibi teknik bilgiler henüz paylaşılmamış olsa da platformun hizmete alınması ile Çin, mevcut tiltrotor pazarını ciddi bir şekilde etkileyebilir. Çünkü, 2023 yılında CV-22 Osprey kazasının ardından Bell-Boeing üretimi platformun uçuşları askıya alan ABD dışında pazarda sadece Leonardo AW609 yer alıyor.