Libya’da Hafter güçlerinden Sirte cephesine balistik füze sevkiyatı

Darbeci Halife Hafter’e bağlı LNA kontrolündeki Bingazi’de Kaddafi döneminden kaldığı belirtilen SCUD-B kısa menzilli balistik füzelerin sevkiyatı görüntülendi.

Libya’da Birleşmiş Milletler nezdinde tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve darbeci Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu (LNA) arasındaki çatışmalar sürerken sosyal medyada yayımlanan bir video üzerine LNA kontrolündeki Bingazi’de Kaddafi döneminden kaldığı belirtilen SCUD-B tipi kısa menzilli balistik füzelerin görüntülendi.

Çeşitli kaynaklar belirtilen füzenin SCUD-B olmadığını, SCUD-B füzesi için çok daha kısa olduğunu iddia ediyor.

a convoy full of long range missels has left for #Sirte , these may be SCUD-B missels from gaddafi's time .#Libya pic.twitter.com/jV33HRnqSo

— Ouais Hasairi | ⵓⵓⴰⵉⵙ ⵀⴰⵙⴰⵉⵔⵉ | أويس الحصائري (@HasairiOuais) June 27, 2020

Ayrıca görüntülenen SCUD-B’lerin Sirte’de olmadığı ancak şu an UMH’nin ele geçirmeye hazırlandığı Sirte’ye sevk edilebileceğine yönelik iddialar mevcut. Görüntülerdeki SCUD-B’lerin Bingazi’de olduğuna ilişkin çeşitli kaynaklar paylaşımda bulundu.

Ayrıca Libya’da iç savaş sonrası görüntülenen ilk SCUD-B’lerin olmadığını belirtmekte fayda var. 2019 yılında sosyal medyada yayımlanan görüntülerde Hafter’e ait balistik füzeler açıkça görünüyordu. Her ne kadar medyada yeni gibi aktarılsa da görüntünün çok daha eski olduğu sonrasında tespit edildi.

ZOKA rumuzlu Twitter hesabının iddia ettiğine göre darbeci Hafter güçleri SCUD-B’leri Sirte’ye çoktan getirdi bile. Ancak diğer kaynaklardan bu iddiayı doğrulayabilecek herhangi bir bilgi aktarılmadı.

people have different opinions about these rockets , camo matches the scud-B vehicle , video is old pic.twitter.com/pKNCtde6OG

— Ouais Hasairi | ⵓⵓⴰⵉⵙ ⵀⴰⵙⴰⵉⵔⵉ | أويس الحصائري (@HasairiOuais) June 30, 2020

Libya özelinde güvenilir bir kaynak olan “H.A”, Sirte’de olduğu belirtilen füzelerin İran yapımı Fateh-110 ya da bir diğer adıyla M600 olduğunu belirtiyor. M600’a Suriye Rejiminin sahip olduğu bilinirken bir süredir Suriye’den gerek Rus gerekse Rejim’e ait nakliye uçaklarıyla yapılan uçuşlarla gönderilmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Yine aynı şekilde Libya’da darbeci Halife Hafter güçlerine deniz yoluyla silah ve ekipmanların tedariki de sürüyor.

M_600 Syrian missiles delivered to haftar militias in #Sirte #Libya can be use a chemical charge as it been used in #Syria .@UNcoordLibya @UNSMILibya pic.twitter.com/n8YFG2lLbW

— HA_REPORTER (@HA_REPORTER) June 30, 2020

Libya’da SCUD’ların Tarihi Oldukça Uzun

2011 yılında BBC tarafından aktarılan bir haberde ABD Savunma yetkililerinin, Libya’da Muammer Kaddafi yanlısı askeri güçlerin çatışmalar sırasında ilk kez bir SCUD balistik füzesi ateşlediğini ifade etmişti.

Günümüzde de önemini taşıyan kritik Sirte kenti yakınlarından fırlatıldığı ifade edilen füzenin, dönemin isyancıları tarafından tutulan Brega kentini hedef aldığını, ancak füzenin çöle düştüğü bilgisi yer alıyordu.

BBC tarafından 2011 yılında aktarılan bilgide Kaddafi yanlısı güçlerin cephaneliklerinde 200’den fazla SCUD füzesine sahip olduğuna inanıldığı bilgisi yer alıyordu. Libya’da iç savaş sonrası günümüzde de Kaddafi döneminden kalma SCUD tipi balistik füzeleri görmek mümkün.

Dönemin Beyaz Saray sözcüsü Jay Carney SCUD füzesinin ateşlendiği zaman yaptığı açıklamada, “Kaddafi’nin günlerinin sayılı olduğu giderek daha açık hale geliyor.” ifadelerini kullanmıştı.

