Kuzey Kore AEW&C ve AWACS platformlarını envanterine katmak istiyor olabilir.
James Martin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Araştırmaları Merkezi’nden (CNS) Decker Eveleth tarafından yapılan son uydu görüntüsü analizi kapsamında, Pyongyang Uluslararası Havalimanı’nda duran Kuzey Kore’ye ait bir Il-76 uçağının çeşitli modernizasyon denemelerine uğradığı iddia edildi. Bu bağlamda uçağın, Havadan Erken İhbar ve Kontrol (AEW&C) veya Havadan Uyarı ve Kontrol Sistemi (AWACS) platformuna potansiyel olarak dönüştürülebileceği kanısına varıldı.
Eveleth’in X hesabından yaptığı paylaşımda, havalimanındaki yeni bir yerleşkede park halinde Ilyushin Il-76 Candid nakliye uçağı görülüyor. Uçağın kanadının arka tarafında diğer AEW&C modellerinde de bulunan anten kapağı montajı yapıldığı görülüyor. Bu parça AEW&C uyarlamasıyla tutarlı olsa da farklı bir modifikasyon da olabilir.
Bu durumu doğrulayan birkaç hipotez bulunuyor:
- AEW&C uçağı geliştirme ihtimali Kuzey Kore için önemli stratejik avantajlar barındırıyor. Bu platform ile toplanan veriler karadan havaya füze operatörleriyle paylaşılarak savunma operasyonları geliştirilebilir. Genellikle radarda görünmeyen alçak irtifa seyir füzelerini “look down” kabiliyeti ile tespit edebildiği kanıtlanmıştır.
- AWACS uçağının Kuzey Kore tarafından satın alınması, askeri operasyonların merkezi koordinasyonunu kolaylaştıran mobil komuta merkezleri olarak işlev görmesinden ötürü orduya stratejik avantajlar getirecektir. Bu gelişmiş komuta ve kontrol yeteneği, karar verme süreçlerini kolaylaştırabilir ve özellikle kriz veya çatışma anlarında değişen savaş alanı koşullarına senkronize çözümler sunacaktır.
- AEW&C teknolojisi ile Kuzey Kore, savunma ve saldırıda modern teknolojilere dayanan envanter oluşturmayı hedefleyen Güney Kore gibi ülkelerden gelebilecek potansiyel tehditlerde balistik füze ve uçakları izleyebileceği gibi günlük hava sahası gözetimini de yapabilecektir.
- AWACS platformları elektronik istihbarat (ELINT) ve sinyal istihbaratı (SIGINT) toplayarak karşı tarafın iletişim bilgisine ve elektronik emisyonlarını takip etmesini olanaklı kılar. Bu istihbarat toplama kabiliyeti yakın zamanda fırlatılan casus uydu ile birleştiğinde karar verme ve harekete geçme konusunda etkili olacaktır.
Air Recognition tarafından yapılan haber kapsamında, Kore Halk Ordusu Hava Kuvvetleri (KPAF) filosu, ağırlıklı olarak Sovyet döneminden kalan veya çeşitli yollarla envantere giren uçaklardan oluşuyor. 2022 yılının raporlarına göre Kuzey Kore’nin envanterinde; istihbarat, gözetleme ve keşif amaçlı 3 adet Il -76 uçağı ve sayısı açıklanmayan Il-28 bombardıman uçağı bulunuyor. AEW&C veya AWACS uçağının envanterde yer alması Kuzey Kore’nin kabiliyetlerini önemli ölçüde artıracaktır.
Sabit kanatlı AEW&C uçakları nispeten az sayıda ülke tarafından geliştirilmektedir. Su anda hizmette olanların menşei ise Çin, Hindistan, İsrail, Rusya, İsveç ve Amerika Birleşik Devletleri’dir. Bu ülkeler arasından Rusya’nın Beriev A-50 ve Çin’in KJ-2000 Mainring olarak adlandırdığı uçaklar, Ilyushin Il-76 Candid uçağına dayanmaktadır. Il-76’nın AEW&C versiyonları geçmişte Irak ve İran tarafından da kullanılmıştır.
Uydu görüntülerinin modernizasyonu göstermesi durumunda Rusya’nın Kuzey Kore’ye yardım etmiş olma ihtimali doğuyor. Kuzey Kore Hava Kuvvetleri’nden Kim Jong Un’un Rusya merkezli bir savaş uçağı fabrikasına 2023 yılının Eylül ayında yaptığı ziyaret de bu durumu destekler nitelikte. Fakat bu gözlemlenen durum, uçağın modernizasyonunu gösterdiği gibi bambaşka bir proje de olabilir.
İlgili Olarak
Havacılık ve Uzay Mühendisliği öğrencisi. Savunma sanayii araştırmacısı.
