F-35 savaş uçaklarına harici yakıt tankı

ABD, F-35’lerin uzun menzilli operasyon kabiliyetini artırmak için harici yakıt tanklarını yeniden gündemine aldı.

Army Recognition tarafından yapılan habere göre ABD Hava Kuvvetleri 2026 mali yılı bütçe talebinde, F-35 savaş uçaklarının taktik menzilini artırmak için Block 4 modernizasyon programı kapsamında harici yakıt tanklarının yeniden gündeme alındığı doğrulandı.

Daha önce aerodinamik ve düşük görünürlük özelliklerinde zafiyet yaratacağı gerekçeleriyle rafa kaldırılan bu konsept, 6. nesil savaş uçağı projelerindeki gecikmeler ve artan bölgesel güvenlik riskleri nedeniyle tekrar masaya geldi. Planlanan menzil artışı ABD ve müttefik hava kuvvetlerinin geniş veya tehdit altındaki bölgelerde güç projeksiyonunu yeniden şekillendirebilir. Bu çerçevede söz konusu ihtiyaç, 2026 bütçesinde F-35’in sürekli modernizasyonu için ayrılan yaklaşık 432 milyon dolarlık fonun içinde yer alıyor.

Mevcut durumda F-35A varyantının muharip yarıçapı yaklaşık 670 deniz mili. Uçak gemisi görevleri için geliştirilen F-35C ise biraz daha uzun menzile sahip. Her ne kadar havadan yakıt ikmali uzun menzilli taarruz operasyonlarının temel bileşeni olsa da, geleneksel tanker uçaklarının giderek daha fazla tehdit altında olması bu sisteme olan bağımlılığı azaltma ihtiyacını artırıyor.

Gelişmeyle ilgili olarak 2026 bütçesi, “F-35’in uzun menzilli görevlerini desteklemek amacıyla harici yakıt tanklarının entegrasyonuna dair fizibilite değerlendirmesi ve gereksinim ayrıştırılması” hedefini içeriyor. Bu kapsamda hem kanat altı harici yakıt tankları hem de gövdeye entegre edilebilecek konformal yakıt tanklarının (CFT) yeniden incelenmesi planlanıyor. Bu noktada İsrail’in F-35I modelinde yaptığı son değişiklikler, bu tür çözümlerin operasyonel koşullarda uygulanabilir olduğunu göstermiş durumda.

Lockheed Martin’in 2004–2007 yılları arasında geliştirmeye çalıştığı 480 ve 460 galonluk harici yakıt tankları, ayrılma sırasında yaşanan aerodinamik sorunlar ve düşük görünürlük üzerindeki olumsuz etkiler nedeniyle rafa kaldırılmıştı. Ancak İsrail’de son dönemde yapılan çalışmalar yeni tasarımların, CFT sistemlerinin veya gelişmiş askı noktalarının geçmişteki engelleri aşabileceğini ortaya koyuyor. Üstelik bu çözümler, radar görünürlüğünü de asgari düzeyde etkileyebilir.

Lockheed Martin’in F-35 için tasarladığı 480 galonluk (solda) ve 460 galonluk (sağda) harici yakıt tankı tasarımlarının görseli.

F/A-XX ve MQ-25 Stingray projelerindeki aksaklıklar

Habere konu gelişmeler, ABD Donanması’nın yeni nesil gemi tabanlı F/A-XX savaş uçağı planlarının ertelenmesi ve MQ-25 Stingray insansız yakıt ikmal uçağı programındaki ciddi gecikmeler neticesinde ortaya çıktı. Dolayısıyla, F-35C’nin yakıt ikmali olmadan menzilin artırılması, uçak gemisi konuşlu filoların operasyonel erişimini korumak için giderek daha kritik hale gelmektedir. Stratejik anlamda, bu adımın daha büyük yansımaları bulunuyor. Özellikle mesafelerin çok geniş olduğu ve düşman hava savunma sistemlerinin hızla geliştiği Hint-Pasifik gibi bölgelerde, menzil artışı doğrudan taarruz seçeneklerini ve caydırıcılığı güçlendiriyor.

F-35’in çatışma bölgelerinde daha uzun süre kalabilmesi, tanker uçaklara duyulan ihtiyacı azaltıyor. Ayrıca savunmasız destek unsurlarının riske girmesini önlüyor. Mevcut haliyle F-35’in menzili dördüncü nesil uçaklarla rekabet edebilecek düzeyde. Ancak menzilin artırılması, hipersonik silahlar ve gelişmiş hava savunma sistemleri karşısında dengeleyici bir avantaj sağlayabileceği düşünülmekte. Bu yaklaşım, Block 4 modernizasyonunun genel hedefleriyle de uyumlu. Söz konusu hedefler arasında yeni radar sistemleri, gelişmiş elektronik harp yetenekleri, genişletilmiş mühimmat uyumluluğu ve genel görev dayanıklılığının artırılması yer alıyor.

Uluslararası kullanıcılar için de bu gelişme önem taşıyor. Özellikle küçük ya da yaşlanan tanker filolarına sahip ülkeler, harici yakıt tankları sayesinde bağımsız derin taarruz kabiliyetine ulaşabilir. Ancak teknik zorluklar hâlâ mevcut. Ek yakıt kapasitesi, uçağın düşük radar kesit alanını veya uçuş güvenliğini fazla etkilememeli. Güncel hesaplama araçları ve geliştirilmiş aerodinamik test yöntemleri, geçmişte başarısız olan çözümleri bugün daha uygulanabilir kılabilir.