DeltaV'den Ay misyonu için ilk ateşleme

DeltaV Uzay Teknolojileri firması SORS Sonda Roketi ve Ay’a gönderilecek insansız araçta kullanılacak hibrit roket motorunu ateşledi

DeltaV firması 8 Nisan 2021 tarihinde, SORS Sonda Roketinin 635 milimetrelik hibrit motorunu dikey ateşleme testi için ateşledi. SORS Sonda Roketinin Mayıs 2021’de Sinop’tan fırlatılması planlanıyor. Aynı günde Ay’a gönderilecek insansız araçta kullanılması planlanan milli ve özgün hibrit roket motoru, ilk ateşlemesini yaptı. Ay misyonu için kullanılması muhtemel hibrit motorda ise yeni bir oksitleyicinin kullanıldığı belirtildi. Hibrit motorun ilk testinde başarılı olduğu söylendi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 2023’te Ay misyonu hedefinin ilk ayağını başaracaklarına inandığını belirterek “Yani uzay aracımızı Ay ile buluşturacağız. Bu manada motorun ilk ateşlemesini burada yapmak bizim açımızdan mutluluk ve gurur verici” dedi. Bakan Mustafa Varank, bu hedefler doğrultusunda yürütülen çalışmaları yerinde görmek amacıyla beraberindeki heyet ile milli ve özgün hibrit roket motorları geliştiren Delta V’nin Şile’deki Roket Motoru Ateşleme Tesisi’ni ziyaret etti.

Delta V’deki ziyaret bir toplantıyla başladı. Toplantıda, 2023’te Ay’a sert iniş yapması planlanan uzay aracının geliştirme çalışmaları ele alınırken hibrit roket motorlarının ateşleme sistemleri, yüksek basınçlı kompozit tanklar, vana ve regülatör sistemleri detaylı olarak konuşuldu.

Toplantıya, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı ve Delta V Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yiğit, BAYKAR Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar, TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Enstitüsü Müdürü Mesut Gökten, TÜBİTAK SAGE Enstitüsü Müdürü Gürcan Okumuş ve Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu katıldı.

Heyet, toplantının sonunda roket motorları testlerinin yönetildiği komuta merkezine geçti. Alınan güvenlik önlemlerinin ardından ateşleme için geri sayım başlatıldı. Bakan Varank’ın komutuyla, ilk olarak Delta V tarafından geliştirilen ve uzay sınırını aşacak Hibrit Sonda Roketi’nin (SORS) itki sistemi dikey ateşleme testi yapıldı. İkinci ateşleme ise Milli Uzay Programı’nın 2023 yılında “Ay’a Sert İniş” görevinde kullanılması planlanan hibrit roket motoru için yapıldı. Yapılan testler başarıyla sonuçlandı. İki motor da planlanan süre boyunca sorunsuz şekilde çalıştı. Hibrit roket motorları hakkında daha fazla bilgi için “Türkiye’nin Uzay Roketleri ve Hibrit Roket Motoru Projesi” yazımızı okuyabilirsiniz.

Uzayda ticarileşmek istiyoruz

Bakan Mustafa Varank ve beraberindeki heyet, ateşlemeler sonunda tekrar test sahasındaki sistemleri inceleyerek testin sonuçları hakkında bilgi aldı. Testlerde 50 saniye gibi hedeflenen süre bulunduğunu belirten Bakan Varank,

“Bu 50 saniyelik ateşlemenin tamamını başarıyla bitirdi. Ay misyonunda kullanılabilecek motorun ilk denemeleri başarıyla yapıldı. Burada da Türkiye’deki bütün kabiliyetleri, bütün firmalarımızın kabiliyetlerini kullanmak istiyoruz. Delta V de özellikle dünyada yeni bir teknoloji olarak kabul edilen hibrit roket motorları çalışan bir firmamız. Arif Hocamız (Karabeyoğlu) tüm bu süreçleri yürütüyor.”

ifadelerinde bulundu.

Bakan Varank uzay alanında ticarileşmek istediklerini belirterek

“Türkiye özellikle uzay alanında kabiliyetlerini tüm dünyaya göstermek, aynı zamanda bu kabiliyetleri ticarileştirmek, bundan ekonomik fayda elde etmek isteyen bir ülke. Dolayısıyla bu alanda geliştirdiğiniz teknolojiler çok değerli.”

dedi.

Ateşleme testleri başarılı oldu

DeltaV Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu da her iki motorun da beklenen performansı tam manasıyla sağladığını vurgulayarak

“İstediğimiz ateşleme sürelerini elde ettik. İstediğimiz itki kuvvetlerini elde ettik. Tam başarı olduğunu söyleyebiliriz. Ay motorunun testleri bundan sonra hızlanarak devam edecek. Belki ilk testlerinden birini yaptık. Ama belki yüzlerce test yapacağız. Güvenilirliği sağlayacağız. Sonda roketinin ilk testi değildi. Daha önce bir çok test yaptık. Ama bu en uzun yanan, en yüksek performanslı testini gerçekleştirdik. Bundan sonra ne olacak? Mayıs ayında her şey yolunda giderse inşallah yüksek irtifalara sonda fırlatmaları yapacağız. Ay’a gidecek uzay aracının roket motorunu test ettik. Adım adım aya gidiyoruz.”

dedi.

SORS Sonda Roketin hibrit motoru dikey ateşleme testini geçerek uzaya ulaşabilecek seviyede toplam itki elde etti. Türkiye’nin en büyük roket sistemlerinden biri olan SORS’un aynı zamanda dünyanın teknoloji olarak en ileri hibrit roket motoruna sahip olduğu, sıvı oksitleyici ve katı yakıt içerdiği ve yenilikçi bir teknoloji olduğu aktarıldı.