Peki günümüzde başta Rusya olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve NATO’nun aleyhindeki her harekette yer alan Fransa’nın desteklediği darbeci Halife Hafter güçlerinin Libya’nın meşru hükümeti olan Ulusal Mutabakat Hükümeti güçlerini SCUD füzeleriyle hedef alması sonrası ABD nasıl bir adım atacak merak konusu.

Gün geçtikçe Libya’daki faaliyetlerini arttıran Rusya Akdeniz’de NATO için bir tehdit olmaya devam ediyor. Ayrıca Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim Hava Üssü üzerinden Libya’daki Hafter güçlerine askeri malzeme tedarikine devam ettiğine ilişkin birçok kanıt mevcut. Libya’da yaşanan bu gerginliğe Suriye Rejimi de dahil oldu.

Çeşitli kaynaklar Rusya’nın Suriye’deki İran destekli milisleri Rejim uçaklarına yükleyip Bingazi’ye naklettiğine yönelik uçuş kayıtlarını paylaşıyor.

#Libya war expands: Syrian Arab Air Force 585th Transport Squadron of the 29th Air Brigade’s four-engine turbofan airlifter Ilyushin Il-76T YKATA flew from Damascus to Al Khadim AFB in Al-Marj #Libya. Landing now. Al Khadim is 105km east of Benghazi & was built up by UAE. pic.twitter.com/GgnlKrzPm6

— Yörük Işık (@YorukIsik) June 29, 2020

Türkiye’nin bölgede istikrarı sağlamaya yönelik adımları sürerken Avrupa Birliği ve NATO Rus ekipmanlarının Libya’ya konuşlandırılmasını seyretmekten başka bir faaliyette bulunmamakta. IRINI Operasyonu ise çeşitli katılımcı ülkelerin de belirttiği gibi tamamıyla ölü doğmuş ve işlevsiz bir misyon olmaya devam ediyor.

Rusya’nın 10 Şubat 2020 (129 gün)‘den bu yana Libya’nın doğusundaki bölgelere (Hafter kontrolünde) gerçekleştirdiği uçuşların sayısı 473 !!! https://t.co/6pCkr6Py6n

— Turkish Market (@kamerknc) June 30, 2020

SCUD-B Kısa Menzilli Balistik Füze (SRBM)

Özellikler

• Rusça Adı: R-17 Elbrus / NATO Adı: SS-1 Scud B
• Füze Varyantları: Scud-A, Scud-C, Scud-D
• Tipi: Kısa Menzilli Balistik Füze
• Tasarımcı: Viktor Makeyev
• Menzil: 300 km
• Savaş Başlığı Tipi: Konvansiyonel, Nükleer, Kimyasal
• Güdüm Sistemi: Ataletsel / 450-900 CEP
• İtici: 1 / Sıvı
• Durum ve Ünite Sayısı: Operasyonel / Bilinmiyor
• Fırlatma Aracı Tipi: Taşıyıcı Dikey Fırlatıcı araç (TEL)

Fateh-110 / M-600

Fateh-110, İran’ın kısa menzilli balistik füzesidir. Kontrol ve yönlendirme sistemlerinin eklenmesiyle büyük olasılıkla güdümsüz Zelzal-2’nin değiştirilmiş bir versiyonudur. M-600 veya “Tishreen”, Fateh-110 füzesinin Suriye’ye ait bir çeşidi veya kopyasıdır.

Fateh-110 ve M-600, 250-300 km menzile sahip ve terör örgütü Hizbullah’ın da envanterinde olduğu biliniyor. Hizbullah’ın elindeki en uzun menzilli füze sistemleri olduğu belirtiliyor. Her iki füze de 450-500 kg yüksekliğinde bir patlayıcı (HE) savaş başlığı taşıyabilir ve 500 m CEP ile GPS güdümüne sahiptir. Yaklaşık 9 m uzunluğundadır.

İsrail tarafından yayımlanan raporlarda 2010 yılında Suriye Rejiminin Hizbullah’a bir dizi M-600 füzesi verdiği bilgisi mevcut. İran’ın Kasım 2014’te Hizbullah’a Fateh-110’ları tedarik ettiği biliniyor.

Hizbullah’ın bu füzelerden elinde yüzlerce olduğuna inanılıyor.

Ata Ahmet Kökçü

Çukurova Üniversitesi Gazetecilik Öğrencisi, savunma sanayii ve global askeri teknolojilerle ilgileniyor.