Rusya, Türk zırhlısı Cobra'yı Orta Afrika Cumhuriyeti'ne gönderdi

Rusya, Orta Afrika Cumhuriyeti’nin (OAC) başkentine isyancı saldırıları durdurması ve seçim güvenliğini sağlaması için paramiliter unsurlarını gönderiyor.

Orta Afrika Cumhuriyeti’nde Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasına bir hafta gibi bir süre kala Rusya çok sayıda nakliye uçağı ile başkent Bangui’ye silah sistemi ve paramiliter unsur gönderdi. Artan trafik yakından takip edilirken gönderilen zırhlı araçlar içerisinde Türk zırhlısı Cobra’nın da olduğu dikkatlerden kaçmadı. Rusya tarafından bölgeye gönderilen silah sistemleri merkezi hükümet güçleri ve bölgedeki Rus PMC’leri tarafından kullanılıyor. Rusya tarafından bu bağlamda OAC merkezi hükümet güvenlik güçlerine teslim edilen BRDM-2 zırhlı araçlarından birkaçı ise yakın zamanda isyancı grupların eline geçti.

Resim — İsyancılar tarafından ele geçirilen BRDM-2 zırhlısı

Geçmişte sık sık askerî darbelerle gündemimize gelen Orta Afrika Cumhuriyeti’nde (OAC) Müslüman ve Hristiyan gruplar arasında merkezi hükümetin kimin kontrolünde olacağına yönelik çatışmalar günümüzde de devam ediyor. 2013’te Libreville Barışı bir umut olmuş ama çok geçmeden isyancılar (o dönem Müslüman gruplar) merkezi hükümeti hedef almış ve devirmişti. Sürecin devamında ise merkezi hükümetten dışlanan Hristiyan gruplar saldırılara başlayınca isyancı olarak görüldü. Günümüzde de Hristiyan gruplar isyancı olarak merkezi hükümeti hedef alıyor.

BM’nin de 2014 yılında MINUSCA barış misyonu ile taraf olduğu süreçte şimdi merkezi hükümete Rusya da askerî destek sağlayarak “isyancılara” karşı pozisyonunu korumaya çalışıyor. Rusya’nın PMC’leri çatışmalara dahil olurken eğit-donat faaliyetlerine devam ediyor. Bu bağlamda Cobra zırhlımız da yakın zaman önce OAC’de görüldü. Gürcistan’a, Ağustos 2008’deki Güney Osetya Savaşı / 5 Gün Savaşı öncesinde 72 adet ihraç edilen Cobra zırhlılarımızın bir kısmı Rus Ordusunun eline geçmişti. O zırhlılardan olduğunu değerlendirdiğim Cobra zırhlısı Rus PMC faaliyetleri için OAC’ye sevk edilmiş gibi görünüyor.

“Orta Afrika Cumhuriyeti merkezi hükümetine Rus askerî desteği”

Orta Afrika Cumhuriyeti hükümetinden bir yetkili ise yakın zaman önce Rusya’nın başkent Bangui’ye yeni paramiliter birlikler gönderdiğini bildirdi. Bahsi geçen göndermeyi Rus hükümeti henüz doğrulamadı. Rus askerî danışmanları uzun zamandır Orta Afrika Cumhuriyeti’nde hizmet veriyordu. Buna ek olarak Özel Askerî Şirket Wagner uzun süredir OAC’de faaliyetlerde bulunuyordu. Yerel medya, OAC başkentinden yaklaşık 100 km uzaklıktaki Mbaiki şehrinde “Rus paralı askerlerinin” yenilgisini bildirdi. İsyancıların dördüncü büyük şehirde de üstün geldikleri ifade ediliyor.

Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılacağı Orta Afrika Cumhuriyeti’nde birkaç isyancı grup lideri “Vatanseverler” koalisyonunun kurulduğunu açıkladı. Koalisyonun, en etkili isyancı örgütlerden Seleka ve Antibalaka (Libreville Barışı ile fesh edilmiştiler) ile bağlantısı bulunduğu aktarılıyor. 25 Aralık 2020 tarihinde ise bahse konu isyancı grup başkent Bangui’ye saldırı başlattı. Orta Afrika Cumhuriyeti hükümeti, eski Cumhurbaşkanı François Bozize’yi; Anayasa Mahkemesinin cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmasına izin vermediği için darbeye teşebbüs etmekle suçladı. François Bozize, 2013 yılında o dönem isyancı olarak kabul edilen Müslüman grupların başkenti kontrol altına alması sonrası hükümeti bırakmak zorunda kalmıştı.

Rusların Elinde Bir Türk Zırhlısı: Cobra

Cobra’nın, Güney Osetya Savaşı’nda gösterdiği üstün personel koruması Rusya’nın da ilgisini çekmiş olacak ki ele geçirilen Cobra zırhlılarından bir tanesi zırh ve yapı incelemesi yapılmak üzere çatışma ortamından alınarak Rusya’ya götürüldü. Peki, Ruslar Cobra zırhlısını nasıl ele geçirdi ve incelemek üzere Rusya’ya götürdü?

Güney Osetya Savaşı’nın ilk gününde Güney Osetya’ya giren Gürcü birliklerin buradaki hâkimiyeti çok uzun süre devam etmedi. Rusya tarafından 9 Ağustos 2008’de yapılan müdahale ile Gürcü birliklerin başkent Tiflis’e doğru geri çekilme süreci başladı. Taraflar arasındaki sıcak çatışmaların devam ettiği bu günlerde Gürcü birlikleri 7 adet Cobra zırhlısı ile bir sokağa konvoy halinde giriş yapıyorlar. Fakat önceden sokağa gelip mevzi alan Rus ve ayrılıkçı unsurlar tarafından pusuya düşürülüyorlar. Pusuya düşürülen konvoy çapraz ateş altında kalıyor ve Cobra zırhlılarımız gelen farklı çaplarda mermilere karşı personel korumasında başarılı bir sınav daha veriyor. Pusuya düşürülen Gürcü birlikler geri çekilmeye çalıştıkları esnada Rus ve ayrılıkçı unsurlarca ellerinde bulunan tanksavar füzeleriyle hedef alınıp Cobra zırhlılarından üç tanesi etkisiz hale getiriliyor. Gürcü birlikler ağır hasar alan üç Cobra zırhlısını savaş alanında bırakıp geri çekilmek zorunda kalıyor. Diğer dört Cobra zırhlısı büyük bir sınav vererek çatışma ortamından hafif hasarlı bir şekilde ayrılıyor. Ruslar, geri çekilen Gürcü birliklerin ardından beklemedikleri bir zırh savunması ile karşılaştıkları Cobra zırhlılarından bir tanesini ilk olarak cephe gerisinde incelemek üzere Güney-Kuzey Osetya sınırına sevk ediyorlar. Gürcü birlikleri tarafından kullanılmakta olan BMP-1 zırhlılarının zayıf noktalarını bilen Rus ve ayrılıkçı unsurlar Cobra hakkında aynı düzeyde bilgiye sahip değillerdi. Muharebe ortamında yapılan ilk incelemelerde Cobra zırhlısının gelen çeşitli tehditlere karşı sağladığı personel koruması üzerinde duruluyor.

Zırhtaki olası zayıf noktalara yönelik incelemeler yapıldıktan sonra Cobra zırhlısı, Rusya’nın 58. Ordu birlikleri tarafından Rusya’ya götürülüp detaylı incelemeye tabi tutuldu. Yapılan incelemelerde Cobra’nın “zayıf” yönlerine yönelik balistik ve patlatma testleri yapıldı. Ruslar elde ettikleri sonuçları çatışmanın devam ettiği bölgelerdeki birliklere aktardı.

Rusların zırh incelemeleri yaptığına dair görsellerin de kamuoyuna yansıması ile Cobra zırhlısına savaştan sonra; “memnun müşteri” Gürcistan başta olmak üzere birçok ülkeden talep oluştu.

Çalışmanın Tamamı: