ABD’nin Rusya’yı Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması’nı (INF) ihlal etmekle suçlayarak ültimatom vermesiyle başlayan gerilim karşılıklı açıklamalarla giderek artıyor.
Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (INF)
Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (INF) dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov arasında 1987 yılında imzalandı. Antlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan karadan-karaya kısa ve orta menzilli balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyor. Bu silahların üretimi ve denenmesi de antlaşmayla yasaklanıyor. Soğuk Savaş’ın son yıllarında imzalanan antlaşma bu dönemde gerilimin düşürülmesinde önemli rol oynamıştı. 2011’de imzalanan Yeni Stratejik Silahları Azaltma Antlaşması (New START) ise 10 yıllık bir süreyi kapsıyor.
NATO’nun 4 Aralık’ta yaptığı açıklama:
1) Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Antlaşması, NATO’nun güvenliğinin 30 yılı aşkın süredir desteklenmesinde çok önemliydi.
2) Müttefikler, Rusya’nın INF Antlaşması’nı ihlal eden ve Avrupa-Atlantik güvenliği için önemli riskler teşkil eden bir füze sistemi olan 9M729’u geliştirdiğini ve sahaya sürdüğünü belirtti. Rusya’nın INF Antlaşması’nın yükümlülüklerini önemli ölçüde ihlal ettiğini tespit eden ABD’yi kuvvetle destekliyoruz.
3) Müttefikler ve özellikle ABD, beş yıldan uzun bir süredir Rusya Federasyonuna olan kaygılarını iki taraflı ve çok taraflı olarak dile getirdiler. Temmuz ayında Brüksel Zirvesi Deklarasyonu’nda belirttiğimiz inkar ve gizleme ile ilgili kaygılarımıza Rusya yanıt verdi. Rusya sadece son zamanlarda füze sisteminin varlığını kabul etti, ancak gerekli şeffaflığı veya açıklamayı sağlamadı.
4) Birleşik Devletler yürürlüğe girmesinden bu yana INF Antlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmiştir. Müttefikler, ABD ve diğer tarafların Antlaşmaya ve Rusya’ya tam olarak riayet ettikleri durumun sürdürülebilir olmadığını vurguladılar.
5) Rusya’nın INF Antlaşması’nı ihlali, silahların etkili kontrolünün temellerini aşındırıyor ve müttefik güvenliğini sarsıyor. Bu, Rusya’nın Avrupa-Atlantik güvenlik mimarisini genel anlamda zayıflatmayı amaçlayan daha geniş bir davranış modelinin bir parçasıdır.
6) Müttefikler, stratejik istikrarı ve Avrupa-Atlantik güvenliğini korumayı taahhüt ediyorlar. NATO, İttifak’ın genel caydırıcılığı ve savunma duruşunun güvenilirliğini ve etkinliğini sağlamaya devam edecektir.
7) Toplu güvencemizi sağlamak için düzenli olarak birbirimize danışmaya devam edeceğiz. Rus orta menzilli füzelerinin sahaya sürülmesini yakından incelemeye devam edeceğiz.
8) Müttefikler, etkili uluslararası silah kontrolü, silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasını önleme konusunda sıkı sıkıya kararlılar. Bu nedenle, hakim güvenlik ortamını da dikkate alarak, silah kontrolü, silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasını önleme konusunda Avrupa-Atlantik güvenliğini temel bir unsur olarak onaylamaya, desteklemeye ve daha da güçlendirmeye devam edeceğiz.
9) Rusya’nın eylemleri mümkün kıldığı sürece, Rusya’yla yapıcı ilişkiler kurmayı arzuluyoruz. Geçtiğimiz günlerdeki Brüksel Zirvesi’nde teyit edildiği üzere, NATO-Rusya Konseyi de dahil olmak üzere Rusya ile diyaloğa açık kalıyoruz.
10) Rusya’ya acilen tam ve doğrulanabilir uyuma dönme çağrısı yapıyoruz. Şimdi, INF Antlaşması’nı korumak Rusya’ya kalmıştır.
ABD ve NATO açıklamasından sonra Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Amerikan yönetiminden gelen açıklamaların 2011’de yürürlüğe giren Yeni Stratejik Silahları Azaltma antlaşması’nın (New START) bozulması için zemin oluşturma çabaları olarak değerlendirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da “Rusya antlaşmayı ihlal etmedi, etmiyor ve INF antlaşmasındaki yükümlülüklerine sadık kalıyor.” dedi.
Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Mezunu ve amatör fotoğrafçı. Teknoloji, otomotiv, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii meraklısı. Savunma sanayii araştırmacısı.
