DAG Teleskobu'nun kurulumunda son aşamalara gelindi

Doğu Anadolu Gözlemevi Teleskobu’nun 4 metrelik çapa sahip en büyük aynası, Rusya’da yapılan parlatma ve kaplama işlemlerinin ardından Erzurum’a ulaştı

2021 yılı itibarıyla Türkiye’nin en büyük çaplı (VIS) hem de kızıl ötesi (NIR, 0.3-3 mikron) dalga boyunda gözlem yapacak DAG (Doğu Anadolu Gözlemevi) Teleskobu’nun kurulumu devam ediyor. Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) tarafından 27 Kasım 2021 günü yapılan açıklamaya göre teleskobun 4m çapa sahip olan en büyük aynası, Rusya’da yapılan parlatma ve kaplama işlemlerinin ardından Erzurum’a ulaştı. DAG Teleskobu’nun kurulumunun ardından 2021 sonunda teleskobun ilk ışığını alması hedefleniyor.

Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, konuyla ilgili olarak 28 Kasım 2021 günü yaptığı açıklamada,

“DAG teleskopumuzun 4m çapındaki aynası parlatma ve kaplama işlemlerinin ardından Erzurum’a ulaştı. Hava şartları elverirse bugün 3170m rakımdaki nihai yerine taşınacak. İlk ışığı alacağı günü sabırsızlıkla bekliyoruz!.. “

ifadelerine yer verdi.

DAG teleskopumuzun 4m çapındaki aynası parlatma ve kaplama işlemlerinin ardından Erzurum’a ulaştı. Hava şartları elverirse bugün 3170m rakımdaki nihai yerine taşınacak.
İlk ışığı alacağı günü sabırsızlıkla bekliyoruz!.. @atasam2012 pic.twitter.com/Uf4xnNgyQH

— Serdar Huseyin Y (@serdarhuseyiny) November 28, 2021

DAG (Doğu Anadolu Gözlemevi) Projesi

DAG Projesi’nin amacı, Türkiye’nin en büyük çaplı hem görsel (VIS) hem de kızıl ötesi (NIR, 0.3-3 mikron) dalga boyunda gözlem yaparak kozmoloji, astronomi, astrofizik, uzay bilimleri ve teknolojileri alanında uluslararası projelerin yürütülmesi ve bilim dünyasında başarılı bir yer edinmesidir. Türkiye’nin şimdiye kadar ki en büyük teleskobu, Antalya’da bulunan 1.5 metrelik RTT150 Türk-Rus ortak teleskobuna kıyasla evrende daha derinleri gözlemleyebileceğimiz DAG Teleskobu yakın kızıl ötesi dalga boyunda gözlem yapabilecek ve uyarlanabilir bir optiğe sahip olacak.

pic.twitter.com/sw9BqEOVT1

— ATASAM (@atasam2012) November 27, 2021

Kızıl ötesi bir teleskoptan evreni gözlemlemenin ilk şartı olan ışığı almak için Yer’de bulunan teleskopların ortak sıkıntısı atmosferdir. Işık aldığı yolda ortam indisinin değişmesiyle kırılmalara uğrar. Bu kırılma ışığın geldiği cismin titrek ve bulanık görülmesine sebep olur. Çözüm olarak uzayda bulunan teleskoplarda mevcuttur fakat Dünya’da ihtiyaç duyulan teleskoplar için geliştirilen teknolojiler vardır. DAG’da da karşımıza çıkan bu teknolojilerden biri uyarlanabilir optik prensibidir. Bu prensiple atmosferin etkisi gözlem esnasında düzeltilerek veri oluşturuluyor.

DAG Projesi üç aşamadan meydana gelip ilk aşaması teleskop, kubbe, binalar ve altyapısıyla gözlemevi kurulmasıdır. İkinci aşaması; Odak Düzlemi Aygıtları’nın (ODA) alımı, tasarımı, yapımı ve bir Optik Laboratuvarı kurulmasından oluşan ODA Projesi’dir. Üçüncü aşaması ise 4 m’ye kadar olan bütün ayna ve uzay – uydu ekipmanlarının kaplanacağı Ayna Kaplama Sistemi’nden (AKS) oluşan AKS Projesi’dir.

İlgili Olarak